Læknaneminn - 01.10.1979, Side 8

ventitia er snert með pincettunum, en aldrei intima bláœð-
anna af því að það getur valdið skemmdum. Einnig sést á
myndinni hvernig œðin er skorin, myndar svokallað „cobra
höfuð“, þannig að opið þar sem tengingin er gerð, verður
stœrri.
Ástieða fyrir aSycrS
Sérhvern sjúkling verður að meta með tilliti til
aldurs, einkenna og útbreiðslu kransæðasjúkdóms,
fylgisjúkdóma og ástands hjartavöðva. Kransæða-
aðgerð á nær undantekningarlaust að gera á ein-
kennalausum sjúklingum með 90% þrengingu á
einni af aðalkransæðunum, sem nærir stóran vöðva-
massa.21 Venjulega valda slík þrengsli einkennum,
en stöku sinnum eru þó sjúklingar einkennalausir,
en hafa þó jákvætt áreynslupróf. Það er augljóst, að
fyrstu einkenni sjúklings með kransæðasjúkdóm eru
oft stórt hjartadrep, sem e. t. v. hefði mátt koma í
veg fyrir, ef gerð hefði verið kransæðaaðgerð í
tíma.23 Blóðflæði minnkar ekki, fyrr en þrengslin
eru orðin um 70% af þvermáli kransæðarinnar.
Gangi sjúklingurinn undir aðgerð vegna alvarlegra
þrengsla í einni æð og jafnframt eru 50% þrengsli á
annarri æð, þá á einnig að gera kransæðaaðgerð á
þeirri æð. Hliðarblóðrennsli (collateral) skiptir
mjög miklu máli í ákvörðun um ,hvort sjúklingur
þarf á kransæðaaðgerð að halda. Ef æðin fyllist um
hliðarrennsli þarf ef til vill ekki að gera kransæða-
aðgerð á æðinni. Flestum ber saman um að ekki eigi
að gera kransæðaaðgerð á æð, sem er minni en 1
mm í þvermál og ekki heldur á æð, þar sem um er
að ræða mjög distal þrengsli. Það er einnig augljóst
að svæði í hjartavöðva, sem hefur umbreyst í örvef
þurfa ekki á kransæðaaðgerð að halda. Þrengsli á
vinstri höfuðstofni er alltaf ástæða fyrir aðgerð,
hvort sem sjúklingur hefur einkenni eða ekki. Lyfja-
meðferð í þessum hópi sjúklinga gefur tiltölulega
lítinn árangur.10 Lífslíkur þessara sjúklinga eftir 3
ár frá greiningu eru 50%, en 81-86% við skurðað-
gerð.13
SkurðaðyerSir
Á síðustu 10 árum hefur dánartala í sambandi við
skurðaðgerðir minnkað stöðugt. Þetta ber að þakka
A mynd 3 má sjá hvernig vena er saumuð við kransæð. Það
er notað 6/0 gerviefni, t. d. prolin jyrir stærri æðar og er
þetta gert með samhangandi saumi.
6
LÆKNANEMINN