Fréttablaðið - 01.10.2022, Blaðsíða 32

Eitt barnaher-
bergjanna í
Mánabergi þar
sem börn frá 0
til 12 ára dvelja.
Börn Ásdísar
dvöldu á Mána-
bergi með 20
ára millibili og
vildi svo til að
þau fengu sama
herbergið og
það ýfði upp
gömul sár hjá
Ásdísi.
Leikherbergi
barnanna á
annarri hæð
í Mánabergi.
Söfnun stendur
nú yfir til að
endurnýja ýmsa
hluti á heimilinu
sem er komið
til ára sinna.
FRÉTTABLAÐIÐ/
SIGTRYGGUR ARI
 ingu í magann sem er algeng
hjá fyrirburum. „Þetta var mikið
sjokk enda hélt ég að allt væri orðið
nokkuð öruggt. Þessi sýking kemur
yfirleitt fyrstu fjórar vikurnar en
hann var orðinn fimm vikna.“
Aðgerð var ekki möguleiki og
nýburinn brást ekki vel við sýkla-
lyfjunum, hann lést þremur dögum
eftir að sýkingin uppgötvaðist.
„Hann dó í fangi mínu og það var
það erfiðasta sem ég hef nokkurn
tíma farið í gegnum,“ segir Ásdís
og það er augljóst að það tekur á að
rifja þessa stund upp.
Þeir þurftu bara mig
„Ég var gríðarlega hrædd eftir þetta.
Ég var hrædd um að missa Þór og
Guðna. Ég upplifði ofsakvíðaköst og
var mjög hrædd við sýkingar. Ég var
þó dugleg við að nýta mér að tala við
prestinn og félagsráðgjafann,“ segir
hún. „Hér áður fyrr þegar eitthvað
minna en þetta gerðist hefði ég allt-
af farið út og dottið í það og horfið.
Það var ekki valkostur þarna. Ég gat
hvorki látið pabbann um strákana
né komið þeim í pössun. Þeir þurftu
bara mig.“
„Systir mín kom í bæinn og var
dugleg að hjálpa mér. Það komu
dagar eftir jarðarförina sem ég bara
gat ekki farið á spítalann og þá fór
hún í minn stað.
Viktor dó þann 16. nóvember
2019 og Þór kom heim á Þorláks-
messu. „Fyrsta árið fannst mér ég
sjá hann við hlið Þórs og hélt að ég
væri að missa vitið,“ segir Ásdís, sem
átti lengi erfitt með að sjá tvíbura og
tvíburakerrur.
Eftir að Þór var útskrifaður af
Vökudeild féll faðir drengjanna
aftur. „Hann bara datt í það, þann-
ig tæklaði hann þetta. Ég gerði það
ekki enda var ég búin að læra að tjá
mig, lækningin er í tjáningunni.
Ég bara talaði og talaði og það hélt
mér í lagi. Ég hugsaði: Ég á þessa tvo
yndislegu litlu stráka mína.“
Fjölskyldan einangraðist
Þessi jól setti Ásdís barnsföður
sínum stólinn fyrir dyrnar.
„Ég segi við hann að hann geti
ekki reykt gras inni á heimilinu og
hann lamdi mig – með litla fyrir-
burann minn í fanginu.“ Þá fékk
hún endanlega nóg, kallaði til lög-
reglu og flutti út með drengina.
Ásdís flutti með þá í leiguíbúð og
á sama tíma skall heimsfaraldur á.
„Þór var með óþroskuð öndunar-
færi og ég óttaðist enn allar sýkingar
og þar af leiðandi einangruðumst
við mikið. Ég hætti að mæta á viku-
legu fundina á spítalanum til að
fá minn stuðning og tók þá frekar
símleiðis. Ég sótti mér ekki áfalla-
ráðgjöf, stuðningsnetið minnkaði
og við vorum mikið þrjú heima.
Lífið varð svo skrítið. Pabbinn sótti
mikið í okkur og kom og fór.“
Eitt og hálft ár leið á þessum
nótum eða þar til atburður sá varð
sem orsakaði að litla fjölskyldan
f luttist á Mánaberg, þangað sem
Ásdís hafði áður komið með fyrstu
börnin sín tvö. Og í framhaldi misst
þau.
