Iðjuþjálfinn - 2023, Blaðsíða 31

Iðjuþjálfinn I Fagblað iðjuþjálfa I 1. tölublað 2023 31
spurninganna. Við vorum að æfa okkur í að spyrja og þá var
oft sem fólk sagði: „Hvað meinarðu mikilvægt fyrir mig? Það
er allt mikilvægt fyrir mig.“ Það hjálpaði okkur að koma orðum
að því að hverju við værum að leita. Ég var alltaf dálítið skotin
í þessu og kynntist Lenu ágætlega. Hún var þara yfir deildinni
og var alltaf viðloðandi. Svo fóru auðvitað nokkrir iðjuþjálfar
frá Reykjalundi til hennar í Kanada á námskeið í ReDo. Hún
varð alveg furðu lostin yfir að það kæmu þarna svona margir
iðjuþjálfar á námskeið til Kanada,“ rifjar Björg upp (sjá grein í
Iðjuþjálfanum 2019, bls. 44: Introducing the ReDo Programme
and the ValMO model in the Icelandic Context).
ReDo og Reykjalundur í sókn
Björg rifjar upp fleiri fyrstu skref í þessari nálgun. „Ég man
hvað ég var kvíðin þegar ég átti að vera með aðstandenda-
fræðslu á Reykjalundi. Það kom mér mikið á óvart hvað fólk
var móttækilegt og það kemur mér alltaf skemmtilega á
óvart þegar það eins og kviknar ljós hjá fólki, „já, ég hef aldrei
spáð í þetta!“ Inn í þetta kemur ValMO, mikilvægi iðju, hvað
er það sem hefur áþreifanlegt gildi fyrir okkur, skyldustörfin
og matseldin, það sem við verðum að gera, það er ávinningur
af þessu. Og svo hvaða iðja hefur meira félagslegt gildi fyrir
okkur, við gerum þetta af því að við erum í ákveðnu hlutverki,“
bendir hún á.
Mikið hefur verið unnið með ReDo-efnið á undanförnum
árum. „Það er svo búið að þýða á ensku. Það er líka verið
að skoða þetta í Montreal sem er frönskumælandi og líka á
Írlandi og það var doktorsverkefni. Það var verið að skoða
innleiðinguna á ReDo í geðheilbrigðisþjónustu í heilsugæslu,
skemmtileg grein að lesa [sjá heimild í rammagrein]. Þar kom
fram sjónarmið um að fólk vill ekki að nágranninn eða næstu
ættingjar viti endilega að skjólstæðingurinn er í iðjuþjálfun
eða meðferð,“ útskýrir Björg.
Næstu skrefin í ReDo-ferlinu eru að iðjuþjálfar á Reykjalundi
safna gögnum, „bæði sem eru í ReDo-pakkanum, eins og
matstæki um truflanir og það sem hvetur í daglegu lífi, en
líka spurningalistar sem eru notaðir á Reykjalundi og þær
vildu hafa með. Þannig að þær gætu borið saman niðurstöð-
urnar við sína spurningalista og þannig séð, er samsvörun
milli Reykjalundarlistanna og þessara lista? Eru þeir að gefa
okkur svipaðar en ekki sömu niðurstöðurnar? Réttmæti og
áreiðanleiki þessara lista. Er þetta í ósamræmi við önnur gögn
og þá kannski hentar þetta ekki okkur? Eða er þetta að bæta
einhverju við sem við sjáum að væri gott að nota?“ spyr Björg.
Í árdaga COPM á Reykjalundi var verið að prófa sig áfram með
notkun þess. Björg man eftir skoplegu atviki í þeirri vinnu.
„Skjólstæðingur sem valdi það sem mikilvægustu athöfn sína
að hætta að reykja, gaf sér 1 á COPM fyrir frammistöðu en 10
fyrir ánægju af því hún vildi í raun ekki hætta að reykja. Ég
nota þetta dæmi oft þegar ég er að kenna notkun mælitækja,
finnst þetta svo lýsandi fyrir hvernig ekki er hægt að mæla
allt.“ Fleira rifjast upp, til dæmis úr kennslunni: „Einu sinni í
aðgengisvikunni hafði ég bókað kennslustofu þar sem voru
tröppur að báðum inngöngunum og fyrirlesarinn í hjólastól!“
Prófum eitthvað nýtt
Að endingu er Björg beðin um hvatningarorð inn í framtíðina
fyrir iðjuþjálfa. „Eins og Lína Langsokkur sagði (aldrei): „Þetta
hef ég aldrei gert áður svo ég hlýt að geta það.“ Lína sagði
að hún vissi ekki hvort hún kynni á skauta því hún hefði aldrei
prófað. Ég hvet iðjuþjálfa til að prófa eitthvað nýtt og segja
alltaf já! Síðan má skipta um skoðun,“ segir Björg að lokum.
Sænska iðjuþjálfaráðstefnan i Malmö 2017.