Bændablaðið - 22.09.2022, Blaðsíða 14

14 Bændablaðið | Fimmtudagur 22.september 2022
María Dís Ólafsdóttir og Kristín
Gunnarsdóttir vinna saman
að skemmtilegu nýsköpunar-
verkefni sem kallast Snoðbreiðan.
Verkefnið var fyrst þróað í
tengslum við Ullarþon vorið 2021
og vann það í þeim flokki sem það
var tilnefnt í.
Fyrir skömmu hlutu þær þær
stöllur þriggja milljóna króna styrk
út Matvælasjóði fyrir verkefnið, sem
kallast Ræktunarlausnir með snoði.
Ræktunarrenningar úr snoði
María segir að hugmyndin með
snoðinu sé meðal annars að
útbúa ræktunarrenninga fyrir
garðyrkjubændur sem eru með
útiræktað grænmeti.
„Við þekkjum öll að íslensk
veðurfar er erfitt. Vorhret geta
verið slæm fyrir ræktun og erfitt
er fyrir bændur að spá fyrir um
hvenær óhætt sé að sá úti. Sumrin
eru eins misjöfn og þau eru mörg
og svo kemur haustið stundum
óþarflega snemma. Því er óhætt að
segja að grænmetisræktun utandyra
á Íslandi getur verið eins og að spila
í lottóinu. Með því að bjóða upp á
ræktunarrenninga væri hægt að gefa
greininni hjálparhönd og vonandi
smá stöðugleika,“ segir María.
Atvinnuskapandi verkefni
Ræktunarrenningarnir eru búnir
til úr snoði, en það er ull sem ekki
er nýtt á Íslandi eins og staðan er í
dag. Því er verkefnið að loka þeirri
hringrás og nýta þessa hliðarafurð
sem í dag er seld óunnin úr landi.
Einnig er verkefnið atvinnuskapandi,
sérstaklega á landsbyggðinni,
og styður það við fjölbreytt störf
í landbúnaði.
Til mikils að vinna
Verkefni Kristínar og Maríu tengist
nýsköpun á matvælasviði á tvennan
hátt. Bæði er verið að nýta snoð,
sem er hliðarafurð sauðfjárræktar
og einnig er varan forræktunarlausn
fyrir grænmetisbændur.
Verðmætasköpunin felst í
atvinnusköpun og einnig að
skapa meiri verðmæti fyrir
grænmetisbændur með aukinni
uppskeru og hífa upp verð á snoði
til sauðfjárbænda. „Því miður á
íslenskt grænmeti stundum undir
högg að sækja vegna hærra verðs og
sveiflna í uppskeru, miðað við erlent
grænmeti. Því er til mikils að vinna
að leita hagkvæmnilausna í íslenskri
grænmetisræktun,“ segir María.
Fræ spíra í ull
Meðal tilrauna sem Snoðbreiðan
hefur gert eða er að vinna í er að láta
fræ spíra í ull og rækta útigrænmeti
í ull. Einnig hefur ull verið lögð í
nokkur brött og grýtt svæði til að
kanna hvernig hægt sé að nýta ullina
í landgræðslu. Einnig er búið að grafa
niður ull, sem verður grafin upp einu
sinni á ári næstu fimm árin til að meta
hraða a niðurbroti hennar. Áætlað er
að verkefninu Ræktunarlausnir með
snoði ljúki haustið 2023.
/MHH
FRÉTTIR
Snoðbreiðan:
Fræ látin spíra í ull og
útigrænmeti ræktað í ull
Ull sem jarðvegsþekja til að athuga
hvort illgresi vaxi upp í gegnum
ullina.
María Dís Ólafsdóttir lífverkfræðingur
er eigandi og framkvæmdastjóri
nýsköpunarfyrirtækisins AMC ehf.,
sem er meðal annars að þróa nýjar
sútunarlausnir fyrir roð.