„Ég var bara að drukkna í daglegu
lífi. Guðni var orðinn erfiður og ég
skildi ekkert hvers vegna. Ég var
bara rjúkandi rúst, það láku bara tár
hér og þar og var orðin mjög þung-
lynd, mjög einangruð með óunnin
áföll á bakinu og barnsföður minn
sífellt inni á gafli. Ég kunni ekki að
setja mörk og hafði engin verkfæri
til að vinna úr mínum málum. Þetta
gat ekkert gengið svona lengur og
ég gat þetta ekki meir. Ég var búin
að bíða eftir aðstoð hjá Félagsþjón-
ustunni en í Covid lengdust allir
biðlistar og kerfið sprakk. Ég var
komin á þann stað að mig langaði
hreinlega að deyja. Mér fannst ég
hræðileg mamma og hugsaði með
mér að þetta væri allt misskilningur,
mér væri ekkert ætlað þetta hlut-
verk. Vanmátturinn tók yfir.“
Fallið afdrifaríka
„Þetta var á fimmtudegi, ég man
það alltaf. Pabbi strákanna hafði
komið við og ég bað hann að passa
þá rétt á meðan ég aðeins skryppi.
Ég tók strætó niður í Mjódd í ríkið
og ég man eftir að hafa hugsað á
leiðinni heim: Ég þarf bara aðeins
að slaka á!“ segir Ásdís, sem hafði
á þessum tímapunkti verið edrú í
fimm ár.
„Ég ætlaði að fá mér einn bjór
þegar þeir væru sofnaðir, en barns-
faðir minn var varla farinn út úr
dyrunum þegar ég var búin að
opna þann fyrsta og klukkan var
bara þrjú. Þetta var bara hræðilegt.
Sem betur fer hringdu nágrannarnir
á lögregluna. Þau höfðu séð mig úti
í garði með strákana, sjálf man ég
eftir rigningunni, kuldanum og
dótinu, en svo man ég ekki meir.“
Lögreglan bankaði upp á
Nágranni fjölskyldunnar hafði aftur
á móti orðið var við Ásdísi í garðin-
um með litlu drengina og veitt því
athygli að ekkert þeirra var í skóm.
„Við vorum svo komin aftur inn
og hann tók eftir að strákarnir voru
að henda fullt af dóti fram af svöl-
unum. Ég man svo bara eftir því að
lögreglan bankaði upp á.“
Þegar lögreglan og fulltrúi Barna-
verndar komu var klukkan orðin
sex, aðeins þremur tímum eftir að
Ásdís man eftir að hafa opnað fyrsta
bjórinn.
„Óttinn var rosalegur og þeir fóru
í fylgd af heimilinu enda ég ekkert
fær um að sjá um þá sauðdrukkin.“
Ásdís var lögð inn á spítala á
sjálfsvígsvakt, enda hafði hún
opnað sig við lögreglu um sjálfs-
vígshugsanir sem sótt höfðu á hana
undanfarið.
„Það var svakalegt að vakna á
sjúkrahúsinu. Ég vissi ekkert hvert
hefði verið farið með drengina og
var sjálf hvorki með síma né hús-
lykla.“
Mömmur gera þetta ekkert
Farið hafði verið með drengina til
móður Ásdísar og hún fór heim dag-
inn eftir ásamt eldri dóttur sinni.
„Óttinn og óvissan tók yfir og
mórallinn var gríðarlegur. Það hefði
hvað sem er getað gerst og ég ekki
einu sinni munað eftir því, enda í
blakkáti. Ég sem hélt að þessi mann-
eskja væri grafin en þarna var hún
bara mætt! Þetta var botninn. Þarna
skall ég harkalega.“
Drengirnir voru vistaðir á Mána-
bergi með samþykki Ásdísar.
