Veiðimaðurinn - 01.04.1987, Blaðsíða 34

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
LENGD SM
Mynd 1. Lengdardreifing göngu-
seiða í fjórum vatnakerfum: Ell-
iðaám, Vesturdalsá t Vopnafirði,
Imsa tNoregiog WestArmBrook í
Kanada. Munurinn á seiðum í
íslensku ánum er ekki mikill,
hann er e.t.v. innan eðlilegra
skekkjumarka, en erlendu seiðin
eru áberandi stœrri. Stærð seiða
við sjávargöngu er a.m.k. að hluta
til erfðabundin, og rceðst af því
hvaða hlutfall þyngdar og fjölda
er best á hverjum stað.
fræðilegur munur. Fjölmargar greinar
hafa verið skrifaðar um efnið, haldnar hafa
verið alþjóðlegar ráðstefnur um þetta efni
sérstaklega. Allir hafa verið á einu máli um
tilvist sérstakra stofna og gerðar hafa verið
margar samþykktir um varðveislu þeirra
(sjá H. Skjervold, 1986 og B. Jonsson
1982).
Sjáanlegur munur kemur fram í fjölda
hryggjarliða, tálknatinda, skúflanga,
doppum og dröfnum, hreistri o.fl. Sýnt
hefur verið fram á að þessi munur hefur
erfðafræðilegan bakgrunn (sjá B. Jonsson,
1982).
Tvisvar hef ég séð svona útlitsmun á
laxaseiðum í eldisstöðvum: Arið 1972 sá ég
íslensk laxaseiði ásamt norskum í norskri
eldisstöð. Norski fískurinn var stálgrár á
litinn en þeir íslensku voru með áberandi
gulleitum blæ, sérstaklega uggarnir.
Stöðvarstjórinn kallaði þá gullfiskana og
segir það meira en mörg orð.
Öðru sinni sá ég í laxeldisstöð Hólalax
seiði í keri og voru þau áberandi ljósari en
seiði í öðrum kerjum án þess að hægt væri
að fmna umhverfisaðstæður sem gætu
skýrt það. Stöðvarstjórinn sagði að í þessu
tiltekna keri væru seiði úr Héraðsvötnum.
Rannsóknir laxaseiða í náttúrunni hafa
leitt í ljós að seiði í jökulvötnum eru áber-
andi ljósari en í bergvatnsám. Seiðin í eld-
isstöðinni sýndu að þessi litarmunur er
erfðabundinn.
Urriðinn í efri hluta Laxár í Þingeyjar-
sýslu hefur engar rauðar dröfnur, en urriði
á Hornafjarðarsvæðinu hefur meira af
rauðum dröfnum en svörtum í „feldin-
um .
En það er ekki einungis að finna megi
erfðafræðilegan mun á útliti stofnanna.
Hann kemur einnig fram í hegðun og lífs-
ferli. Dæmi: Gönguseiðastærð, göngu-
tími, dvalartími í sjó, o.s.frv.
Ástæðan fyrir öllum þessum mun er að
hver stofn verður fyrir úrvali sem er mis-
munandi frá einum stað til annars. Við
sjáum t.d. í hendi okkar að ár eins og Ulf-
arsá og Laxá í Þingeyjarsýslu eru ákaflega
ólíkar t.d. með tilliti til vatnsmagns. Þær
gera þess vegna mismunandi kröfur til
spretthörku og líkamsstærðar.
Hver einstaklingur í stofninum hefur
mestan „áhuga“ á því að koma sínum
erfðaeiginleikum áfram til næstu kynslóð-
ar og það er mismunandi eftir umhverfis-
aðstæðum hvað er best.
30
VEIÐIMAÐURINN