Bókasafnið - 01.01.2004, Síða 30

viðfangsefnum sem er veittur lítill tími í náminu en
hafa vakið áhuga nemenda. Á hverri braut eru margir
leiðbeinendur og efnisval er fjölbreytt innan hvers
árs. Eiginleg rannsóknarverkefni eru þó ekki mörg
enda eru verkefni til B-gráðu metin til fárra eininga.
Þegar litið er til lengri tíma er algengt að skrifað sé
um svipuð efni, t.d. kennslu í ákveðnum greinum,
samskipti, leik barna, Downs heilkenni o.s.frv. Það
kemur ekki á óvart að nemendur reyni að nota sem
mest íslenskt efni ásamt erlendum ritum sem þeir
hafa greiðan aðgang að í Kennaraháskólanum.
Aðgengi nemenda að heimildum er misgott. Úrtak
heimildaskránna sem skoðað var til að kanna hvort
ritakostur í KHÍ samsvaraði þörfum nemenda var of
lítið til að það geti gefið annað en veikar vísbend-
ingar. Samkvæmt því reyndist tæplega 90% íslenskra
bóka og innan við 60% erlendra vera til í safninu. Ekki
er þó hægt að álykta annað en nemendur eigi greiðan
aðgang að bókum vegna þess hvað þær eru hátt hlut-
fall heimilda.
Aðgangur að tímaritum var ekki einungis skoð-
aður með úrtaki heldur var gengið úr skugga um að
hægt er að finna rúmlega 60% allra tilvitnaðra greina
í prentuðum tímaritakosti Kennaraháskólans. Þar við
bættist landsaðgangur sem hefur greinilega áhrif á
hvað vísað er í mörg mismunandi erlend tímarit í
staðinn fyrir að notaður sé ákveðinn kjarni eins og á
við með íslensku tímaritin. Þetta gæti bent til þess að
fyrstu heimildirnar sem fram koma við leit í gagna-
söfnum séu valdar án tillits til hvort þar er endilega
um að ræða virtustu tímaritin á því efnissviði. Hér
þarf þó líka að hafa í huga ólíkt efnisval og einnig má
geta þess að sumar ritgerðirnar eru skrifaðar erlendis
og ýmiss konar aðrar heimildir tiltækar með öðrum
ráðum en að snúa sér bókasafns Kennaraháskól-
ans.Vissulega eru ýmis virt tímarit á mörgum fræða-
sviðum í landsaðgangi en hann er óstöðugur og
dæmin sýna að prentuðum áskriftum hefur verið
sagt upp í söfnum og rafræna gerðin hefur horfið úr
landsaðgangi skömmu síðar.
Niðurstöðum okkar um aðgengi að vefheimildum
ber saman við þær athuganir sem vísað er til hér að
framan. Við því má búast að milli 10 og 20% af því
finnist ekki eftir tiltölulega skamman tíma, bæði
vegna ónákvæmrar heimildaskráningar og vegna
þess að efni á vef reynist vera óstöðugt.
í athugun okkar skoðuðum við fleiri atriði sem
ekki er fjallað um í þessari grein, þ.á m. gerð heimilda-
skránna, tilvísanakerfi o.fl. Slíkar upplýsingar nýtast
fyrst og fremst í umræðu innan Kennaraháskólans
um hvernig víkka má sjóndeildarhring nemenda við
leit og öflun heimilda og hvernig haga á kennslu í
fræðilegum vinnubrögðum.
Heimildaskrá
Bodi, Sonia: How do we bridge the gap between what we
teach and what they do? Some thoughts on the place of
questions in the process of research. The Journal of
Academic Librarianship, 2002 28,3:109-114.
Burton, Vicki Tolar og Scott A. Chadwick: Investigating the
practices of student researchers. Patterns of use and
criteria for use of Internet and library sources. Computers
and Composition, 2000 17:309-328.
Casserly, Mary F. : Web citation availability. Analysis and
implications for scholarship. College & Research Libraries
2003 64,4:300-317.
Davis, Philip S.: The effect of the Web on undergraduate
citation behavior. A 2000 update. Coilege & Research Libraries
2002-60.
Grimes, Deborah J. og Carl H. Boening: Worries with the Web.
A look at student use of web resources. Coliege & Research
Libraries 2001-23.
Guðrún Pálsdóttir: Innan seilingar. Upplýsingaleiðir vísinda-
manna og öflun heimilda. Bókasafnið 2000 24:38-45.
Herring, Susan Davis: Faculty acceptance of the World Wide
Web for student research. Coliege & Research Libraries 2001
62,3:251-258.
Herring, Susan Davis: Use of electronic resources in
scholarly electronic journals. A citation analysis. College &
Research Libraries 2002 63,4:334-340.
Kennaraháskóli íslands. Náms- og kennsluskrá hásfeólaárið
2001- 2002. Rv., Kennaraháskóli íslands, 2001.
Kennaraháskóli fslands. Náms- og kennsluskrá hásfeólaárið
2002- 2003. Rv., Kennaraháskóli íslands, 2002.
Landsbókasafn íslands - Háskólabókasafn. Ársskýrsla 2000.
[Rv.], Landsbókasafn íslands - Háskólabókasafn, 2002.
Lönnqvist, Harriet: Humanister söker information eller
„Mötet med den litauiske skoputsaren". Intervjuunder-
sökning bland humanistiska forskare i Norden. Esbo,
NORDINFO, 1988.
Malone, Debbie og Carol Videon: Assessing undergraduate
use of electronic resources. A quantitative analysis of
works cited. Research Strategies 1997 15,3:151-158.
Summary
References in final papers (Bachelor degree and
Master degree) at Iceland University of Education
The article investigates the use of references in 308 final
papers of undergraduates and 18 M.Ed.-dissertations at
Iceland University of Education (IUE) in the years 2002 and
2003. The references were analyzed to determine the type of
work cited and looked up to fmd if the resources were
accessible for the students. The findings revealed differ-
ences between undergraduates and postgraduates in the
number of works cited, the language of the documents and
the use of periodicals. The former preferred materials in
Icelandic and used fewer periodicals. Within the under-
graduate group there was a slight difference found between
programmes but almost no difference between local and
distant learners. All documents and web resources cited in a
sample of papers were searched for in Gegnir, the library
system, in databases provided by www.hvar.is and in Google
to certify the access. The total number of references was
7644, books 60,5%, periodicals 13,8%, web resources 12,9 and
other resources 12,8%. 14% of the Icelandic web resources
and 18% of foreign web resources cited were not retrievable
in February 2004. The library of IUE owned almost 90% of
Icelandic books cited and 60% of foreign books. 74% of
foreign periodicals cited were accessible either in Icelandic
libraries or on the web (www.hvar.is and open websites).
28
BÓKASAFNIÐ 28. ÁRG. 2004