AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1999, Page 13

svæðssskripulags á
höfuðborgarsvaeðrinu
m þessar mundir er verið að vinna
að svæðisskipulagi fyrir höfuðborg-
arsvæðið og bíða margir spenntir
eftir því hver útkoman verður. Þetta
, r erað sönnu ekki í fyrsta skiptið sem
svæðisskipulag er unnið fyrir höfuð-
borgarsvæðið og er grein þessi rituð til að rifja upp
helstu atriðin í sögu svæðisskipulags á svæðinu á
þessari öld, sem senn rennur sitt skeið á enda.
ALFRED RAAVAD JENSEN
Fyrstu hugmyndir um samhæfingu byggðar á
því svæði, sem nú nefnist höfuðborgarsvæðið,
voru fram settar af dönskum verkfræðingi, sem
dvaldi hér á fyrsta áratugi aldarinnar. Þessi maður
var Alfred Raavad Jensen og ástæða fyrir dvöl
hans hérlendis var sú að bróðir hans, Thor Jen-
sen, hafði boðið honum til dvalar sumarpart árið
1908. Jafnframt því að kynnast landi og þjóð og
sitja veislur höfðingja var helsta viðfangsefni hins
danska gests að fylgjast með og stjórna byggingu
Fríkirkjuvegar 11, sem verða skyldi íbúðarhús
Thors Jensen og fjölskyldu en er nú aðsetur
íþrótta- og tómstundaráðs.
Alfred Raavad Jensen var einnig áhugamaður
um skipulagsmál og gagnkunnugur nýjum hug-
myndum um skipulag í Evrópu en ekki síður var
hann framsýnn á möguleika nýrrar tækni í sam-
göngum. Framsýni hans varðandi stórauknar og
stórbættar samgöngur kom honum til að líta svo á
að tímabært væri að líta til svæðisins frá Reykja-
vík suður til Hafnarfjarðar sem einnar heildar sem
skipuleggja þyrfti sem slíka. Að einu sá Raavad
ekki fyrir framtíðina hér á landi, og það var að
aldrei myndu koma sporbrautir til fólksflutninga.
Að sumu leyti var það ein af afleiðingum heims-
styrjaldarinnar 1914-18 að engar járnbrautir voru
lagðar á íslandi, einu landa Evrópu, en þess í stað
urðu bifreiðar alls ráðandi í flutningum á landi á
öldinni.
Helstu einkenni skipulags þess, sem Alfred
Raavad Jensen gerði tillögu um var staðsetning
Úr Svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins I98S -
2005. Stílfærð mynd af stofnbrautakerfi höfuðborg-
arsvæðisins.Texti með myndinni var svohljóðandi: „Á
höfuðborgarsvæðinu er nú að myndast nýr umferð-
arás, sem liggur frá norðaustri til suðvesturs, í stað
núverandi umferðaræða sem liggja austur-vestur.
Miklu skiptir að uppbygging þessa umferðaráss, sem
tengir sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu saman, sé
auðvelduð eins og kostur er.“ Ekki var hægt að kveða
sterkara að orði um stofnbrautakerfið á þeim tíma,
m.a. vegna deilna um Fossvogsbraut.
Þátttökuhlutföll kvenna á vinnumarkaði árin 1960 og
1983 eftir aldursflokkum. Það voru ekki margir árið
1960 sem sáu fyrir þá þróun að konur flykktust út á
vinnumarkaðinn. Gæti einhver álíka bylting í sam-
félaginu orðið á næstu 20 árum?
byggðar í dölum upp af vogunum og á láglendi
nesjanna, en hæðirnar og ásarnir voru hugsuð
sem opin svæði og sem aðalflutningaleiðir. Vera
má að Raavad hafi kynnst næðingnum, sem var
nokkuð áberandi á skóglausu Seltjarnarnesinu
þegar komið var upp á hæðir þess, og álitið að
betra væri að byggja í skjóli dalanna upp af
ÞORSTEINN ÞORSTEINSSON, VERKFRÆÐINGUR