Úrval - 01.07.1971, Page 74

72
ÚRVAL
ar á ný, þar sem skólar voru nú rúst
ein eða þeim hafði verið lokað vegna
ótta?
ANDI SÁTTFYSI
Ég heimsótti Nigeríu nýlega, og
hvergi varð ég var við þann ótta,
þá svartsýni eða það vonleysi, sem
var einkennandi þar í byrjun 1970.
Á einu ári hafa Nigeríumenn lyft
landi sínu upp úr hyldýpi ringul-
reiðar og ófriðar upp á slíkt stig
samstarfs, einingar og velmégunar,
að nú er aftur farið að tala um Ni-
geríu sem hina miklu von hinnar
svörtu Afríku. Með stórkostlegri að-
stoð frá Bandaríkjunum og öðrum
löndum hefur Nigería komið á lagg-
irnar hjálparstarfi, sem hefur dreg-
ið geysilega úr hungri og þjáning-
um á svæðum uppreisnarmanna.
Efnahagur landsins er nú í örum
uppgangi, og er það að nokkru leyti
að þakka olíufundum, sem hafa
þegar gert Nigeríu að tíunda mesta
olíuframleiðanda heims. Þar er nú
framleidd hálf önnur milljón tunna
af olíu á dag. Nigeríumenn tala nú
ekki aðeins um, að landið muni
geta staðið á eigin fótum efnahags-
lega eftir nokkur ár, heldur halda
þeir því fram, að brátt geti það
orðið nægilega auðugt til þess að
megna að aðstoða hinar fátækari
þjóðir Afríku.
En ekkert í Nigeríu er nú áhrifa-
ríkara en sá andi sáttfýsinnar, sem
þar ríkir, en þann anda má að
miklu levti þakka Yakubu ,,Jack“
Gowon, ríkisleiðtoga, sem þegar er
farið að kalla „Abraham Lincoln
Nigeríu". Hann er 31 árs að aldri.
Var hann tiltölulega lítt þekktur
undirofursti í her landsins, þegar
lagt var fast að honum, að gerast
leiðtogi þjóðarinnar eftir margar
blóðugar tiiraunir herskárra afla
til þess að ná stjórnartaumunum í
sínar hendur. Gerðist hann þá leið-
togi þjóðarinnar árið 1966. Því var
eins farið með Gowon og Abraham
Lincoln forðum, að hann áleit, að
það væri ekkert eins mikilvægt og
að bjarga ríkinu frá því að liðast
sundur. Gowon hóf því baráttu,
þegar Ojukwu krafðist þess, að
austursvæði landsins yrði aðskilið
frá öðrum hlutum landsins og þar
stofnað sjálfstætt ríki.
Þegar friður komst á að lokum,
gerði Gowon ýmsar djarflegar ráð-
stafanir til þess að öllum yrði ljóst,
að íbóarnir, sem mynduðu kjarna
uppreisnarmanna, yrðu ekki með-
höndlaðir sem sigruð þjóð, þótt
harðneskjulegt viðhorf sigurvegar-
ans hefði verið hörkutólum meðal
yfirmanna hersins meira að skapi,
enn fremur ýmsum smærri ætt-
kvislum, sem var illa við yfirdrottn-
un Iboanna. Hann var mjög ákafur
í þessum skoðunum sínum og sagði:
„Nigería getur aldrei orðið mikið
ríki, fyrr en við leggjum niður ætt-
kvísladeilur, úlfúð og eigingjarna
afstöðu og lærum að meta réttindi,
siðvenjur og erfðavenjur annarra.
Ég legg heiður minn að veði. Orð-
stír lands okkar er í veði, ef illa
fer.“
Fyrsta verk hans, eftir að stríð-
inu lauk, var að lýsa yfir almennri
sakaruppgjöf „allra þeirra, sem
voru blekktir til þess að leggja út í
þetta aðskilnaðarævintýri." Hann
hét því, að ekki yrði um neinar