Bændablaðið - 22.09.2022, Blaðsíða 34

34 Bændablaðið | Fimmtudagur 22.september 2022
Á Hvammi í Hvítársíðu er Land
Rover jeppi sem hefur öðlast
frægð á síðustu árum eftir að hafa
leikið hlutverk í Hross í oss.
Árið 1976 keypti Guðlaugur
Torfason, þáverandi bóndi í Hvammi,
bílinn nýjan og hefur hann verið í
notkun þar æ síðan. Á þessum árum
fór P. Stefánsson hf. með umboðið
fyrir Land Rover og aðra bíla frá
Leyland í Bretlandi. Bíllinn í Hvammi
var keyptur þaðan og er að mestu leyti
upprunalegur.
Núverandi eigandi bílsins er Torfi
Guðlaugsson, sonur áðurnefnds
Guðlaugs og núverandi bóndi í
Hvammi. Hann man vel eftir því
þegar bíllinn var keyptur á sínum
tíma, en þetta var fjórði og síðasti
Land Roverinn sem pabbi hans keypti.
Lenti í veltu
Guðlaugur og Steinunn, kona
hans, voru með bílinn á skrá fram
á miðjan tíunda áratuginn þó aðrir
bílar hafi verið í meiri notkun seinni
árin. Fyrstu árin var hann helsta
farartækið í daglegan akstur til og frá
Varmalandi þar sem Guðlaugur var
kennari. Einn vetrardag þegar bíllinn
var tiltölulega nýr lenti hann í hálku
og velti. Guðlaugur slasaðist ekki, en
jeppinn var talsvert tjónaður eftir á.
Land Roverinn var sendur í viðgerð
á verkstæði á Bæ í Bæjarsveit þar sem
hann náði fyrri styrk og útliti.
Hann var þó ekki einungis notaður
sem farartæki þar sem hann var líka
hugsaður sem landbúnaðartæki. Sumir
Land Roverar komu til landsins
útbúnir aflúrtaki sem var hægt að
tengja við ýmis tæki, en það átti ekki
við um þennan.
Öflugur dráttarklár
Lengi vel voru hjólamúgavélar
tengdar aftur í hann – tvær saman í
halarófu; stundum þrjár – og notaðar
til að raka saman heyið. Hann var
notaður til að dreifa áburði með
gamaldags áburðardreifara sem var
ekki drifskaftsknúinn. Einnig var til
skítadreifari sem hægt var að draga
með Land Rovernum og hentaði
jeppinn vel í að slóðadraga.
Þar sem jeppinn var lengi eina
fjórhjóladrifna landbúnaðartækið á
bænum var hann nýttur í að draga
heysátur að hlöðunni. „Mamma var
alltaf í því að draga sáturnar á meðan
við krakkarnir vorum í því að setja
böndin utan um. Land Roverinn dró
þær eftir jörðinni upp fyrir hlöðu þar
sem þær fóru í heyblásarann. Engin
önnur vél á bænum réði jafn vel við
þetta,“ segir Torfi.
Þægilegasta landbúnaðar-
tækið til 1999
Samkvæmt Torfa var Land Roverinn
þægilegasta landbúnaðartækið á
bænum þangað til að keyptur var
nýr Valmet traktor árið 1999. „Svo
gat maður haft með sér farþega og
kjaftað í leiðinni,“ segir Torfi, en Land
Roverinn var í notkun við heyskap
fram á síðustu ár.
Á seinni árum hefur bíllinn verið
notaður sem fjórhjól, eins og Torfi
orðar það. „Svo fengum við okkur
sexhjól í fyrra og þá má segja að hann
hafi sest í helgan stein. Hann er þó
reglulega ræstur og keyrður.“
Hvað varðar notkun á þjóðvegum
segir Torfi að þessir Land Roverar
séu barn síns tíma. „Þeir dönsuðu á
veginum og voru frekar hastir.
