Skógræktarritið - 15.05.2002, Page 74

Reyniber eru í miklu uppáhaldi hjá skógarþröstum. Ljósm. jÓH 1998.
þeir félagar að velta fyrir sér
landnámi nýrra fugla í kjölfar vax-
andi skógræktar. í umfjöllun
okkar er fjallað um flesta sömu
fuglana og nokkra til viðbótar.
Upplýsingar um fugla voru fengn-
ar frá Ævari Petersen & Jóni
Baldri Hlíðberg '8, Gunnlaugi Pét-
urssyni & Gunnlaugi Þráinssyni7'
yfirlitum Yanns Kolbeinssonar á
netinu, aukgreina um sjaldgæfa
fugla í tímaritinu Blika.
Skógarsnípa er dularfullur
fugl, líkust ofvöxnum hrossag-
auki. Staða hennar er sú sama
og fyrir tíu árum: „ekki hefur verið
staðfest skógarsnípuvarp hér á
landi, þó menn hafi leitt að því
líkur að svo hafi verið"1. Óljósar
fregnir hafa borist af hreiðurfund-
um og ungum, en enn hefur varp
ekki verið staðfest. Skógarsnípur
sjást þó sennilega árlega á vorin í
söngflugi yfir skóglendi. Þæreru
allalgengir vetrargestir eða
hrakningsfuglar, en hvort þeir
fuglar tengjast varpi eða ekki,
skal ósagt látið og ekki er vitað,
hvort meintir varpfuglar eru far-
fuglar eða staðfuglar.
Tyrkjadúfa og hringdúfa eru
skógardúfur, sem báðar hafa orp-
ið nokkrum sinnum hér á landi,
hringdúfan þó mun oftar. Hring-
dúfa fannst fyrst verpandi 1962
ogtyrkjadúfa 1971.
Hringdúfan sést oftast á vorin,
en tyrkjadúfan á öllum tímum
árs. Hringdúfa er algeng f skóg-
lendi um alla Evrópu og er meira
að segja farin að verpa reglulega
íFæreyjum. Þar er hún farfugl,
sem og í norðanverðri Skandin-
avíu, en annars staðar er hún
staðfugl. Hringdúfu hefur fjölgað
í Evrópu á undanförnum áratug-
um og gæti hún hæglega flenst
hér.
Um 1930 varp tyrkjadúfan ein-
göngu á Balkanskaga f Evrópu,
en upp úr því fór henni að fjölga
og breiðast út í norður og vestur,
svo nú finnst hún í nær öllum
löndum álfunnar. Tyrkjadúfa
verpur í trjágörðum í borgum og
bæjum, hún er staðfugl í heim-
kynnum sínum. Undanfarið hefur
orðið vart við samdrátt á norður-
og vesturmörkum útbreiðslunnar.
Hún er því ólfklegri til að nema
hér land en hringdúfan.
Silkitoppa er árviss og kemur
stundum í stórum hópum, oftast
sfðla hausts. Er um að ræða svo-
nefnt rásfar eða göngur. Þær lifa
aðallega á berjum meðan þau er
að hafa, í görðum, t.d. á reyni-
berjum og rósanípum, en á
krækiberjum úti í villtri náttúru.
Síðla vetrar, eða eftir að berin
þrýtur, eru þær talsvert upp á
manninn komnar og eru epli og
rúsfnur vinsælir réttir á matseðl-
inum. Þær hafa ekki sýnt neina
tilburði til varps ennþá, hvað
sem síðar kann að verða.
Glóbrystingur hefur tvisvar
orpið hér svo kunnugt sé, f Hall-
ormsstað 1989 og Kjarnaskógi
viðAkureyri 1994. Aukþesshafa
karlfuglar sést syngjandi hér
alloft að vorlagi. Glóbrystingur
virðist lifa ágætlega af veturinn
hér, en hann sækir gjarnan í
garða þar sem gefið er. Landnám
hans ætti því að vera vel mögu-
legt.
Glókollur er minnsti fugl Evr-
ópu og hefur hann lengi verið
þekktur hrakningsfugl hérlendis.
Glókollurinn er einkennisfugl
greniskóga, en finnst einnig í
blönduðum skógum. Mestum
tíma sfnum ver hann við að tína
smá skordýr og áttfætlumaura af
barrinu. Grenilýs eru aðalfæða
hans. Oft er erfitt að koma auga
á glókolla vegna smæðar og hvað
hann er oft ofarlega í trjánum, en
þessir kviku fuglar tfsta mikið og
er tfstið vanalega það fyrsta sem
leiðir athugandann að fuglinum.
GlókoIIar eru mjög spakir, en
best mun vera að sjá þá á vet-
urna og vorin. Talið er, að gló-
kollurinn hafi farið að verpa hér
eftirgöngu eða hrakningar haust-
ið 19956, en fuglarnir fundu hér
næga fæðu á grenitrjám. Þeir
virðast vera algerir staðfuglar
hérlendis, eins og glókollar eru
víðast hvar í heimkynnum sfnum.
Nú finnast glókollar allvíða í
grenitrjálundum og á skógræktar-
svæðum. Oftast er auðvelt að
finna glókolla með því að spila
upptöku af söng þeirra, þá koma
þessir félagslyndu fuglar fljótlega
til að heilsa upp á nýja fuglinn og
á vorin koma karlarnir til að
hrekja aðkomufuglinn á braut.
72
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2002