Arkitektúr og skipulag - 01.03.1989, Qupperneq 90

í„borgarlandslaginu" í Reykjavík, hvort sem um er að ræða niðurrif,
nýbyggingar eða endurbyggingar, og harmar að ekki skuli fara
fram regluleg umræða um byggingar og umhverfismál í íslenskum
fjölmiðlum.
Þrátt fyrir þennan áhuga á byggingarlist var það ekki fyrr en nýlega
að Sigurður tókst á hendur fyrstu listskreytingu sína fyrir opinbera
byggingu, þegar Hilmar Þór Björnsson og Finnur Björgvinsson,
arkitektar, og Listskreytingasjóður fólu honum að gera veggmynd
fyrir Hjúkrunar- og dvalarheimili aldraðra á Sauðárkróki, sem þeir
höfðu teiknað.
Raunar hefur Sigurður lengi verið tvístígandi í afstöðu sinni til
listskreytinga. Hann viðurkennir fúslega gildi slíkra skreytinga, og
nauðsyn þess að listamaðurinn taki tillittil þess umhverfis sem honum
er ætlað að skreyta, en segist sjálfur eiga erfitt með að fylgja
ákveðinni forskrift um inntak eða æskilegt útlit myndverks.
„Eg veit ekki hvort ég kæmist nokkuð áleiðis með verk, ef ég þyrfti
að velja mótífog liti alfarið I stíl við þann stað, sem ég er að mála
fyrir," segir hann og bætir við: „Aðalatriðið er að myndin standi fyrir
sínu sem mynd, hvar sem hún er staðsett."
Það varð Sigurði því mikill léttir að fá frjálsar hendur við gerð
Sauðárkróksmyndarinnar. Hann málaði tvær stórar myndir eftir
eigin höfði í það rými, sem honum hafði verið úthlutað, og bauð
aðstandendum byggingarinnar síðan að velja á milli, hvað þeir
gerðu.
Þótt Sigurði sé yfirleitt þvert umgeðað skeggræða um það sem gerist
í myndum sínum - vill að þær standi eða falli á myndrænum
verðleikum sínum, þrætir hann ekki fyrir að i myndinni sem fyrir valinu
varð séu tákn, sem hæglega megi heimfæra á líknarstofnun á borð
við Hjúkrunar- og dvalarheimilið á Sauðárkróki.
Nægirhér að nefna manneskjurá flugi, sem í myndum Sigurðareru
tiðum fulltrúar hugarflugs og vonar. Sjálft heiti myndarinnar, „Að
snerta regnbogann", vísar í senn til óskhyggju mannsins og þeirra
kraftaverka sem læknavísindi nútímans eru stöðugt að vinna.
Sigurður hefur áhuga á að vinna fleiri myndverk fyrir opinberar
byggingar, en hefur áhyggjur af því að menn setji fyrir sig umfang
mynda hans, en stærð skiptir hann nú æ meira máli.
„Helst vildi ég vinna verk fyrir orkuver," segir hann. „Þar fengi ég
nægilegt rými, auk þess sem ég er dálítið veikur fyrir útliti slíkra
bygginga."
Adalsteinn Ingólfsson
ARKITEKTAFELAG
Arkitektafélag íslands er fimmtíu ára á þessu ári. Aðdraganda
að stofnun félagsins hafa verið gerð góð skil í blaðagrein
í Mbl. þann 17. febrúar. Ákveðið hefur verið að helga
afmælisárið baráttu fyrir arkitektanámi á íslandi.
Tilgangur A.I. er að efla góða byggingarlist í landinu. Við höfum
framfylgt því með því að gera strangar kröfur um menntun félaga
okkar. Þótt við ekki viðurkennum próf nema úr tilteknum skólum
höfum við ekki áhrif á námsefni þeirra. Eina leiðin til að hafa áhrif
á nám arkitekta og gera það íslenskt er að námið fari fram að miklu eða
öllu leyti hér heim.
Fyrsta afmælisgjöfin kom frá Menntamálaráðuneytinu. Rétt fyrir
áramót skilaði nefnd sem kannað hafði menntunarmál íbyggingarlist
áliti og niðurstaða nefndarinnar er sú „að hefja skuli sem fyrst kennslu
í byggingarlist á íslandi. Stefna beri að fyrri-hlutanámi með samvinnu
við erlenda háskóla um seinni hluta náms“.
Rökin fyrir íslensku byggingarlistamámi eru fyrst og fremst
menningarlegs eðlis. í byggingarlist hvers tíma birtast andleg og
veraldleg einkenni hans. Varðveisla og miðlun menningararfs krefst
þekkingar á eiginleikum og áhrifaþáttum arfsins. Þótt þessi þekking
ÍSLANDS 50 ÁRA
sé til staðar verður hún ekki tekin saman, mótuð, skýrð og síðan
miðlað nema í þar til ætlaðri menntastofnun.
Islendingar geta að nokkru talist brautry ðjendur á sviði byggingarlistar
á Norðurlöndum. Á átjándu öld varð einn íslendingur fullgildur
húsameistari. Það var Olafur Olafsson kenndur við Kóngsberg í
Noregi en Norðmenn telja hann sinn fyrsta arkitekt. Árið 1940 voru
íslenskirarkitektar9alls. 1960 voruþeir 10,1970rúmlega50ogídag
eru þeir um 225. Þar af starfa 200 hér á landi og þar af eru 175ÍA.Í.
Meðalfjöldi nýliða í arkitektastétt er nú um 17 á ári. Ætla má að við
verðum um 320 árið 2000. Stjórn A.í. skipa Stefán Benediktsson
íoriiiaðurjón Olafur Olafsson ritari, Stefán Örn Stefánsson gjaldkeri
og Sigurður Harðarson meðstj. Framkvæmdarstjóri félagsins er
Fárus Björnsson. í tilefni afmælisins hefur nú um nokkurt skeið
starfað undirbúningsnefnd. Hún hefur sett saman drög að dagskrá
afmælisársins. Nefndina skipa: Bergljót Einarsdóttir, Egill
Guðmundsson og Haraldur Helgason.
Einnig hefur verið skipuð fjáröflunamefnd vegna afmælisársins en
hana skipa Gísli Halldórsson, Helgi Hjálmarsson og Hilmar Þór
Bjömsson.
88
ARKITEKTUR OG SKIPULAG