Peningamál - 18.11.2020, Blaðsíða 19

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
2
0
•
4
19
EFTIRSPURN OG HAGVÖXTUR
sjávarafurða aukist um 2,5% árið 2021 sem er ríflega helmingi minni
vöxtur en gert var ráð fyrir í ágúst. Útflutningur sjávarafurða verður á
hinn bóginn meiri árið 2022 sem, ásamt aukinni útflutningsframleiðslu
lyfja og eldisfisks, leiðir til kröftugs vaxtar vöruútflutnings á því ári.
Mikil fjölgun smita hefur aukið á óvissu í ferðaþjónustu og horfur
fyrir næsta ár versna
Þróun ferðaþjónustu á seinni helmingi ársins stefnir í að verða óhag-
stæðari en gert var ráð fyrir í ágústspá bankans. Innlend flugfélög
drógu örar úr starfsemi og hraðar dró úr kortaveltu erlendra ferða-
manna þegar smitum tók að fjölga hér og í viðskiptalöndunum (mynd-
ir 1 og 2 í viðauka 1). Mikil óvissa er um horfur í ferðaþjónustu og
velta þær m.a. á því hvenær horfið verður frá hömlum á ferðalög milli
heimsálfa, einkum milli Evrópu og Norður-Ameríku. Bandaríkjamenn
voru fjölmennasti hópur ferðamanna sem hingað komu áður en
faraldurinn hófst eða um fimmtungur þeirra. Ekki er gert ráð fyrir
að ferðalögum fjölgi að ráði fram á annan fjórðung næsta árs en þá
er talið að ferðaþjónusta taki við sér þegar farsóttin rénar og dregið
verður úr takmörkunum á ferðalögum milli landa. Áætlað er að liðlega
750 þúsund erlendir ferðamenn komi til landsins á næsta ári sem eru
umtalsvert færri ferðamenn en í ágústspánni sem áætlaði að þá kæmu
um 1 milljón farþegar. Gert er ráð fyrir að framleiðslugeta ferðaþjón-
ustu varðveitist að miklu leyti og að batinn geti því orðið hraður þegar
fólk fer aftur að ferðast milli landa og að um 1,5 milljónir farþega komi
til landsins árið 2022. Þjónustuútflutningur er talinn aukast um ríflega
fjórðung á næsta ári eftir tæplega helmingssamdrátt í ár. Búist er við
að vöxturinn árið 2022 verði enn kröftugri eða um 45%.
Horfur á mesta samdrætti útflutnings í ár frá upphafi mælinga
Talið er að vöru- og þjónustuútflutningur dragist saman um 30% í ár
sem er tæplega 2 prósentum meiri samdráttur en spáð var í ágúst og
mesti samdráttur útflutnings hér á landi frá upphafi þjóðhagsreikninga
(mynd III-12). Hægari bati ferðaþjónustu gerir það að verkum að nú
er búist við tæplega 12% vexti útflutnings vöru og þjónustu á næsta
ári í stað tæplega 20% vaxtar í ágúst. Hins vegar er gert ráð fyrir tölu-
vert meiri vexti árið 2022. Gangi spáin eftir verður útflutningur vöru
og þjónustu í lok spátímans árið 2023 svipaður að magni til og hann
var árið 2019 en þjónustuútflutningur verður þó enn lítillega undir því
sem hann var þá.
Mikill samdráttur innflutnings í ár og horfur á hægari viðsnúningi
á næsta ári
Vöru- og þjónustuinnflutningur dróst saman um tæplega 35% milli
ára á öðrum ársfjórðungi en þar af dróst vöruinnflutningur saman
um 25,7% og þjónustuinnflutningur um ríflega helming. Útgjöld
Íslendinga á ferðalögum erlendis minnkuðu um 85% og fjórðungs-
samdrátt vöruinnflutnings má einkum rekja til vöruflokka eins og
eldsneytis og flutningatækja. Samdráttur innflutnings neyslu- og
fjárfestingarvöru var minni eða um 10%. Svo virðist sem hægt hafi á
samdrættinum á þriðja ársfjórðungi sem helst má rekja til mikilla kaupa
heimila á innfluttri neysluvöru í sumar. Talið er að innflutningur vöru
og þjónustu dragist saman um tæplega fjórðung í ár sem er svipaður
Mynd III-12
Útflutningur og framlag undirliða 2015-20231
Breyting frá fyrra ári (%)
1. Vegna keðjutengingar getur verið að summa undirliðanna sé ekki
jöfn heildarútflutningi. Álútflutningur skv. skilgreiningu þjóðhags-
reikninga. Ferðaþjónusta er samtala á „ferðalögum“ og „farþega-
flutningum með flugi“. Grunnspá Seðlabankans 2020-2023. Brotalína
sýnir spá frá PM 2020/3.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Álafurðir
Sjávarafurðir
Ferðaþjónusta
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
202320222021202020192018201720162015
Annar útflutningur
Útflutningur alls