„Maður þarf svolítið að sanna sig
eftir svona atvik,“ segir hún og á þá
ekki aðeins við út á við, heldur einn-
ig gagnvart sjálfri sér. „Mömmur
gera þetta ekkert. Það er ekki nóg
að segja fyrirgefðu, þetta gerist ekki
aftur. Það dugir ekki í svona aðstæð-
um og maður veit það. Maður þarf
líka að hugsa hvað er best fyrir
börnin. Er best fyrir börnin mín að
vera hjá mér? Ég vil bara það besta
fyrir þá og hef alltaf viljað.“
Annað tækifæri
Við komuna á Mánaberg var Ásdísi
sagt að hún fengi annað tækifæri í
móðurhlutverkinu, þetta væri öðru-
vísi en áður, þegar eldri börn hennar
voru vistuð þar tveimur áratugum
fyrr.
„Mér var sagt að við fengjum
kennslu og greiningar. Minnug
fyrri reynslu hafði ég litla trú. Fyrstu
dagana var rosalega erfitt að koma
og ég titraði og skalf. Það bætti ekki
úr skák að þeir voru settir í sama
herbergi og eldri börnin mín höfðu
verið í.“
Ásdísi bauðst að dvelja á Mána-
bergi með drengina í tvo mánuði
sem síðar var lengt í fjóra mánuði
að hennar ósk og segist hún hafa
ákveðið fyrir fram að vera dugleg
að tala við ráðgjafa og starfsfólk.
„Ég er mjög fegin að ég gerði það.
Ég vissi alveg að ég þyrfti að læra
margt í móðurhlutverkinu. Þær
sáu allt og gátu leiðbeint mér. Það
var rosalega mikill léttir. Það er
ekkert skammarlegt að þurfa að
læra. Þetta er besta tækifæri sem
ég hef fengið í lífinu. Maður fær
það aðeins einu sinni og ég ákvað
að gefa mig alla í þetta.“
Fengum aftur hvert annað
Ásdís fékk víðtæka aðstoð og leið-
beiningar á meðan á dvöl f jöl-
skyldunnar á Mánabergi stóð og
var smátt og smátt kennt að standa
á eigin fótum.
„Ég skildi til dæmis hvers vegna
ég gat aldrei sett strákunum mörk.
Mörk voru ekki eitthvað sem ég
þekkti eða hafði sett. Guðni fékk
jafnframt greiningu á ADHD, kvíða
og SPD á Mánabergi. Ég byrjaði
að kynna mér allt um það og þær
aðferðir sem virka í uppeldinu og
hvernig ég get betur mætt hans
þörfum. Í dag stundar hann íþróttir
og er til dæmis bæði í dansi og
sundi. Ég lærði líka mikilvægi þess
að hlúa að eigin heilsu og tauga-
kerfi, vinna gegn streitu og passa að
hún hlaðist ekki upp, eins og hún
gerði þegar ég var alltaf á vaktinni,
með engar pabbahelgar eða neinn
til að hlaupa í skarðið.
Mér finnst það mikil forréttindi
að hafa fengið að koma hingað.
Það var blessunin í því böli að hafa
dottið í það. Tíminn okkar hér er
tíminn sem strákarnir mínir fengu
aftur glampann í augun. Þeir elska
Mánaberg og brosa alltaf þegar við
tölum um tímann hér. Af því hér
fengum við aftur hvert annað og
urðum fjölskyldan sem við viljum
vera. Hér fékk ég aðstoð við að rísa
upp og nú get ég labbað.“
Ég er tilbúin í þetta
Aðspurð um framtíðardrauma
segist Ásdís hógvær.
„Ég vil að þeir séu glaðir, með
sjálfstraustið í lagi og beri virðingu
fyrir sjálfum sér og öðrum. Að þeir
séu með verkfærin til að vinna úr
tilfinningum og líðan, sem ég hafði
ekki.“
Hún óttast ekki að falla. „Ég
hræðist það ekki á meðan ég held
áfram á þessari braut. Ég er að tala
og ég er ekki með leyndarmál. Ég
er meðvituð og ég þekki einkennin
betur og veit hversu mikilvægt það
er að grípa inn í áður en allt fer
úrskeiðis. Lífið er bara þannig að
það munu koma krefjandi tímar
eins og góðir tímar. En ég er til-
búin í þetta,“ segir Ásdís, augljós-
lega spennt fyrir framtíðinni enda
búin að vinna vinnuna. n
Nánar á frettabladid.is
32 Helgin 1. október 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