Arkitektúr og skipulag - 01.03.1989, Blaðsíða 65

í aðalskipulaginu er og gefin upp æskileg reitanýting fyrir eftirtalin
svæði í gamla bænum; miðbæjarsvæði (Laugavegssvæði) 1,3 til 2,
jaðarsvæði miðbæjar 0,9 til 1,5 (Skólavörðustígur o.fl. svæði) og
(búðareitir áendurbótasvæðum 0,7 til 1,3. í nýskipulögðum svæðum
eins og Kvos og Skúlagötu er nýting ákveðin í deiliskipulagi.
íbúðasvæðin í suðurhluta gamla bæjarins teljast „fastmótuð”.
Dæmi um reita - og lóðanýtingu.
aðalskipulagsins tekin til endurskoðunar.
{ aðalskipulaginu segir svo um íbúða- og athafnahverfi:
Ibúðahverfi: „I langflestum íbúðareitum íborginnierbyggðorðin
nokkuð fastmótuð. Þar er einungis að vænta minni háttar breytinga,
svo sem byggingar bílskúra, garðstofa og þess háttar, enda verður að
teljast óæskilegt að breyta mikið yfirbragði fullbyggðra hverfa.
Reitanýting í íbúðahverfum ermismunandi eftirhúsagerðum. Eðlilegt
er að miða við eftirfarandi nýtingu í nýjum íbúðahverfum:
* einbýlishús 0,20-0,35
* raðhús 0,35-0,60
* sambýlishús (2 til 5 íbúðir) 0,50-0,80
* fjölbýlishús (6 til 10 íbúðir) 0,60-0,90
* háhýsi 0,80-2,00"
Athafnahverfi:
„í flestum athafnahverfum má búast við umtalsverðri aukn-ingu á
byggingamagni á skipulagstímabilinu, því að fá athafnasvæði í borginni
geta talist fullmótuð. Á Ártúnshöfða og í Borgarmýri er til dæmis enn
mikið af óbyggðum og vannýttum lóðum. í athafnahverfum miðsvæðis
í borginni verður án efa víða byggt upp að hámarksnýtingu á
skipulagstímabilinu. Einnig má gera ráð fyrir talsverðum
byggingaframkvæmdum á hafnarsvæðum. Reitanýting í
athafnahverfum ræðst af þeirri starfsemi, sem þar fer fram. Nálægð
við miðborgina og helstu stofnbrautir hefur áhrif til hærri nýtingar.”
(Tafla 4).
Tafla 4 Æskileg hámarksnýting á athafnasvæðum. * Vörugeymslu- og hafnarsvæði
(opin athafnasvæði) Dæmi: Vesturhluti Ártúnshöfða og Sundahöfn. 0,2-0,4
* Iðnaðarhverfi í útjaðri byggðar * Blönduð athafnahverfi í útjaðri 0,3-0,5
byggðar Dæmi: Borgarmýri. 0.4-0.7
* Blönduð athafnahverfi miðsvæðis Dæmi: Ármúlahverfi. 0,7-1,1
* Athafnahverfi í jaðri miðbæjar Dæmi: Rauðarárholt. 1,1-1,5
* Miðhverfi Dæmi: Kringlan og Mjóddin. 13-2,0
* Miðbær Dæmi: Kvos og Laugavegur að Hlemmi. 1,5-3,0
Ekki þótti ráðlegt að grafa upp reitanýtingu á einstökum hlutum
framtíðarbyggðasvæða en í íbúðahverfum er miðað við
þéttleikastuðulinn 14-16 íbúðir á ha eins og áður segir.
Varast ber að ofnota leiðsögn reitanýtingar fyrir einstakar lóðir,
þannig getur t.d. verið eðlilegt að byggja hærra á homlóðum og fyllæ
upp í skörð í götumynd. Til fróðleiks má geta þess hér að samkvæmt
dönskum skipulagslögum eru sveitarfélög sjálfráð um nýtingu ef hún
fer ekki upp fyrir 1.1. á afmörkuðu svæði, þá þarf að koma til sérstök
heimild ráðherra.
Lokaorð. Byggð á höfuðborgarsvæðinu þenst út með ógnarhraða.
Framtíðarbyggðasvæði Reykjavíkur, sem áætlað var að nýttust til
ársins 2004, verða fullbyggð upp úr miðjum næsta áratug, ef
uppbyggingarhraðinn verður svipaður og seinustu fimm árin og
þéttleiki byggðar verður ekki meiri en í Grafarvogshverfunum. Þetta
er eitt besta byggingarland sem eftir er innan borgarmarkanna.
Það er löngu tímabært að gera fleiri tilraunir með byggðaform og
húsagerðir í úthverfum og reyna að fá fram betri nýtingu á landi án
þess þó að það komi niður á gæðum byggðarinnar. Sem dæmi má
nefna: Smáíbúðabyggð (þétta lágbyggð) svipað og lýst var í dönsku
tilrauninni hér að framan. Garðhús (atriumhus) eins og eru vestast í
Arbæjarhverfi gætu orðið hluti af þeirri tilraun. Sambýlishús með 2
til 4 íbúðum á um 700 til 900 m2 lóðum hafa ekki verið byggð f um
tvo áratugi, þrátt fyrir að góðar „hæðir” seljist vel á fasteignamarkaði.
Tiltölulega lítil fjölbreytni í hönnun 2 til 3 hæða fjölbýlishúsa hefur
komið fram seinustu árin. Parhús og raðhús eru og alltaf vinsæl.
Reyndar er nú á Borgarskipulagi verið að undirbúa tilraunir með
nokkra hverfahluta á framtíðarbyggðasvæðum Reykjavíkur á
Borgarholti.
Nú á fyrrihluta árs 1989 fer fram hugmyndasamkeppni um skipulag
áGeldinganesi. Það væri upplagtfyrirþátttakenduraðnotatækifærið
og gera tilraunir með mismunandi þéttleika byggðar á nesi.nu.
Varðandi nýtingarmálin þarf að finna lausn á tveimur atriðum, þ.e.
að bflastæðakjallarar teljist alls ekki með í heildarbyggingamagni til
nýtingar, eða jafnvel að flatarmál bílastæðakjallara leiði til aukins
byggingamagns, þ.e. hærri nýtingar. Annars sjá byggingaraðilar
engan ávinning af því að koma bílunum af lóðunum. Það hefur sýnt
sig að á athafnalóðum með nýtingu 0.7 eða hærri fer öll lóðin undir
bílastæði og ekkert rými er fyrir gróður eða athafnarými.
Hitt atriðið varðar gleryfirbyggingar sem geta skapað skemmtilegt
63
ARKITEKTUR OG SKIPULAG