Enda voru þeir bara með
blaðfjaðrir, enga gorma.“
Benedikt Erlingsson
óskaði eftir láni
Við undirbúning að myndinni Hross
í oss kom Benedikt Erlingsson, leik-
stjóri, að máli við Torfa og óskaði
eftir bílnum að láni. Myndin var
tekin upp að miklu leyti á bæjunum
í kring og voru nokkrar senur skotnar
á hlaðinu á Hvammi. Það hentaði því
ágætlega að fá afnot af þessum jeppa
þó Benedikt hafi upphaflega viljað
bíl í öðrum lit.
Lék mikilvægt hlutverk
„Við notuðum þennan bíl í Hraunsási
í Hálsasveit þegar Halldóra
Geirharðsdóttir og Steinn Ármann
Magnússon fylgjast með sveitinni,“
segir Sindri Páll Kjartansson, sem var
fenginn í framleiðslu myndarinnar
Hross í oss. Þar á hann við senu í
upphafi myndarinnar þar sem þau sitja
á húddi bílsins með kíki og njósna um
nágranna sína.
Síðar í myndinni er atriði sem var
tekið upp við Kolkuós í Skagafirði.
Fyrir þá senu var bíllinn fluttur norður
á vagni. Þar er Steinn Ármann látinn
keyra bílinn á fullri ferð þar sem hann
ætlar að verða sér úti um brennivín í
skipi sem siglir frá landi.
Smurolía bjó til reykinn
Látið var líta út sem bíllinn hefði
brætt úr sér á leiðinni sem varð til
þess að karakter Steins Ármanns
brá á það ráð að sundríða út í skipið.
Aðspurður segir Sindri Páll aðferðina
við að láta líta út fyrir að sjóði á bíl
vera afar einfalda. „Það er bara að
hella smá smurolíu á vélina og þá
kemur reykur.“
Keyrði ekki mikið við tökur
Steinn Ármann Magnússon leikari
hafði kynnst Land Roverum sem
þessum áður en hann lék í myndinni
Hross í oss. „Svo þurfti ég að þrælast
á þessum í myndinni,“ segir hann en
viðurkennir að hafa ekki fengið að
keyra bílinn mikið.
„Það voru tekin nokkur skot til þess
að ég sæist keyra bílinn, annars voru
einhverjir „propsarar“ látnir um að
keyra hann.“ Oft þegar teknar eru
upp bílasenur fyrir kvikmyndir eru
bílarnir dregnir þannig að leikararnir
þykjast keyra. Það er gert til að dragi
ekki sundur eða saman á milli bíls
og myndavélar og svo leikararnir nái
að einbeita sér að leiknum. Steinn
Ármann segir að sú aðferð hafi verið
nýtt í þessari mynd.
Aðspurður hvort kynnin af Land
Rovernum við töku myndarinnar
hafi vakið hjá honum nostalgíu segir
Steinn Ármann svo ekki vera. „Ég er
ekki mikill bílakarl, en það var mjög
gaman að taka þátt í þessari mynd.“
Eigum hina vinsælu vagna frá þessum
þekkta framleiðanda til afgreiðslu Strax
BÚFJÁRFLUTNINGAVAGNAR
frá Ifor Williams
Víkurvagnar ehf. - Hyrjarhöfða 8. - 110 Reykjavík
Sími 577-1090 - www.vikurvagnar.is - sala@vikurvagnar.is
LÍF&STARF
Hvítársíða:
Land Rover með leikaraferil
Steinunn Anna Guðmundsdóttir, fyrrum húsfreyja í Hvammi, situr undir stýri
við heyskap með tvær Bamford múgavélar í eftirdragi. Mynd tekin upp úr
árinu 2000. Mynd / Aðsend
Land Rover árgerð 1976 sem var notaður sem landbúnaðartæki og farartæki. Hann settist ekki í helgan stein fyrr en sexhjól var keypt á bæinn árið 2021.
Mynd / ÁL
Ástvaldur Lárusson
astvaldur@bondi.is
Með því að hella smurolíu á vélina var hægt að láta líta út fyrir að bíllinn
hefði brætt úr sér. Mynd / Skjáskot Benedikt Erlingsson og Bergsteinn Björgúlfsson.
P. Stefánsson hf. fór með umboðið fyrir Land Rover á þessum árum. Auglýsing sem birtist í Tímanum 27.3.1975. Mynd / Timarit.is