Úrval - 01.07.1971, Qupperneq 28

26
ÚRVAL
innihald þeirra af hinum nauðsyn-
lega hvata. Þetta þýddi, að barnið
mundi örugglega fæðast með Tay-
Sachssjúkdóm. Hjónin ákváðu því
að láta framkvæma fóstureyðingu.
Nokkrum mánuðum síðar varð kon-
an þunguð að nýju. En í þetta skipti
sýndi hvataprófunin, að hún mundi
fæða eðlilegt barn.
Önnur hjón, sem áttu eitt van-
þroska (mongoloid) barn, komu ný-
lega til Mannerfðadeildar Michigan-
fylkisháskólans til þess að leita ráða
viðvíkjandi annarri þungun, en kon-
an hafði þegar gengið með í tæpar
18 vikur. Og þau báru fram þessa
spurningu með kvíða í röddinni:
„Mun þetta barn verða eins og
Billy?“ Litningarannsókn (chromo-
somerannsókn), sem framkvæmd
var, eftir að vökvasýni hafði verið
tekið úr legi konunnar og ammino-
sýruinnihald fósturfrumanna í því
athugað, sýndi, að fósturfrumurnar
voru eðlilegar. Þau urðu óskaplega
glöð, og þau ákváðu að eignast
þetta barn. Og hún fæddi eðlilegt
barn, eins og spáð hafði verið.
Vanþroski sá, sem gengur undir
nafninu „mongolismi11 eða „Down's
syndrome", kemur aðeins fyrir í
einu tilfelli af hverjum 500—700
fæðingum. Tay-Sachssjúkdómurinn
er jafnvel enn sjaldgæfari. En þótt
báðir sjúkdómarnir séu sjaldgæfir,
þá skipta þær fjölskyldur milljón-
um, sem verða fyrir barðinu á erfða-
sjúkdómum. Joshua Lederberg,
erfðafræðingur við Strandforhá-
skólann, en hann hefur hlotið No-
belsverðlaunin, álítur, „að í að
minnsta kosti 25% allra rúma í
sjúkrahúsum og öllum stofnunum
fyrir fatlað fólk hér í landi séu
sjúklingar, sem þjást af erfðasjúk-
dómum á mismunandi háu stigi.“
Af þeim 3.5 milljón börnum, sem
fæðast í Bandaríkjunum ár hvert,
eru um 175.000 eða 5% annað hvort
vansköpuð eða vanþroska á einhvern
hátt strax við fæðingu eða það kem-
ur fram í þeim einhver sköpunar-
galli fyrir fimm ára aldur, galli, sem
þau hafa annaðhvort tekið algerlega
eða að einhverju leyti að erfðum.
Hin ógnvænlega skrá yfir líkams-
eða lífefnafræðilega sköpunargalla
hefur nú að geyma yfir 1700 mis-
munandi afbrigði, allt frá klumbu-
fót og holgóm til heyrnarleysis,
blindu, andlegs vanþroska eða löm-
unar. Sumir þessir sjúkdómar og
gallar leiða fljótt til dauða. Aðrir
hafa í för með sér ævilöng örkuml.
Byrðin af þeim er ofboðslég, bæði
læknisfræðilega, fjárhagslega og til-
finningalega. Þar að auki hefur von-
leysi oft náð yfirhöndinni, og sú
tilfinning, að þessir sköpunargallar
væru guðs vilji og að hjá þeim væri
ekki hægt að komast.
En núna er hægt að hjálpa mörg-
um fjölskyldum með hinni nýju
sérfræðilegu erfðaráðgjöf, sem
stendur fólki nú til böða. Forráða-
menn söfnunarherferðar National
Foundation hafa þetta að segja um
þessar nýju ráðgjöf. „Þar er um að
ræða einn af þeim þáttum nútíma
læknavísinda og þjónustu, sem er í
hröðustum vexti, og má þakka það
undanfarandi framförum, hvað
snertir skilning á erfðasjúkdómum."
Fjöldi slíkra ráðgjafarmiðstöðva í
Bandaríkjunum hefur vaxið mjög
upp á síðkastið. Fyrir tveim ára-