Arkitektúr og skipulag - 01.03.1989, Blaðsíða 81

Plaza del Duomo.
PAVIU.ON
DESARTS
MAISON
DESATEUERS
iSORTIE RUEDU PONT-NEUF
PARKING
MAISON
DELAPOÉSIE
%

ii
Les Halles.
meginhugmynd að gangandi fólk gæti komist ferða sinna án þess að
fara yfir akbraut og að þær tengdust aðliggjandi íbúðahverfum.
Verslunarbyggðin myndaði tvo meginása, hornrétta hvom á annan.
Austur-vesturásinn tengdist göngugötum að næstu verslunarkjömum,
Austurveri að austan en Suðurveri að vestan. Fyrirhuguð voru
undirgöng undir Kringlumýrarbraut að Suðurveri. Þannig áttu
Austurver og Suðurver að vera útverðir verslunarkjamans.
Aþessumásvar fjöldiverslanaogþjónustufyrirtækja. Viðvesturenda
ássins var lítið torg þar sem „Hús verslunarinnar" stendur. Þar var
fyrirhuguð verslunar- og skrifstofubyggð. En á auða svæðinu sunnan
torgsins skyldi komið fyrir sundlaug og aðstöðu fyrir líkamsrækt.
Norður-suðurásinn tengdi einnig bílastæðin í suðri og norðri saman.
Norðan austur-vesturássins vargert ráð fyriryfirbyggðum göngugötum
á tveimur hæðum. Þar var fyrirhugað hótel og stærri verslanir.
Sunnanmegin var gert ráð fyrir þjónustu, verslun, skrifstofum og
íbúðum. Ibúðimar voru á efri hæðum byggingarinnar með góðum
svölurn til vesturs. Þök einnar hæðar verslunarbygginganna skyldu
vera gróðri vaxin. Göngugatan endaði síðan á húsi aðalstöðvar
strætisvagna en þaðan var hægt að komast á brú yfir Listabraut, yfir
á syðri hluta svæðisins og að Borgarleikhúsinu. Tvö torg mynduðust
sitt hvorum megin við austur-vesturásinn. Nyrðra torgið var hugsað
sem nokkurs konar útimarkaður þar sem hægt væri að reisa tjöld eða
færanlegar byggingar og svo gróðurhús. Syðra torgið skyldi vera
grænt. Þar skyldi vera mikill gróður, tjarnir, setukrókar og lítið
útileiksvið. Vestan og sunnan við torgið skyldu Borgarleikhúsið og
nýtt Borgarbókasafn rísa.
Hugmyndin var sú að strax í byrjun skyldi torgið sett í rétta hæð og girt
af. Síðan yrði gróðursett og svæðið lagfært að mestu. Síðan var hægt
að opna frá verslununum út í garðinn eftir því sem byggðin stækkaði
og fullbyggðist.
Helstu göngugötur áttu að vera yfirbyggðar með glerþaki en undir
þeim var gert ráð fyrir þjónustugötum. Til að hægt væri að setja
glerþak yftr göngugötu varð hæð bygginga meðfram götunni og
fjarlægð á milli þeirra að vera ákveðin. Húsin gátu verið dregin inn að
norðan og myndað vissa útvíkkun á göngugötunni. Gólfhæðir gátu
einnig verið mismunandi innan þessara hæðamarka.
Breidd á glerþakinu var valin með tilliti til ákveðins módúlkerfis 7,2
m. Götubreiddir gátu því verið frá 7,2 m að viðbættri útvíkkun
göngugötunnar inn undir húshliðina. Til að göngugata verði lífleg má
gatan ekki vera of breið né of mjó og var stuðst við athuganir frá
„Institut for center-planlægning”, „By center menneske”.
Til að áætla æskilegan fjölda fólks á göngugötunum var stuðst við
tvær erlendar athuganir: Jan Gehl: „Livet mellem husene” og
Christopher Alexander: „A Pattem Language which generates Multi-
Service Centers“.
Þar kemur fram að göngugötur virðast „dauðar” ef þar eru meira en
30 m2/mann, og ef það eru 15 nr/mann mun gatan vera lífleg.
Hitastig, veðurfar allt auk birtu mun geragróðurskilyrði í göngugötunni
með besta móti. Suðlægar jurtir og skrautblóm munu geta þrifist þar
eins og í gróðurhúsum. Gert var ráð fyrir, að á göngugötur og torg
yrðu sett blóma- og gróðurker af ýmsum gerðum. Gróðrinum var
ætlað að gera götumar sem vistlegastar og hlýlegastar.
Við götur og torg var gert ráð fyrir kaffihúsum. Þar áttu einnig að vera
bekkir þar sem vegfarendur gátu sest niður og horft á fólk og
fyrirbæri.Til að halda lífi í göngugötunni fyrir utan verslunartíma var
talið æskilegt að öll starfsemi á þeim tíma væri í sem nánustum
tengslum við hana, svo sem kvikmyndahús, Borgarbókasafn og
Borgarleikhús.
Við upphaf hönnunarvinnunnarkynntum við okkur verkog hugmyndir
hönnuða ínágrannalöndum okkar, t.d. „Rpdovre Center“ íDanmörku,
þar sem göngugötumar voru yfirbyggðar með flötum Acryl- ljóspanel-
þökum. A nokkrum stöðum var hægt að opna þakið með því að draga
það til að hluta.
Gróður var mikill á götum og allt umhverfi mjög aðlaðandi. Þessi
miðstöð hafði mikið aðdráttarafl langt út yfir Rodovre, alveg inn til
Kaupmannahafnar.
I Svíþjóð var verið að ljúka við að reisa „Skárholms Center” sem þótti
allt mjög ópersónulegt. Verslunarhúsin stóðu þar hlið við hlið og
mynduðu beinar, hellulagðar götur. Skyggni gengur út yfir
göngugötumar í mismunandi hæðum. Þetta var lítið aðlaðandi.
I Þýskalandi hafði verið mikil uppbygging bæði í eldri borgum og
nýjum bæjum, t.d. Nordwest-stadt hjá Frankfurt. Verslunarhverfið
var heilsteypt og að mörgu leyti aðlaðandi. Bílastæði voru undir
verslunarkjamanum og göngugötur óyfirbyggðar. I Hamborg var
verið að byrja á að byggja glerþök yfir nokkrar eldri verslunargötur.
I Englandi hafði mikil þróun átt sér stað og menn fikruðu sig áfram á
öllum sviðum. T.d. í Coventry voru götur í upphafi mjög breiðar
(1954, 28 m), en minnkuðu með hverjum byggingaáfanganum: »»
ARKITEKTUR OG SKIPULAG
79