Iðjuþjálfinn - 2023, Qupperneq 54

Árangursríkar íhlutunarleiðir fyrir
barnshafandi konur með vímuefnavanda
Leitarorð
Vímuefnavandi Barnshafandi
konur Íhlutun Árangurssrík
Rannsóknarspurning
Hvaða íhlutunarleiðir hafa reynst árangursríkar fyrir barnshafandi konur með vímuefnavanda?
Jafningjastuðningur
Horfa á sig sem mæður en ekki fíkla

Viðbótarmeðferð
Hvatning að yfirfæra athafnir á daglegt líf

Áfallatengd meðferð
Jákvæð áhrif á hegðunarbreytingar

Heildræn nálgun
Mætir þörfum kvenna þar sem þær eru staddar

ÁRANGURSRÍKAR ÍHLUTUNARLEIÐIR
Höfundar
Fagfólk finnur fyrir reiði, gremju og sorg

Hjálpar að kynna sér áfallasögu
mæðranna

Byggja upp gott meðferðarsamband en
þurfa að virða mörk sín og starfsins

Mikilvægt að fagfólk passi viðmót sitt,
framkomu og fordóma

VIÐHORF FAGFÓLKS
Upplifa virðingaleysi, fordóma og
neikvæðar athugasemdir

Skortir viðeigandi stuðning og fræðslu
varðandi almennt uppeldi

Óttast að leita sér aðstoðar og að missa
forræði vegna barnaverndar

Fagaðilar virtu ekki skoðanir þeirra á
uppeldinu

VIÐHORF MÆÐRANNA
Aðferð
Stuðst var við fimm þrepa aðferð Arksey og O'Malley (2005). Leitin fór fram
á ensku úr gagnasöfnum Ebscohost og Web of science frá árunum 2013-
2023. Greinar um læknisfræðilegt sjónarhorn voru útilokaðar. Leitin skilaði
alls 15 greinum sem notaðar voru við skrif og leiddu í ljós þrjú þemu.
Samantekt
Meðganga er kjörinn tími til að veita konum með vímuefnavanda aðstoð en þær eru oft hikandi við að leita sér
aðstoðar vegna fordóma fagfólks og ótta við barnavernd. Lélegt viðhorf og skortur á stuðningi frá fagfólki hefur
neikvæð áhrif á vilja mæðra til þess að halda sér í meðferð og að sinna móðurhlutverkinu. Með því að einblína á
fyrri hlutverk þeirra, styðja þær í að finna vilja sinn og skapa ný vanamynstur geta einstaklingar fundið fyrir
hvatningu til að halda sig frá vímuefnum. Samkvæmt niðurstöðum er heildræn þjónusta með áherslu á
áfallatengda nálgun árangursrík, ásamt því er jafningjastuðningur mikilvæg viðbót.
Bakgrunnur
Vímuefnavandi á meðgöngu er áhygguefni vegna
áhrifa á heilsu kvenna og ófæddra barna þeirra.
Konur með vímuefnavanda eru í meiri hættu fyrir
vanda á borð við kynferðisofbeldi, vændi,
heimilisleysi og fangelsun. Þeim skortir oft
stuðning og hafa takmarkað bakland sem gerir
þær að enn viðkvæmari hópi. Vímuefnavandi
leiðir til þess að einstaklingar missa daglegar
venjur og hlutverk sem skipta þau máli.
Niðurstöður
Heimild
Arksey, H. og O'Malley, L. (2005). Scoping studies: Towards a methodological framework. International Journal of
Social Research of Social Research Methodology, 8(1), 19-32. https://doi.org/10.1080/1364557032000119616
Karen Dögg Guðmundsdóttir, kdg1@unak.is
Nína Karen Víðisdóttir, nkv1@unak.is
Þórdís Jóna Kristjánsdóttir, ha181053@unak.is
Gildi fyrir
iðjuþjálfun
MálsvariValdefla
Aðstoða við að
finna ný
vanamynstur
Fræða
starfsfólk