Ský - 01.12.2000, Blaðsíða 23

1
• Kvennakafli Skýja byrjar hér
■ ——að er staðreynd að karlmenn eru
M meira áberandi en konur í fjöl-
^ miðlum. Hvernig stendur á því?
Konur eru helmingur af þjóðinni,
af hverju er ekki fjallað jafnt um
þær og karlana?
Ég held að ein af konunum sem tók þátt í
kvenna-hringborðsumræðum Skýja (bls. 54)
hafi hitt naglann á höfuðið með þessum orð-
um: „Það er nú þannig í minni vinnu að karl-
mennirnir eru ekkert hræddir við að tala fyrir
framan annað fólk, þó að þeir viti stundum
ekkert hvað þeir ætli að tala um. Ég myndi
aldrei geta gert þetta nema vera búin að
ákveða nákvæmlega hvað ég ætla
að segja fyrirfram, vera með öll
svör á reiðum höndum."
Ég hafði ekki verið blaðamaður
mjög lengi þegar ég rak mig
einmitt á þetta vandamál; það er
stundum mjög erfitt að fá konur til
að tjá sig, en karlar eru oftar en
ekki tilbúnir að svara spurningum
um efni, sem jafnvel kemur svo í
Ijós að þeir hafa ekki hundsvit á.
Ég hef heyrt þeirri kenningu hald-
ið á lofti, um rýran hlut kvenna í
sjónvarpsfréttum, að þær séu óvilj-
ugar að mæta með stuttum fyrir-
vara fyrir framan myndavélarnar
vegna þess að hárgreiðslan eða
varaliturinn sé ekki í lagi. Ég held
ekki. Það getur verið erfitt að fá konur til að
láta í Ijós skoðun sína í símtali og þar þvælist
hvorki hár né andlitsfarði fyrir.
Ég veit að allt tal um eðlismun kynjanna fer
óendanlega fyrir brjóstið á mörgum femínist-
um, en ég held samt að þar liggi stærsti hlut-
inn af hundinum grafinn.
Ég á mér nefnilega þá kenningu að sömu
ástæður liggi að baki háu hlutfalli karla í fjöl-
miðlum og fyrir því að karlar eru mun líklegri
en konur til að valda alvarlegum slysum í um-
ferðinni, að karlmenn eru 96 prósent þeirra
sem vistaðir eru í fangelsum landsins og að
karlmenn eru meiri fyllibyttur en konur. Karl-
menn eru hvatvísari, kærulausari, óábyrgari og
hömlulausari en konur og auk þess almennt
athyglisjúkari, sem vegur auðvitað þungt þeg-
ar kemur að kastljósi fjölmiðlanna. Það síðast-
nefnda sjáum við reyndar hjá karldýrum allt í
kringum okkur í dýraríkinu; það þarf ekki að
fara lengra en
niður á Tjörn og
horfa á skrautlega steggina reigja sig á sama
tíma og gráar kollurnar láta lítið fyrir sér fara.
Ráðherraskipuð nefnd um aukinn hlut kvenna í
stjórnmálum vinnur nú að undirbúningi að
stofnun gagnabanka eða Kvennabanka, sem
gæti þjónað bæði blaða- og fréttamönnum
sem og öllum öðrum sem þyrftu að fá upplýs-
ingar um konur. í þessum banka eiga að vera
nöfn alþingiskvenna og varaþingkvenna,
kvenna með sérþekkingu, kvenna í stjórnunar-
stöðum stórra fyrirtækja og opinberra stofn-
ana, kvenna í stjórnunarstöðum hagsmuna-
samtaka,
kvenna sem
eru bæjar- og
sveitarstjórnar-
fulltrúar,
kvenna sem
eru í nefndum
og ráðum ríkis
og sveitarfé-
laga og nöfn
blaða- og
fréttakvenna.
Hugmyndin er
að með slíkum
gagnabanka
leiti fjölmiðlar
almennt I rík-
ari mæli álits
kvenna en nú er gert. Ég veit ekki
alveg hvort þetta er málið því sam-
kvæmt minni reynslu af þeim blöð-
um sem ég hef unnið hjá er yfirleitt
lagt upp með að reyna að hafa
kynjahlutfall álitsgjafa jafnt, þótt
reyndin verði önnur á endanum.
Þegar allt kemur til alls er þetta
spurning um framboð og eftir-
spurn. Það er botnlaus eftirspurn
eftir fréttum og skoðunum en það
vill svo til að það er meira framboð
af skoðunum karla, sem auk þess
hugsa minna um hvað þeir segja og
eru því líklegri til að láta eitthvað fréttnæmt út
úr sér. En það er svo allt annað mál hvort fjöl-
miðlarnir eigi að beygja sig undir þetta ástand
sem eitthvert náttúrulögmál. Ég held ekki.
Jón Kaldal
Konur í fjölmiðlum