Úrval - 01.10.1967, Side 53

VERKFALL STÚLKNANNA ....
51
göngu til Neðri málstofu þingsins,
og Cunninghame Graham og fleiri
þingmenn tóku á móti sendinefnd
12 verksmiðjustúlkna í forsalnum.
Þar voru einnig saman komnir
fréttaritarar blaðanna, og í viður-
vist allra þessara manna gekk fram
vannærð 15 ára gömul stúlka. Hún
tók af sér höfuðsjalið, og kom þá
í ljós, að hún var nærri sköllótt.
Þessi sönnun þess, hversu slæm á-
hrif það gæti haft að vinna með
þessi kemisku efni í þröngum og
sóðalegum húsakynnum, hafði aug-
sýnilega sín áhrif. Einn fréttaritar-
anna komst svo að orði í grein sinni
næsta dag, að þétta hefði haft „djúp
áhrif á alla, er sáu það.“
Stöðugt streymdi meira fé til
verkfallssjóðsins, eftir því sem blöð-
in skrifuðu meira um málið. Undir
/
leiðsögn frú Besants mynduðu
stúlkurnar nú stéttarfélag á form-
legan hátt, og brátt tók samband
stéttarfélaga í Lúndúnum að beita
sér fyrir málstað þeirra. Það kom
að máli við vinnuveitendurna og
krafðist þess, að þeir semdu við
félag stúlknanna. Það var augsýni-
legt, að almenningur hafði mikla
samúð með málstað stúlknanna og
að sú samúð fór vaxandi. Og því
gáfust forstjórar Bryant & May nú
upp. Þeir gengu að öllum skilyrðum
stúlknanna fyrir því, að þær sneru
aftur til vinnu sinnar. Og það var
líka samþykkt, að umræður skyldu
eiga sér stað reglulega milli for-
svarsmanna hins nýja stéttarfélags
og verksmiðjustjórnarinnar, svo að
hægt væri að koma í veg fyrir það,
að alvarlegt vandræðaástand skap-
aðist að nýju. f „The Star“ gat að
líta þessar setningar næsta dag:
„Sigur eldspýtnastúiknanna" er fulÞ
kominn, og það er einn þáttur þessa
máls, sem er þess eðlis, að mál þetta
markar alger tímamót í sögu iðn-
aðarþróunarinnar. Er þar átt við
hinn mikla þátt, sem almenningsá-
litið átti í endalokum þessa máls.“
Nokkrum árum síðar luku þau
Sidney Webb og Beatrice eiginkona
hans við að rita „Sögu stéttarfélags-
hreyfingarinnar", sem var þá gefin
út. f henni viðhöfðu þau þessi um-
mæli um sigur „eldspýtnastúlkn-
anna:“ „Það var sigur, sem braut
nýtt blað í annálum stéttarfélag-
anna. Það var alveg ný reynsla fyr-
hina minni máttar að sigra. Og
þetta reyndist öðrum verkamönn-
um einnig lærdómsrík lexía.“
Það voru og orð að sönnu. Næsta
ár voru gerð velheppnuð verkföll
meðal stafsfólksins í vindlingaverk-
smiðjum, starfsmanna hjá spor-
vagnafélagi Lundúna og starfs-
manna í gasstöðvum. Kröfðust þeir
betri starfsskilyrða og hærri launa.
Þessi ókyrrð náði hámarki sínu með
hinu mikla hafnarverkfalli árið
1889, en það varð að lokum til þess
að afla stéttarfélagahreyfingunni í
Englandi varanlegrar viðurkenning-
ar og tryggja vald hennar og rétt-
indi. Nú tók ófaglært verkafólk að
mynda með sér stéttarfélög í vax-
andi mæli með hjálp dugandi leið-
toga, félög, sem vernduðu rétt þeirra
og viðurkenningu á því, að þeir
væru virðingarverðir borgarar sem
aðrir. Og eftir því sem stéttarfé-
lögin urðu öflugri og sköpuðu verka-
mönnunum meiri möguleika á að
láta til sín heyra á opinberum vett-