Læknaneminn - 01.11.1965, Page 36

36
LÆKNANEMINN
I Bandaríkjunum og sums staðar
á Norðurlöndunum er hún ein af
stærstu kennslugreinunum, hefur
flesta tíma á eftir lyflæknisfræði
og handlæknisfræði ásamt barna-
sjúkdómafræði og fæðingarhjálp.
Þegar minnzt er á barnasjúkdóma,
dettur mér í hug barna-geðlækn-
isfræði, sem okkur vantar alveg.
Mér vitanlega er aðeins einn
læknir að læra þá grein, en þar
verður áreiðanlega nóg að gera
fyrir fleiri. Auðvitað ætti að
leggja meiri áherzlu á barnasjúk-
dómafræði og geðlæknisfræði
vegna þess, hve þær eru mikill
þáttur í starfi hins almenna lækn-
is. Að vísu er misjafnt, hvað menn
telja meðferð geðsjúkdóma mik-
inn hluta þess, en flestir telja var-
lega áætlað, að um þriðjungur
vinnutíma þeirra fari í að sinna
þeim, og reiknað er með, að yfir
þriðjungur sjúklinga á lyflæknis-
deildum séu neurotiskir. Tíðni
þessara sjúkdóma í sjúkdóms-
greiningum fer auðvitað talsvert
eftir því, hvað læknar hafa vak-
andi auga fyrir þeim.
Auk þess eru ýmsar nýjar grein-
ar, sem taka þyrfti upp hérna, t.d.
„medicinsk psychologi“, sem væri
þá kennd strax í fyrsta hluta. Sú
grein snertir allmjög geðlæknis-
fræði, enda unnin frá henni, og er
miklu tengdari læknisstarfinu en
almenna sálarfræðin, sem stúdent-
ar læra nú; á eiginlega heima
samhliða lífeðlisfræðinni. Þessi
grein er víða kennd við lækna-
skóla erlendis, t.d. munu Danir
ætla að taka hana upp í 36 fyrir-
lestrum á fjórða misseri fyrsta
hluta. Er þá ætlazt til, að farið
sé yfir þróunarsálfræðina almennt
hjá dýrum og börnum, skynjun-
ina, þekkingarfræðina, minnið,
hvernig maður lærir og leysir
vandamál, hugsunina, greindina,
tilfinningalífið, persónuleikana og
þróun þeirra, félagssálfræði og dá-
lítið um „interpersonal relation-
ship“. Þetta er það helsta, sem í
greininni er fólgið, að viðbættu
einhverju um „doctor-patient
relationship“. sem ég ætla að
minnast á í þessu miðhlutanám-
skeiði. Þessa grein væri mjög æski-
legt að taka upp. Sem dæmi mí
nefna, að við almenna læknisskoð-
un þarf alltaf að slá mati á greind
sjúklingsins, hve frásögn hans sé
tæmandi og áreiðanleg og til hvers
sé hægt að ætlast af honum í sam-
bandi við meðferð.
Okkur vantar fleira en aukna
kennslu í geðlæknis- og sálarfræði,
t.d. „biostatistic" og erfðafræði,
og mættu gjarnan vera 20—30 fyr-
irlestrar í hvorri grein. Þá er ein
grein, sem verður æ nauðsynlegri,
eftir því sem meðalaldur hækkar,
„geriatri". Hún er raunar fyrst
og fremst blanda af lyflæknis-
fræði, geðlæknisfræði og „social
medicin“. Það er margt hægt að
gera fyrir gamla fólkið, ef mað-
ur lærir um viðbrögð þess og þekk-
ir hinar félagslegu leiðir til hjálp-
ar. Raunar er þar grein, sem okk-
ur vantar miklu meira um, social
medicin, sem sjá má af því, að ís-
lenzkir læknar í Svíþjóð og Dan-
mörku verða að taka sérstakt próf
í henni.
En þá komum við auðvitað að
afskaplega miklu vandamáli. Ekki
er hægt að auka við námsefnið
endalaust, einhvers staðar verður
að skera af líka eða hagnýta tím-
ann betur á einhvern hátt. Sex og
hálft ár er takmarkaður tími, og
ekkert vit er í að lengja leiðina
að kandidatsprófi frá því, sem nú
er. Þetta yrði fyrst og fremst að
leysa, áður en unnt er að bæta
miklu við.
— Já, ættum við kannski að