Kristín Gunnarsdóttir, viðskiptafræðingur og
sauðfjárbóndi, við nálarþæfingarvél.
Grænmeti ræktað í ull og án hennar. Myndir / Aðsendar
Ull klippt í búta og grafin. Einn bútur verður grafinn upp árlega og vigtaður.
Með þessu má reikna hversu hratt ullin brotnar niður í íslenskri náttúru.
Fyrirhugað er að lagfæra stein-
girðingu kringum kirkjugarð
Þingeyrarklausturskirkju.
Verkið felst í hreinsun á mosa,
fjarlægja gróður við steinvegg,
lagfæra steypuskemmdir með
múrviðgerðum og sementskústun.
Fram kemur í bókun byggðaráðs
Húnabyggðar að framkvæmdastjóri
kirkjugarðaráðs hefði lofað styrk til
framkvæmdanna á þessu ári, einni
milljón króna. Óskað er eftir að
sveitarstjórn Húnabyggðar styrki
verkefnið með fjárframlögum
og er þá vísað til samnings milli
kirkjugarðaráðs og Sambands
íslenskra sveitarfélaga frá árinu
2007. Formaður sóknarnefndar
Þingeyrarsóknar, Björn Magnússon,
hefur sótt um framlag frá Húnabyggð
til framkvæmda á þessu ári, allt að
einni milljón króna.
Tók byggðarráð Húnaþings
vel í erindið og vísaði kostnaði
til fjárhagsáætlunar. Ráðið óskaði
jafnframt eftir því að fá kostnaðar-
og verkáætlun fyrir verkið.
/MÞÞ
Þingeyrarkirkjugarður:
Lagfæring steingirðingar
Margt verður til í kvenna höndum
er nafn á sýningu í félagsheimilinu
Goðalandi í Fljótshlíð sem
kvenfélagið Eining stendur fyrir.
Mikið af munum hafa safnast á
sýningu með alls konar saumaskap,
eins og dúkar, púðar, myndir,
fatnaður, skólahandavinna og margt,
margt fleira. „Við í Kvenfélaginu
Einingu ákváðum á vorfundinum
okkar að nú skyldi hefja saumaskap
til vegs og virðingar og halda
veglega sýningu á saumi,“ segir
Margrét Tryggvadóttir, formaður
kvenfélagsins, „og við ákváðum
að einskorða sýninguna við handa-
vinnu, sem unnin er með nál.“

Prjónaðar nærbuxur
ekki þægilegar
Margrét segir að þegar kvenfélags-
konurnar fóru að vinna með
hugmyndina sáu þær strax hversu
víða nálin kemur við sögu í lífi okkar
allra. „Án nálar væru til dæmis fötin
okkar sennilega öll ýmist hekluð
eða prjónuð, sem er ágætt í sumum
tilvikum, en prjónaðar nærbuxur
væru kannski ekki svo þægilegar.
Hvernig hefðu formæður okkar
getað stoppað í sokka án nálar eða
bara saumað sláturkeppi?“ segir
Margrét hlæjandi.
„Tilgangur sýningarinnar er
fyrst og fremst að reyna að vekja
áhuga fólks á saumaskap og
mikilvægi þess að halda í þennan
hluta menningararfs okkar,“ bætir
Margrét við.
Félagsheimilið Goðalandi
Sýningin verður í félagsheimilinu
Goðalandi í Fljótshlíð og stendur
frá 24. september til 9. október. Hún
er opin frá 12 til 18 laugardaga og
sunnudaga. Auk þess sem tekið
verður á móti hópum á virkum
dögum. Aðgangur er ókeypis. /MÞÞ
Tilgangur sýningarinnar er að vekja áhuga fólks á saumaskap og mikilvægi
þessa hluta menningararfsins. Mynd / Aðsend
Kvenfélagið Eining í Hvolhreppi:
Saumaskapur unninn með nál
hafinn til vegs og virðingar