Fréttablaðið - 28.01.2023, Blaðsíða 16

Fjölbreyttur hópur reynir að svara spurningunni: Hvað er hugsun? á opnum fundi í dag. Fréttablaðið/GEtty
Íslensk erfðagreining heldur
í dag opinn fræðslufund sem
ber yfirskriftina: Hvað er
hugsun? Fjöldi fyrirlesara
heldur erindi á fundinum þar
sem þeir velta fyrir sér upp­
runa og hlutverki hugsunar.
Einn þeirra er Jörgen L. Pind,
prófessor emeritus í sálfræði.
birnadrofn@frettabladid.is
Þetta erindi kalla ég Sögu­
þátt um sálina,“ segir
Jörgen L. Pind, prófessor
emeritus í sálfræði. Hann
er einn þeirra sem flytja
erindi á opnum fundi Íslenskrar
erfðagreiningar. Á fundinum velta
fjölbreyttir fyrirlesarar fyrir sér
uppruna og hlutverki hugsunar og
reyna að svara spurningunni: Hvað
er hugsun?
Jörgen mun fjalla um hugsun á
þrískiptan hátt. „Ég byrja á því að
tala aðeins um hina svokölluðu
sálarlausu sálfræði, hún er eiginlega
grundvöllur að nútíma sálfræði,
þegar menn lögðu það til hliðar að
hugsa um sálina og einbeittu sér
meira að mælanlegum eiginleikum
sálarlífsins,“ segir hann.
Jörgen fjallar einnig um vitund
og rannsóknir á hugsunum og rök­
villur í hugsun. „Það er svo margt
sem getur haft áhrif á hugsun. Fólk
heldur kannski að það sé að komast
að skynsamri niðurstöðu en svo eru
ýmsir utanaðkomandi þættir sem
hafa áhrif,“ útskýrir hann.
Þegar Jörgen er beðinn um að
taka dæmi um þætti sem geta haft
áhrif á hugsun segir hann frá rann­
sókn sem framkvæmd var af fræði­
mönnunum Tversky og Kahneman.
„Þeir gerðu fræga tilraun á þessu,“
segir hann.
„Þeir spurðu háskólanema hversu
hátt hlutfall Afríkuríkja þeir teldu
að væru í Sameinuðu þjóðunum en
áður en fólk átti að svara rúlluðu
þeir lukkuhjóli. Hjólið lenti annað
hvort á tölunni 65 eða lægri tölu
sem var minnir mig tuttugu og eitt­
hvað,“ segir Jörgen.
„Í ljós kom að ef hærri talan kom
upp þá giskaði fólk á miklu hærra
hlutfall Afríkuríkja í Sameinuðu
þjóðunum. Þetta kölluðu þeir akk­
erissig af því að fólk festi sig á ein­
hverjar tölur en talan kemur þessu
ekkert við og hefur ekkert með
fjölda ríkjanna að gera en samt
hefur þetta áhrif,“ útskýrir hann.
„Aðalpunkturinn hjá þeim var að
fólk geri sér ekki grein fyrir að þetta
hafi áhrif en það gerir það.“
Spurður að því hvort hægt sé að
svara spurningunni: Hvað er hugs­
un? segir hann það hægt. „Það eru
til svo mismunandi afbrigði af hugs­
unum. Til dæmis rökhugsun, það er
þegar við komumst að niðurstöðu
út frá einhverjum forsendum og
þrautalausn sem er það þegar við
fáum einhverja gátu að glíma við,“
segir Jörgen.
„En það kemur líklega skýrt svar
við þessu þegar við svörum spurn­
ingunni í sameiningu á fundinum,“
segir Jörgen. Fundurinn fer fram í
húsnæði Íslenskrar erfðagreining­
ar klukkan 13.00 í dag og er öllum
opinn. n
Margt sem hefur áhrif
á hugsanir okkar
Um helgina |
Við mælUm með |
Jörgen L. Pind, prófessor emeritus.
bjork@FrEttabladid.is
Saga Tinnu Aðalbjörnsdóttur sem prýðir for­
síðu helgarblaðsins að þessu sinni, er saga
djúpra lægða og hárrar upprisu en líka alls
þess sem á undan kom og eftir. Stór áföll sem
ekki var unnið úr, myrk leyndarmál sem
grasseruðu innra með henni þar til sjálfstraustið var
horfið og niðurrifið náði yfirhöndinni og frelsi fannst
aðeins í harðri neyslu.
