Skógræktarritið - 15.10.2000, Blaðsíða 78

Eftirfarandi töflur og myndir eru unnar upp úr grunni
fræskrárinnar
Móttekið fræ af síberíu- og rússalerki 1933-1992
100
80
60
o
* 40
20
0

: □ Síberíulerki i BRússalerki
,
-t" T1 "1")' T jjJj)!,-, Jl, i.jjill:. H- liri
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
ÁR
Móttekið fræ af blágreni og hvítgreni 1933-1992

i i i iJ : £ , . :l ii 1.1 ,.. n a n lln .1 II
1 0 Blágreni
Hvllgreni
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ .
c> /o A /\°>
' .ót- -<V -<V .Op .<
•?' S«' «$' N«»'
Móttekið fræ af sitkagreni og sitkabastarði 1933-1992
□ Silkagreni/Silkabaslarður. |
ní! :
Jlti

H, ■„nn.lhrll—1~
8 s i I si I s s s s s s i i S S S S í u s
slóðum og gengið hefir undir
nafninu hvftgreni, hafi f raun-
inni verið sitkabastarður. Látið
var ógert að reyna að komast
að hinu sanna í þessum efn-
um, enda að öllum líkindum
allt að því ógerlegt.
Af öllum þeim 57 tegundum af
barrtrjám, sem er að finna f Fræ-
skrá I., reyndist langerfiðast að
henda reiður á skógarfurunni. í
Fræskrá II. eru 27 tegundir, og
þar var birkið erfiðast við að
fást, enda sést það f athuga-
semdadálki, að hér er oft mikil
óvissa um magn og afgreiðslu.
Frænúmer. Þegar litið er yfir
dálkinn fyrir frænúmer virðist
lítið vera þar um röð og reglu. í
rauninni er þessu öfugt farið,
enda væri þá illt f efni, því
erfitt getur reynst að lesa í
málið, þegar tölur eru annars
vegar.
Þegar farið var að vinna að
spjaldskrá yfir trjáfræ árið
1958, sem áður segir, og
frælyklar voru lagðir niður, var
ákveðið að auðkenna hverja
móttekna fræsendingu, með
hlaupandi tölum í talnaröðinni
1-999 og með bókstafnum B
framan við frænúmerið. Þessi
skráning náði mismunandi
langt aftur í tímann eftir teg-
undum eins og áður var nefnt,
en fyrirhugað var að bæta síðar
inn því fræi, sem eftir væri að
skrá, með sams konar númera-
kerfi og auðkenna þau númer
með bókstafnum A. Ekki varð
þó afþessari skráningu, og
það fræ, sem bættist við, þegar
fræskrárnar voru teknar saman,
var auðkennt á sérstakan hátt,
eins og fram kemur hér á eftir.
Undir árslok 1976 var B-núm-
eraskráin fullnýtt, og tóku þá
við samskonar C-númer. Þegar
Ijóst varð, að sú skrá mundi
ekki endast nema fram á árið
1987 samdi Þórarinn Benedikz
nýtt númerakerfi með 6 tölu-
stöfum. Tveir þeir fyrstu stóðu
fyrir móttökuár fræs, f þriðja
sæti kom talan 1 eða talan 2,
sem táknuðu fyrrum B-númer
eða C-númer. Þrjú síðustu sæt-
in voru síðan ætluð gömlu fræ-
númerunum. Á þennan hátt
héldust gömlu frænúmerin
óbreytt, en voru nú aðgreind
með tölustöfum í stað bók-
stafa. Til þess að komast hjá
því að byrja alltaf á nýrri núm-
eraröð með nýrri tölu í þriðja
sæti frænúmers, þegar komið
væri upp í töluna 999 í gömlu
frænúmerunum, var ákveðið
árið 1987, að með hverju nýju
móttökuári skyldi byrja á nýrri
númeraröð.í hinu eiginlega
frænúmeri. Þetta númerakerfi
var auðkennt með tölunni 0 í
þriðja sæti frænúmers.
Þegar ákveðið var að láta
fræskrána ná til ársins 1933,
þurfti um leið að taka upp sér-
stök frænúmer fyrir það fræ,
sem þá bættist við, eins og
áður var drepið á. Var sú að-
ferð valin, að nota sams konar
kerfi og tekið var upp árið
1987, en hér var talan 3 sett í
þriðja sæti númersins til að
aðgreina þetta fræ frá því, sem
fyrir var.
Meginreglan við röðun innan
tegunda í fræskránni er sú, að
raðað er eftir hækkandi tölum í
þremur öftustu sætunum.
Þetta sést greinilega á gömlu
B- og C-númerunum. Um leið
og þetta er gert hækka tölurn-
ar fyrir móttökuár í tveimur
fyrstu sætunum oftast jafn-
framt. Út af þessu getur brugð-
ið stöku sinnum eins og sést
aðallega f rauðgreni (Picea abi.)
og skógarfuru (Pinus syl.). Þetta
74
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2000