Veiðimaðurinn - 01.04.1987, Blaðsíða 42

um á þetta svæði. Þá var sleppt 8000 smá-
seiðum, um 1,6 seiðum á hvern lengdar-
metra í ánni. Seiðin voru að meðaltali um
5,5 sm á lengd við sleppinguna. Þegar af-
koma sleppingarinnar var athuguð sjö vik-
um síðar var rafveitt á fjórum stöðum, með
um 1,3 km millibili. Efsti veiðistaðurinn
er númer 1 í töflu 4 hér á undan, en neðsti
veiðistaðurinn er númer 4. Eins og við var
að búast voru seiðin smæst á efsta staðnum
og fóru stækkandi þegar neðar dró, að
stað 3. Þetta eru áhrif tíðarfars árinnar sem
þarna koma fram. Á stað 4 voru þau aftur
áberandi smærri, en hefðu með réttu lagi
átt að vera stærri. Þarna hafði einnig verið
sleppt seiðum árið áður. Samkeppnin við
þessi seiði leiddi af sér að seiðin þar voru
um 20% léttari en á næsta stað fyrir ofan,
jafnframt því sem fækkun seiða frá slepp-
ingu var tvisvar til þrisvar sinnum meiri.
Alyktanir
I flestum tilfellum tel ég að lítilsháttar
ádráttur að haustinu hafi óveruleg áhrif á
þróun laxgengdar næstu árin. Þegar göng-
ur eru stórar getur meiri háttar ádráttur
verið til bóta. Þegar göngur eru litlar getur
ádráttur í sumum tilfellum haft slæmar af-
leiðingar. Undirstaða skynsamlegra
ákvarðana í þessu efni er, að fengist hafi
gott yfirlit um ástand seiðastofna í ánum,
áður en gert er stórátak í ádrætti. Við höf-
um t.d. stundum fundið að laxaseiði vantar
á vissa kafla, sérstaklega framarlega í sum-
um ám. Þar getur verið um að kenna of-
veiði, en einnig virðist, að þegar göngur
eru litlar, þá leitar laxinn oft minna fram í
árnar en þegar meiri gengd er. Þegar þann-
ig er ástatt getur verið til bölvunar að
draga á.
Við erum rétt að byrja að nota stjórnun
á stærð hrygningarstofnsins sem ræktun-
araðgerð, og eigum eflaust margt ólært í
þeim efnum. Ef við skyldum ganga of langt
er hægur vandi að bæta úr með slepping-
um samstofna seiða úr eldisstöð. Dvalar-
tími seiða í ánum er langur miðað við það
sem er í eldisstöðinni þar sem klaktíma og
vexti seiða er flýtt mikið miðað við það
sem gerist í náttúrunni. Með sleppingum
seiða úr eldisstöð getum við því unnið upp
tapað eða jafnvel töpuð ár í ánni. Því ætti
aldrei að þurfa að vera mikil hætta á að
vinna varanlegt tjón með ádrætti.
Við verðum að kanna áhrif stærðar
hrygningarstofnsins á viðgang afkomenda
hans, því þetta samband hefur mikil áhrif
á, hvernig við metum árangur annarra
ræktunaraðgerða. Það verður þó vart hægt
nema til komi skilningur veiðimanna og
gagnkvæmt traust þeirra og veiðiréttar-
eigenda. Með þessu erindi vona ég að mér
hafí tekist að eyða tortryggni einhverra
veiðimanna í garð notkunar ádráttar sem
laxræktaraðgerðar.
Heimildir:
Árni ísaksson, 1985. Laxeldi og laxrækt. Árbók bóndans 1984,
bls. 7-29.
Jón Kristjánsson og Tumi Tómasson, 1981. Sveiflur í laxagöngum
og hugsanlegar orsakir þeirra. Freyr 77(11): 417-422.
Symons, P.E.K., 1979. Estimated escapement of Atlantic salmon
(Salmo salar) for maximum smolt production in rivers of dif-
ferent productivity. Journal of the Fisheries Research Board of
Canada 36:132-140.
Tumi Tómasson, 1979. Áhrif stofnstærðar á viðkomu laxins.
Veiðimaðurinn 102: 15-19.
Þór Guðjónsson, 1986. Exploitation of Atlantic salmon in Iceland.
Report presented at the Third International Atlantic Salmon
Symposium, Biarritz, October 1986.
38
VEIÐIMAÐURINN