Úrval - 01.10.1967, Blaðsíða 48

46
ÚRVAL
þeirra þekktust vel. Þeirra á með-
al var hir.n rauðskeggjaði tónlistar-
gagnrýnandi dagblaðsins „The Star“,
George Bernhard Shaw að nafni,
en hann var þá 32 ára og hafði
skrifað allmargar skáldsögur við
lítinn orðstír, en hafði ekki enn
komið sínu fyrsta leikriti á leik-
svið. Þar var einnig ungur prestur,
séra Stuart Headiam, sem tilheyrði
„Christian Socialist“ hreyfingunni.
Shaw notaði síðar þennan prest sem
fyrirmynd að einni aðalpersónunni
í leikriii sínu „Candidu“, þ. e.
prestinum og eiginmanninum. Þar
var einnig Sidney Webb, ungur ó-
gií'tur maður, sem var þá opinber
ríkisstarfsmaður, en vann í frístund-
um sínum að bók um verkalýðs-
hreyfingu.na. Meðal viðstaddra var
einnig Herbert Burrows, góðlegur
og spekingslegur ungur maður, ný-
útskrifaður frá Cambridgeháskóla,
mjög fræðilega sinnaður og mikill
byltingarmaður. Þar var einnig fyrr-
verandi foringi úr hernum, Herbert
Champion að nafni, og einnig frú
Annie Besant, lagleg, fertug kona,
sem var þegar fræg sem snjöll ræðu-
kona. Einnig var hún þekkt fyrir
róttækar skoðanir sínar, ekki að-
eins í stj órnmálum heldur hvað
snerti kvenréttindamál og takmörk-
un barneigna.
Meðlimir Fabianfélagsins höfðu
safnazt þarna saman þetta kvöld
til þess að hlusta á erindi um
„Verkakonur í Lundúnum“ eftir
ungfrú Clementinu Black, sem var
fyrsta konan, sem útnefnd hafði ver-
ið sem verksmiðjueftirlitsmaður.
Menn vita ekki lengur, hvað hún
sagði í ræðu sinni, en það er líklegt,
að hún hafi minnzt á stúlkurnar,
sem unnu í eldspýtnaverksmiðjun-
um í East End í Lundúnum. Svo
mikið er víst að þegar hún hafði
lokið erindi sínu, kveikti Herbert
Champion á eldspýtu með glæsilegri
handhreyfingu, saug pípu sína og
tottaði þangað til hann hafði fengið
eld í hana, og spurði síðan félags-
menn, hvort þeir vissu, að Bryant
& May, stærstu eldspýtnaframleið-
endur í Lúndúnum, borguðu verk-
smiðjustúlkum sínum aðeins 2J/4
pence fyrir hvert gross af eldspýtu-
stokkum, sem þær framleiddu í
verksmiðjum þeirra, en borguðu
hluthöfunum á hinn bóginn yfir 20 %
árlegan ágóðahluta. Nei, þetta höfðu
þeir ekki heyrt. Og nú hófust lang-
ar og fjörugar umræður. Þeim lauk
með því, að samþykkt var ályktun
þess efnis, að meðlimir Fabianfé-
lagsins mundu framvegis hvorki
kaupa né nota eldspýtur framleidd-
ar af Bryant & May.
Champion dró Annie Besant af-
síðis, þegar fundinum lauk. Hann
sagði við hana, að ályktun sam-
þykkt af litlu og lítið þekktu félagi
þess efnis, að meðlimir þess ætluðu
ekki að líta við einhverri fram-
leiðsluvöru, mundi hafa harla lítil
áhirf á framleiðendur vörunnar, ef
þá nokkur. En hann stakk upp á því,
að frú Besant rannsakaði málið ná-
kvæmlega og skrifaði grein um það
í „The Link“, mánaðarrit, sem gef-
ið væri út af Laga- og frelsissam-
bandinu og hún væri ritstjóri fyrir.
Frú Besant áleit, að þessi hugmynd
væri mjög góð.
Síðdegis næsta dag hélt hún nið-
ur til verksmiðju Bryant & May