Læknaneminn - 01.10.1988, Blaðsíða 36

5mm samfara auknum líkum á fylgikvillum
kölkunarinnar. Þau skilmerki sem almennt eru notuð
við greiningu á kím með m—mode ómskoðun (mynd
1) eru m.a. að til staðar sé ómþétt svæði meira en 3 mm
á þykkt, bak við aftara míturlokublaðið og framan við
hjartaþel vistra slegils, sem hreyfist samhliða
afturveggnum (3). Með tvívíddar ómskoðun hefur
verið unnt að staðsetja kölkunina mun nákvæmar.
Þessi aðferð hefur sýnt að kölkunin er oft staðsett neðan
lokunnar frekar en í hringsvæðinu sjálfu. Skilmerkin
fyrirgreiningu kím með tvívíddarómskoðun (sjámynd
2) eru m.a. ákveðin ómþéttni staðsett á mótum sulcus
atrioventricularis og aftara miturblaðsins þegar skoðað
er í short—axis view (þvervídd). Með tvívíddar
ómskoðun hefur verið unnt að undirflokka kím (sjá
mynd 3) eftir útbreiðslu kölkunarinnar í:
a) Innanverða (posteromedial) kölkun, sem er
þá nærri leiðslukerfinu og teygir sig stundum yfir á
fremramíturlokublaðið.
b) Mið og hliðlæga (central—lateral) kölkun,
sem er þá lengra frá leiðslukerfinu.
Þetta hefur þýðingu þar sem frekar má búast við
leiðslutruflunum hjá sjúklingum með fyrmefndu
tegundina. Rannsóknir hafa sýnt að næmi og sérhæfni
þessara rannsóknar er um 80 %. Með Doppler
ómskoðun er síðan unnt að meta nokkuð nákvæmlega
áhrif kölkunarinnar á starfsemi mitur og ósæðarloku,
meta magn lokuleka og lokuþrengsla. Unnt er að mæla
flæði yfir lokurnar og meta nokkuð nákvæmlega áhrif
kölkunarinnar á blóðflæði.
Sjúkratilfelli.
84 ára gömul kona (G.Þ.), sem hefur haft háan
blóðþrýsting til margra ára. 1986 er hún lögð inn
bráðainnlögn á F.S. A. með nær yfirlið og reyndist hafa
alvarlega leiðslutruflun í hjarta (3 gráðu leiðslurof), og
var græddur í hana gangráður. Hún hefur áreynslu-
bundna mæði, sem hefur farið versnandi. Við
hjartahlustun heyrist 3/6 holosystólískt óhljóð yfir
apex með leiðni út í vinstri holhönd, 2/6 systóliskt
útstreymisóhljóð yfir ósæðarloku með leiðni upp í háls,
og 1—2/6 miðdiastólískt óhljóð yfir apex.
Við hjarta-ómskoðun, sem er tæknilega erfið
(sjá mynd 4) og aðeins næst að skoða frá apex, sést
stækkun á vinstri gátt og mikil kölkun í míturlokuhring
með skertri hreyfingu á Iokunni. Einnig má sjá
þykknun og kölkun í ósæðarloku.
Hér er lýst dæmigerðu tilfelli af mikilli kölkun
í míturlokuhring með fylgikvillum sem eru leiðslurof,
míturlokuleki og þrenging. Jafnframt hefur
sjúklingurinn kölkun í ósæðarloku sem oft er samfara
kölkun í míturlokuhring.
Meðferð.
Ekki er til lækning við kölkun í míturlokuhring.
Þegar þessir sjúklingar greinast er rétt að fara vandlega
yfir þá þætti sem þekktir eru sem meðverkandi
orsakavaldar. Meta skyldi hjartastærð og leita eftir
einkennum hjartabilunar. Hjá sjúklingum með lang-
varandi nýrnabilun virðist vera mikilvægast að halda
fosfatgildi í blóði sem næst eðlilegu. Ef einkenni um
leiðslutruflanir eða hjartsláttartruflanir koma í ljós
kemur vel til greina að gera nákvæma raflífeðlis-
fræðilega rannsókn. Margir þessara sjúklinga þurfa
gangráðsmeðferð. Ef sjúklingar hafa einkenni um
segamyndun og blóðrek skyldi blóðþynna þá. Ekki
þykir rétt vegna hás aldurs þessara sjúklinga að hafa þá
Mvnd 4. Apical four chamber view showing
enlarged left atrium (LA) and severve mitral anular
calcification (MAC). (LV=left ventricle, RA=right
atrium, RV=right ventricle).
34
LÆKNANEMINN Vim-41. árg.