AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.2000, Blaðsíða 11

G E S T U
R
Ó L A
F S S O
N
S
e n s k
n ö n n u n
Undanfarna áratugi hafa íslenskir hönnuðir
barist fyrir því að hljóta verðskuldaða
viðurkenningu bæði hér á landi og erlendis.
Oftar en ekki hefur þessum hönnuðum samt
gengið betur að öðlast viðurkenningu erlendis
en hér. Skilningur alls þorra manna á gildi
hönnunar hefur einfaldlega ekki verið fyrir hendi.
Þótt þetta sé að vísu dapurlegt er í sjálfu sér hér
ekki við neinn að sakast. Við íslendingar höfum til
þessa einfaldlega verið uppteknir við að selja fisk
og fiskafurðir og að hafa í okkur og á og ekki haft
viðlíka hefð í byggingarlist, umhverfismótun og
almennri hönnun og þær þjóðir sem við berum
okkur helst saman við í efnahagslegu tilliti. í æðstu
menntastofnunum okkar hefur hönnun ekki verið
kennd svo neinu nemi. Hvað byggingarlist varðar
þá telja fjölmiðlar ennþá það helst til tekna ef ein-
hverjum framkvæmdamanni eða byggingarnefnd
hefur tekist að koma upp byggingu á nógu sköm-
mum tíma þótt auðvitað skipti það líka máli. Hvort
um er að ræða góða byggingu eða slæma - hvort
hún er umhverfisprýði eða ekki og hvers vegna er
afar sjaldan rætt. Ennþá eru arkitektar og aðrir
hönnuðir á íslandi svo til nafnlausar stéttir.
Hér eru þó til nokkrar ágætar undantekningar og
margt bendir til að hér sé nú að verða talsverð
breyting. Nú hefur verið hönnunarkennsla við
Listaháskóla íslands verið endurskipulögð, ís-
lenskt hönnunarsafn er orðið að veruleika og að
því er stefnt að kennsla í arkitektúr og landslags-
arkitektúr verði hafin hér á landi innan nokkurra
ára.
Þótt lítil von sé til að við getum nokkurn tíma
keppt við gamlar iðnaðarþjóðir um hönnun og
framleiðslu magnvarnings þá eru samt mörg svið
þar sem við ættum að vera fyllilega samkeppnis-
fær. Við ættum sjálf að geta hannað og mótað
manngert umhverfi hér á landi jafn vel og hverjir
aðirir, hvort heldur um er að ræða stóriðjuver,
íbúðarhús eða innréttingar. Sama máli gegnir um
alla þá hönnun sem nú á sér stað hér á landi í
tölvugeiranum og á mörgum öðrum sviðum hafa
íslenskir hönnuðir staðið sig með ágætum.
Aðliggjandi þjóðir, sem við berum okkur oft sam-
an við, leggja nú verulega aukna áherslu á góða
hönnun og umhverfismótun hvort heldur um er að
ræða umhverfi fyrir ferðamenn, auglýsingar eða
almenna brúkshluti. Við búum nú mestan hluta
ævi okkar í manngerðu umhverfi og það er þetta
manngerða umhverfi sem vitnar um mennningar-
stig hverrar þjóðar ekki síður en bókmenntir og
fagrar listir. ■
ICELANDIC DESIGN
In this editorial, Gestur Óafsson writes about Icelandic
design, and designers. In the past, Icelandic designers
have had to fight for their work to be recognised, as it
simply has not been given much attention: while cul-
tural traditions in architecture and design were form-
ing in other countries, Icelanders were busy struggling
for survival. Not to say that Icelandic design has been
absolutely invisible: there are many notable examples
of fine architecture and design, and at the present time
the trend appears to be changing, in part due to a
newly -designed course of study at the Icelandic
Academy of the Arts, and the founding of new Design
Museum. In Ólafsson's view, Icelandic designers are
fully capable of competing with their colleagues in
other nations in certain areas, for instance in software
design. In short, the emphasis given to design appears
to be changing in Iceland as in other countries, and
that is good: after all, we spend most of our lives in
man-made surroundings, and they define our culture,
as much as any works of literature or art. ■