Peningamál - 18.11.2020, Blaðsíða 29

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
2
0
•
4
29
VERÐBÓLGA
Meiri verðbólga á spátímanum en búist var við í ágúst
Verðbólga á þriðja ársfjórðungi var heldur meiri en gert var ráð fyrir
í ágústspá bankans sem má rekja til meiri áhrifa af gengislækkun
krónunnar á verð innfluttrar vöru og minni slaka í þjóðarbúskapnum
en búist var við. Einnig hefur alþjóðlegt hrávöru- og matvælaverð
hækkað nokkuð að undanförnu. Verðbólguhorfur til skamms tíma
hafa því versnað, einkum vegna lakari upphafsstöðu. Spáð er að
verðbólga verði 3,7% bæði á fjórða fjórðungi þessa árs og á fyrsta
fjórðungi næsta árs sem er um 0,8 prósentum meiri verðbólga en spáð
var í ágúst. Þrátt fyrir það er sem fyrr talið að þegar áhrif gengislækk-
unarinnar hafa fjarað út muni slakinn sem myndast hefur í þjóðarbú-
skapnum leiða til þess að verðbólga hjaðni er líða tekur á næsta ár og
verði komin í markmið á seinni hluta ársins. Áframhaldandi slaki og
lítil alþjóðleg verðbólga gera það að verkum að verðbólga minnkar
enn frekar og fer lítillega niður fyrir markmið á seinni hluta spátímans.
Hún hjaðnar þó ekki eins mikið og spáð var í ágúst og munar þar
mest um meiri hækkun hlutfallslegs innflutningsverðs í ár og á næsta
ári en þá var gert ráð fyrir. Einnig eru horfur á að framleiðsluslakinn
verði aðeins minni þar sem framleiðslugetan virðist minni en þá var
áætlað (kafli IV).
Eins og rakið er í rammagrein 1 er mikil óvissa um þessar horfur,
bæði til skamms og langs tíma. Óvissan til skamms tíma tengist fyrst
og fremst óvissu um gengisþróun og áhrif hennar á verðbólgu auk
áhrifa farsóttarinnar á framleiðslu og neysluhegðun. Til lengri tíma
ráðast verðbólguhorfur ekki síður af tímasetningu og krafti efna-
hagsbatans og af langtímaáhrifum farsóttarinnar á framleiðslugetu
þjóðarbúsins. Talið er að óvissan sé áþekk og í síðustu spám bankans
og að heldur meiri líkur séu á að verðbólga á næstunni sé vanmetin
í grunnspánni en að hún sé ofmetin. Taldar eru helmingslíkur á að
verðbólga verði á bilinu 11/4 -31/3 % að ári liðnu og á svipuðu bili í lok
spátímans (mynd V-7).
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd V-7
Verðbólguspá og óvissumat
1. ársfj. 2014 - 4. ársfj. 2023
PM 2020/4
PM 2020/3
Verðbólgumarkmið
‘14 ‘15 ‘16 ‘17 ‘18 ‘19 ‘20 ‘21 ‘22
50% líkindabil
75% líkindabil
90% líkindabil
‘23
-1
0
1
2
3
4
5
6