Skógræktarritið - 15.10.2000, Qupperneq 117

Við kaffibálið í Junkerdal. Eigsteik undirbúin. Mynd: B.G.
útbreiddur, fyrir þeim vondu
mönnum sem vilja gróðursetja
greni þar sem áður stóð lauf-
þykkni, sem nýtist varla til annars
en eldiviðar. Þar sem rauðgreni
hefur verið plantað á gott land í
stað laufskógarins, framleiðir það
allt að 10 sinnum meira timbur-
magn en laufskógarnir gerðu.
Þrátt fyrir það sem hér hefur
verið sagt, eru framleiddar um 4
milljónir skógarplantna árlega í
Nordlandsfylki í tveimur gróðrar-
stöðvum: Alstahaug planteskole
sem er í eigu Skógræktarfélagsins
í Helgeland í suðurhluta fylkisins
og Rognan planteskole sem er í
eigu Skógræktarfélagsins í Salten
og framleiðir fyrir norðurhluta
fylkisins.
Nú verður greint nokkuð frá
þeim viðfangsefnum sem flokk-
arnir þrír fengust við og hvað
þátttakendur sáu á ferðum sínum.
1. Hópurinn í Junkerdal hafði
það sem verkefni að planta
skógarfuru og birki í reit, þar
sem áður hafði staðið furuskóg-
ur, en hafði verið höggvinn. Við
gróðursetninguna var fengist þá
þrjá dagparta sem við vorum
við vinnu. Notast var við
bakkaplöntur sem pakkað var í
spónkassa. Plönturnar komu af
frysti frá gróðrarstöðinni á
Rognan og voru að sjálfsögðu
ekkert farnar að brjóta af sér
vetrardvalann. Plöntunarverk-
færi: holpípa og vasabelti.
Plantað með 2x2 metra milli-
bili. Áætlað lifunarhlutfall 60 %.
Skaðvaldar: frost, mús, elgur.
Þriðjudagskvöldið 27. júní var
farið með rútu suður á Saltfjall
til að komast á heimskauts-
bauginn. Þar eru miklar bygg-
ingar með safni og veitingahúsi,
að ógleymdri minjagripaversl-
un. Þarna er aðeins opið í þrjá
og hálfan mánuð á ári, en rekst-
ur staðarins gengur vel að
sögn, enda túristarnir margir
sem vilja eiga minjagrip frá
heimskautsbaug, ásamt vott-
orði um að hafa komið þar.
Hinn 28. júní var Storjord í
Saltdal heimsótt. Þar tók á móti
okkur sveitarstjórinn í Saltdal
sem flutti ræðu um aðstæður í
sveitarfélaginu. Á Storjord sáum
við tilbúna „tjörumílu" sem er
útbúnaður til að framleiða tjöru,
sem unnin er úr kjarnaviði furu.
Furan er höggvin í litla kubba
sem raðað er í „rníluna" líkt og
þegar menn eru að gera til kola.
„Mílan“ er þakin torfi og síð-
an kveikt í öllu saman. Undan
kestinum rennur um þar til
gerða rás tjaran, sem leysist út
við hitann af brunanum. Þetta
er mikið verk og seinlegt en var
nauðsynlegt til að fá fúavarnar-
efni til varðveislu ýmissa smíð-
isgripa, s.s. báta.
Á Storjord var skýrt fyrir okk-
ur hvernig „flotar" voru búnir til.
Timburflotar voru búnt af bolum
sem fleyta skyldi niður árnar að
sögunarmyllunum og til þess
þurfti talsverða tækni við að
binda bolina saman og stýra
öllu saman svo ekki strandaði.
Floti var í byggingu og skyldi
fleytast innan skamms. Fleyting
er ekki lengur stunduð í Noregi,
en menn vilja halda þekkingunni
við og því eru flotar gerðir ein-
stöku sinnum. Þetta er einnig
hluti af túristamenningunni.
Á Storjord er talsvert um er-
lendar trjátegundir. Áberandi er
síberískur þinur sem þarna er
mjög stórvaxinn, enda síðan um
aldamótin 1900. Helsta
áhyggjuefni Norðmannanna var
það að þinurinn myndi með tím-
anum ryðja út innlendum skógi,
enda var hann farinn að sá sér
mikið í næsta nágrenni. Margt
annarra erlendra tegunda mátti
þarna sjá, en um þær skal vísað
í grein Sigurðar Blöndals í ársriti
Skf.ísl. 1989.
í þorpinu Rognan er lítið safn
sem opnað var 1994. Það eru
sveitarfélagið í Saltdal og
norska vegagerðin sem standa
að safninu. Það heitir „Blóð-
vegasafnið”. Það lýsir aðstæð-
um stríðsfanga hernámsliðs
Þjóðverja í seinni heimsstyrjöld-
inni. Þetta er lítið safn en afar
áhrifamikið, sem lýsir miklum
hörmungum fanganna og ótrú-
legri grimmd stríðsherranna.
Þetta er heimur gaddavírs,
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2000
113