Tinna fékk annað tækifæri, en eins og hún orðar
það sjálf þá sótti hún tækifærið og nýtti sér það.
Vinnuna vann hún sjálf. Til þess fékk hún þó góða
hjálp fjölskyldu, vina og ekki síst Samhjálpar sem í
næstu viku fagnar fimmtíu ára starfsemi.
Meðferðarheimilið Hlaðgerðarkot, þar sem Tinna
segir fullum fetum að lífi sínu hafi verið bjargað, var
fyrsta starfsstöð samtakanna en auk þess reka sam­
tökin þrjú áfangaheimili.
Á Kaffistofu Samhjálpar sem nú hefur verið opin
í rúm 40 ár koma allt að 350 manns dag hvern til að
sækja sér heita máltíð og hlýju. Samtökin sem í fimm
áratugi hafa mætt jaðarsettu fólki með náungakær­
leik safna nú fyrir nýju húsnæði undir Kaffistofuna
og inni á samhjalp.is má styrkja starfsemina með
mánaðarlegu framlagi eða gefa máltíð á Kaffistof­
unni.
Það er sannarlega gjöf sem gefur! n
Gjöf sem gefur
Tinna fékk
annað
tækifæri en
eins og
hún orðar
það sjálf þá
sótti hún
tækifærið
og nýtti sér
það.
Chicago
Söngleikurinn Chicago var frum­
sýndur hjá Leikfélagi Akureyrar í
gær. Sagan gerist í Chicagoborg og
fjallar um glæpakvendin Velmu
Kelly og Roxy Hart sem keppast
um athygli f jölmiðla í von um
frægð og frama. Chicago er sýndur
í Samkomuhúsinu og nú þegar eru í
sölu sýningar fram í mars. Jóhanna
Guðrún Jónsdóttir og Þórdís Björk
Þorfinnsdóttir fara með aðalhlut­
verk.
Ex
Sálfræðidramaverkið Ex er frumsýnt í Þjóðleikhúsinu
í kvöld. Um er að ræða annað verkið í þríleik Mariusar
von Mayenburg en verkin í þríleiknum eru öll sjálfstæð.
Hjónin Gísli Örn Garðarsson og Nína Dögg Filippus­
dóttir fara með hlutverk í sýningunni ásamt Kristínu
Þóru Haraldsdóttur.
Maybe i do
Í gær hófust sýningar á kvikmyndinni Maybe I do.
Myndin er á sama tíma vandræðaleg og fyndin en hún
fjallar um Michelle og Allen sem standa á tímamótum í
sambandi sínu þegar þau ákveða að það sé tímabært að
foreldrar þeirra hittist loksins. Í ljós kemur hins vegar að
foreldrar þeirra þekkja hvort annað afar vel vel.
Venus í Feldi
Venus í feldi, ögrandi sýning í leik­
stjórn Eddu Bjargar Eyjólfsdóttur í
Tjarnarbíó, fjallar um klassísk átök
karla og kvenna í bland við undir­
gefni og drottnun. Leikararnir Sara
Dögg Ásgeirsdóttir og Sveinn Ólafur
eiga hreint magnaða spretti í upp­
setningunni, ekki síst í síðari hlut­
anum þar sem mikið mæðir á þeim.
Kramber
Við Skólavörðustíg 12  er að
finna Kramber, hlýlegasta kaffihús/
vínstofu bæjarins. Þar hafa þær Lísa
og Dísa skapað einstaka stemningu
með úrvali eðalvína, óáfengra val­
kosta og barseðli þar sem finna má
ólífur og pretzel, tostada og osta­
platta en ostaelskendur mega ekki
láta brenndan Stilton með púrtvíni
fram hjá sér fara. n
14 helgin FRÉTTABLAÐIÐ 28. jAnúAR 2023
lAUgARDAgUR