Læknaneminn - 01.04.1988, Page 8

kannað og afurðir genanna
rannsakaðar. Sýnt hefur verið fram
á að gen er nefnd hafa verið gag,pol
og env skrá fyrir (í þessari röð)
kjarnapróteinum, reverse tran-
scriptasa og (yfirborðs-) glýkó-
próteinum veirunnar (sjá mynd 1).
Tvö önnur gen, tat og trslart hafa
verið greind og bendir margt til
þess að þau séu nauðsynleg
stjómgen í eftirmyndun veirunnar,
því ef þau eru gerð óvirk stöðvast
veirufjölgunin (1). Tvö önnur gen
hafa og verið greind; nefnast þau
sor og 3' orf. Bæði er unnt að greina
afurðirgenanna in vitro og að mæla
mótefni gegn þeim. Hlutverk
þeirra er hins vegar óljóst þegar
þessi orð eru rituð. Þó hefur verið
sýnt fram á að veirur sem innihalda
stökkbreytt 3’orf fjölga sér hraðar
en ella og bendir það til þess að
genið gegni hlutverki í bælingu eða
hömlun á veirufjölgun(2). Einnig
hafa verið framkallaðar
stökkbreytingar í sor geninu sem
leitt hafa til verulegrar skerðingará
sýkingarhæfni veirunnar, þ.a. fríar
veirur eiga mun erfiðara með að
sýkja frumur, en “frumu til frumu”
sýkingarleiðin helst jafnvirk (2). Á
milli tat og sor genanna er svæði
er nefnt hefur verið R. Þessi þáttur
erfðaefnisins skráir fyrir afurð er
ónæmiskerfi sýktra einstaklinga
greinir og myndar mótefni gegn, en
hlutverk þess er enn óþekkt.
Á grundvelli samanburðar-
rannsókna hefur HIV verið skipað á
bekk með lentiveirum. Sem dæmi
um aðrar lenti veirur má nefna veiru
þá er veldur visnu í sauðfé, CAEV
(caprine arthritis encephalitis
virus) er veldur liðagigt í geitum og
EIAV (equine infectious anemia
virus) er veldur blóðieysi í
hrossum. HIV veldur oft
skemmdum í taugakerfi (sjá síðar)
og sver sig í ætt við skyldmenni sín
hvað þetta áhrærir, því að
visnuveiran, CAEV og EIAV eru
allar þekktar af því að valda
heilabólgu (encephalitis)í þeim
dýrum er þær sýkja (14).
Af nýuppgötvuðum ætt-
ingjum HIV skal fremstar telja
STLV III er veldur alnæmislíkum
sjúkdómi í öpum og HIV-2, er
veldur svipaðri sjúkdómsmynd og
HIV (3). Sumir segja að HIV-2 og
STLV III sé hugsanalega ein og
sama veiran (4). Nýjasta
lentiveriran er kölluð BIV (bovine
immunodeficiencylike virus) og
veldur hún alnæmislíkum
einkennum í nautgripum (5).
Skyldleika þessara veira má sjá á
mynd 2.
y
Onæmisfræði
Eitt megineinkenni
alnæmis er fækkun á T
hjálparfrumum (6). HIV sýkir T
hjálparfrumur og fleiri frumur er
6
LÆKNANEMINN 1/1988-41. árg.