Læknaneminn - 01.04.2021, Side 89

87 Reynslusaga af spítala
Af vandvirkni valdi ég lestrarefni og hafði með mér snilldar-
verk Gyrðis Elíassonar, Milli trjánna. Það er gott að lesa smásögur
á spítölum því meðvitundin er stundum á reiki og ekki gott að
festa hugann við stóra dramatíska doðranta. Um morguninn var
ég klæddur í undarlegan slopp, sem var saumaður með þeim end-
emum, að ég þurfti aðstoð við að komast í hann, lagðist síðan upp
í rúm og byrjaði að glugga í bókina. Þegar tíminn nálgaðist þorði
ég ekki annað en að hætta að lesa því heyrst hefur að stundum
fái menn óþægilega martröð eftir djúpa svæfingu. Algengt þema
í mörgum bókum Gyrðis eru miðaldra hvítir karlmenn sem eru
í vand ræðum með líf sitt, oftast hálfgerðir auðnuleysingjar sem
berast um í ráðleysu og lenda í ófærum eða vonlausum að stæðum.
Mig langaði ekki að eiga slíka martröð á hættu þannig að ég
lagði bókina frá mér og fór ýmist að horfa út um gluggann eða á
klukkuna. Þetta reyndist hyggilegt því ég slapp alveg við allar
martraðir.
Á réttum tíma var mér fylgt á skurðstofuna, þar er eins konar
alrými í miðju en miklar vinnustofur til hliða. Þarna var ys og þys,
fólk í sloppum með skuplur yfir hári sem stormaði fram og til baka
en sótt hreinsunarkeimur lá í loftinu. Ég fékk á tilfinninguna að
þarna væri um að ræða afar vel skipulagt kaos, en fékk því miður
lítinn tíma til að kanna það nánar.
Í bjartri hliðarstofu tóku á móti mér þrjár ungar konur, heilsuðu
hlý lega og byrjuðu að spjalla en ein breiddi yfir mig hlýtt teppi. Ég
reyndi að skrúfa frá sjarmanum, innti eftir hvort einhver þeirra
væri að norðan og fór að grennslast eftir ættartengslum. Ekki komst
þetta nálægt því að farið væri að skiptast á símanúmerum og brátt
stungu þær nál í handlegg og svo voru þær allt í einu horfnar en
komin ný kona á allt öðrum stað, þ.e. vöknunardeild. Þar var nú ekki
mikið talað en eiginlega heldur notalegt. Vísast sé ég þessar góðu
konur aldrei framar. Þetta er það sem kallast skyndikynni.
Nú var mér skutlað inn á legudeild þar sem fyrir voru tvö gamal-
menni á áttræðisaldri en ég sá þriðji í sama aldursflokki. Var nú
svo sem ekki annað að gera en láta tímann líða og jafna sig. Líkami
okkar er þannig gerður, að hann læknar sig í rauninni sjálfur en
þarf til þess hvíld og smá aðstoð, uppbyggileg lyf og skyn sam legar
æfingar. Nú átti ég stutt samtal við lækninn sem sagði að aðgerðin
hefði tekst vel og stykkið sem hann nam brott hefði verið á stærð
við mangóávöxt. Fáförull sveitamaður að norðan, að auki svolítið
vankaður eftir svæfingu, henti þá líkingu ekki á lofti og var nokkra
stund að meðtaka þessa stærð, hefði betur skilið ef talað hefði verið
um stóra appelsínu eða bökunarkartöflu.
Hér má skjóta því inn að þegar læknar á síðari hluta 19. aldar
þróuðu aðferðir í baráttu við sullaveikina, sem þá grasseraði í
land inu, báru þeir stundum stærð sullanna saman við egg anda og
annarra fugla, líkingar sem allir skildu á þeim tíma, en nú er sum sé
talað annars konar líkingamál.
Stundum hefur verið rætt, þegar menn þurfa að gista saman
t.d. í hópferð, hvort sé betra að vera í herbergi með manni sem talar
látlaust eða manni sem aldrei segir neitt. Þetta er dálítið snúin
spurning og ekki einfalt að svara. En á þessari stofu upplifði ég
hvort tveggja í senn (eða bæði, eða hvernig sem á nú að orða þetta),
því annar herbergisfélagi minn sagði eiginlega aldrei neitt, umlaði
einstaka sinnum lítillega í honum, en hinn talaði nánast látlaust,
alltaf þegar hann fékk einhvern viðmælanda og svo í símann þess
á milli. Báðir voru þeir svo sem ágætir, bara hvor með sínu móti,
en mér er enn óljóst hvor herbergisfélaginn hefði verið þægilegri í
langri viðkynningu.
Ég svaf sæmilega um nóttina, þó aldrei nema stutta dúra, en
undir morgun tókst mér loksins að sofna nokkuð fast. En einmitt
þá, eða upp úr kl. 6, var farið að káfa á handleggnum og mér og
taka blóð þrýsting og blóðprufu þannig að nú vaknaði maður aftur.
Þetta er nú eiginlega óguðlegur tími en svona er hið spartverska
skipulag spítalanna og þessu þurfti að ljúka fyrir vaktaskipti. Altækt
og skil virkt skipulag með járnhörðum aga, eins og verður að vera
í hernum, hefur óhjákvæmilega í för með sér að rekast stundum á
einkahagsmuni einstakra manna og maður fylgdi því afstöðu góða
dátans Svejks og sætti sig við fyrirkomulagið.
Ég hef alltaf tekið sjúkdóma alvarlega og finnst þegar veikindi
hrjá mann, að þá eigi að einbeita sér að því að vera veikur. Nú
hugðist ég vera það næstu daga, meðan ég væri að jafna mig, og nýta
til boð ættingja og vina um aðstoð við heimilisstörf, innkaup (sem
þeir myndu sjálfir $ármagna), matargerð, þrif og önnur slík leiðin leg
hús mæðrastörf. Þegar ég kvaddi doktorinn góða að morgni út-
skriftar dags hafði ég orð á þessu, hvort ég ætti ekki að hafa hægt um
mig í þessum miklu veikindum, og reiknaði með stuðningi hans. En
nú horfði hann í augun á mér og sagði að ég væri ekkert veikur og
það væri ekkert að mér, væri sum sé fullkomlega frískur, gæti strax
farið út að ganga og þyrfti enga aðstoð. Þar með fór sú ráðagerð út
um þúfur.
Eftir að flestu leyti þægilega dvöl á spítalanum kom ég heill
heim þakklátur hinu góða opinbera heilbrigðiskerfi og starfsfólki
Landspítalans okkar.