Læknaneminn - 01.04.1988, Qupperneq 50

(MeSH) sem kemur út í sérstöku
hefti með janúarútgáfu Index
Medicus. MeSH er skipt í tvo hluta:
1. Stafrófsraðaðan efnisorðalista
og 2. Flokkaðan lista.
Dæmi: Finna á efni um
sjúkdóma í gallblöðru. Leitandinn
flettir upp á orðinu
GALLBLADDER DISEASES í
stafrófsraðaða listanum. Orðið
finnst þar og er þar af leiðandi gilt
sem efnisleitarorð í Index
Medicus(mynd 1).
Dæmi: Finna á greinar um
gallsteina. Flett er upp orðinu
GALLSTONES í MeSH. Þar
stendur með grennra letri
GALLSTONES see CHOLE-
LITHIASIS. Síðara efnisorðið er
CALLSTONES s« CHOLELITHIASIS
CALLSTONES, COM.MON BILE DUCT see
CALCULI
Mynd 2.
því það, sem nota á við leitina. Ef
flett er síðan upp á CHOLE-
LITHIASIS finnast þar tilvitnanir í
greinar um gallsteina (mynd 2).
Við efnisorðið GALL-
BLADDER DISEASES stendur
númerið C6 130 564. Þetta númer
segir til um hvar GALL-
BLADDER DISEASES er staðsett
í flokkaða hlutanum í MeSH og er
rétt að kynna sér uppsetningu hans
einnig áður en lagt er út í leit (mynd
1).
Flokkurinn C6 þýðir
DIGESTIVE SYSTEM DIS-
EASES. Ef flett er upp númerinu
C6 130 564 koma í ljós efnisorð,
sem skyld eru efnisorðinu
GALLBLADDER DISEASES og
geta þau ef til vill einnig komið að
notum við leitina.
Tökum nýtt dæmi: Leitað er
að greinum um svima. I huga okkar
kemur orðið DIZZINESS. Þessu
orði er flett upp í MeSH, en þar
finnst það ekki og engin vísbending
um hvaða orð skal nota í stað þess.
Verður þá að leita að öðru hugtaki
góðu gagni. Fremst í honum er
yfirlit yfir helstu flokka, sem eru
fimmtán. f flokkaða listanum eru
skyld orð flokkuð saman. Við
veljum þann flokk sem okkur þykir
líklegastur, sem er C : DISEASES.
Honum er skipt í 23 undirflokka.
Aftur veljum við flokk sem við
höldum að muni færa okkur nær
markinu: C23: SYMPTOMS AND
GENERAL PATHOLOGY. í
þessum flokki finnum við orðið
VERTIGO og erum við þá komin
að réttu leitarorði.
Flokkunarkerfi MeSH er
kallað tréð (Tree structures). Tréð
hefur 15 greinar eða aðalflokka og
á sérhverri grein eru smærri greinar
eða undirflokkar. í leit að orðinu
svimi röktum við okkur eftir trénu
og greinum þess og fundum orðið
VERTIGO. Leitin hófst á stóru
greininni eða flokknum C
DISEASES og síðan völdum við
minni grein eða undirflokk C23
SYMPTOMS AND GENERAL
PATHOLOGY. Orðið VERTIGO
fannst síðan sem ein af laufgreinum
trésins. Aftan við orðið fundum við
tvö númer: C9 218 568 og C10 597
951. Þessi númer segja til um að
orðið VERTIGO komi fyrir í
tveimur öðrum undirflokkum:
OTORHINOLARYNGOLOGIC
DISEASES og C10: NERVOUS
upplýsingar geta gert leitina
afmarkaðri og gagnlegri. Nú höfum
við fundið rétta leitarorðið og
flettum upp í Index Medicus og
finnum tilvitnanir í greinar um
svima(mynd 4). Þeim er þannig
raðað, að fyrst koma almennar
greinar undir efnisorðinu
VERTIGO, síðan sérhæfðari
greinar sem eru skráðar undir sama
efnisorði og undirefnisorði.
I MeSH má finna sérstakan
lista yfir þessi undirefnisorð, sem
eru 76 talsins. Þessi röðun sparar
leitandanum oft mikinn tíma. Ef
leitað er að greinum um svima og
ætlunin er að finna greinar um
sjúkdómsgreiningu, þarf aðeins að
leita undir VERTIGO/diagnosis.
í Index Medicus er
tilvitnunum innan efnisorða raðað í
stafrófsröð eftir heiti tímarita. Þetta
kemur að góðum noturn ef verið er
að leita að grein í ákveðnu tímariti.
Einnig sést, að fyrstar koma greinar
úr tímaritum á ensku, síðan greinar
úr öðrum tungumáium og er þá
svigi aftan við færsluna sem segir
og kemur þá flokkaði listinn að SYSTEM DISEASES. Þessar
s Ur trénu \
GALLBLADDER DISLASES C6.130364
CHOLEO'STmS C6.130364J263
CHOLELITHIASIS Cé.130.564 300
GALLBLADDER NEOPLASMS C6.130364322
Mynd 3.
48
LÆKNANEMINN 1/1988-41. árg.