Veiðimaðurinn - 01.11.2008, Blaðsíða 25

HAVELLUR
VIÐ SUNDIN BLÁ
MYND: RÓBERT SCHMIDT
ScdtvmjdLkiú
Sendi þetta skeyti til að hvetja ykkur til að líta upp úr ótíðind-
um og raunarollum dagblaðanna og beina sjónum ykkar að
undrum náttúrunnar. Mig langar að vekja athygli á því að
hluti ákveðins fuglastofns telur ísland ákjósanlegt vetursetu-
land og skeytir hvorki um fallandi krónu né hækkandi vaxta-
stig. Þetta er íshafs-hávellan. Eftir að hávellurnar sem höfðu
hér sumardvöl hurfu flestar af landi brott til Vestur-Græn-
lands í byrjun októbermánaðar hefur fuglalíf verið dauflegt á
Skerjafirði og Sundum. Á sjónum hefur auk máva aðeins ver-
ið að sjá æðarfugl og einstaka stokkendur. Skarfar fljúga yfir
kvölds og morgna. Af hverju hávellan fer héðan úr frostinu í
frerann á Grænlandi er mönnum hulin ráðgáta. Fjöldi varp-
fugla hér er sagður vera allt að 3,000 pör eða um 6,000 fuglar.
Síðustu dagana í október hefur aftur gefið að líta hávellur
beggja vegna Seltjarnarness. Þið þekkið þær frá æðarfugl-
inum á því að þær eru minni en hann og yfirleitt fjær landi,
eru sífellt að kafa og ganga skvetturnar aftur af þeim þegar
þær stinga sér eftir æti sem er aðallega lindýr svo sem kræk-
lingur, doppur, burstaormar, marflær og aðrir botnlægir
hryggleysingjar. Ef þið leggið vel við hlustir heyrist í þeim
„hátt vell": aáú aáú aáúva, a a álik eða úelí úelí úelí. Séu stórir
hópar í hljóðmáli rennur þessi söngur saman í ómþýða
hljómkviðu. í vetrarbúningi er karlinn með hvítan fald á
höfði, hvítur á hálsi og ofanverðri bringu og með þessar
líka löngu stélfjaðrir. Kvenfuglinn er módökkur, þó hvít-
leitur á höfði og hálsi en með dökkan koll. Nýkomnu há-
vellurnar eru vetrargestir hjá okkur, komnar frá íshafs-
svæðum Rússlands, Jan Mayen, Svalbarða - og þótt ótrú-
legt megi virðast frá Vestur-Grænlandi sem er vetr-
ardvalarstaður okkar varpfugla! Fjöldi vetursetursfugla
hér við land er talinn vera allt að 100 000. Það er vel þess
virði að fylgjast með þessari harðskeyttu andartegund í
skammdegisskímunni, ekki síst þegar kemur fram yfir ára-
mót og tilhugalífið byrjar fyrir alvöru. Þá reynir steggurinn
að ganga í augun á kollunni með því að koma að henni
fljúgandi, veifandi spjótlaga stélinu, hlamma sér á sjóinn
með tilheyrandi gusugangi og synda gólandi umhverfis
hana. Og hvað boðar það? Því er fljótsvarað. Endurfæð-
ingu efnahagslífsins, vaxandi verðbréfamarkað eftir
kreppudrunga vetrarins og krónan hækkar á gengishimn-
inum. Þá tökum við okkur stöng í hönd, göngum vonglöð
út að kvísladjúpi viðskiptanna og köstum agninu í hyl
tækifæranna.
Kveðja,
GP