Skógræktarritið - 15.05.2002, Qupperneq 12

Mynd 7. Tværaf gömlu björkunum í Gatnaskóginum á Hallormsstað. Mynd: S. Bl.
26-06-83.
ræktarnámi í Noregi) mældi
geysistórt úrtak í Hálsskógi í
Fnjóskadal.
Lýsing á aðferðum Sigurðar
og Snorra og niðurstöður
þeirra eru í rammagrein, en
aðferð Kofoed-Hansens er
talsvert öðruvísi. Henni er
lýst í grein hans f Eimreið-
inni 1926.
Hæð skógarins. Peir 20 þús-
und ha birkis á íslandi, sem telj-
ast skógur skv. skýrgreiningu
FAO, eru ákaflega misjafnir í út-
liti, og við skulum bara segja
„gæðum". í huga skógræktar-
manna er „góður skógur" bein-
vaxinn, því beinvaxnari, þvf betri.
Um kjarrið gildir annað sjónar-
mið. Skógræktarmenn horfa á
það fyrst og fremst sem vistkerfi,
verndara jarðvegsins og sem
landslag. Þar er ekki spurt um
hæð eða lögun einstakra trjáa.
í fyrri birkikönnuninni reyndust
aðeins 1,7% birkilendisins ná 8-
12mhæð. Það er ekki ástæða til
annars en að telja þá tölu mjög
nærri lagi. Hvar skyldi slíkan
birkiskóg helst vera að finna?
Hávöxnustu birkiskógarnir
eru í
* innsveitum Suður-Þingeyjar-
sýslu, Fljótsdalshéraðs, Aust-
ur-Skaftafellssýslu og Eyja-
lónsson, sem vann úr efninu
(óbirt gögn), komst að eftirfar-
andi niðurstöðu:
* Meðalaldur í kjarri
(undir 2 m) 32 ár (+-5,7 ár).
* Meðalaldur í kjarrskógi
(2-4 m) 42,7 ár (+ - 5 ár).
* Meðalaldur í skógi
(yfir 4 m) 56,2 ár (+ - 2,8 ár).
Eins og hér má sjá skiptir Þor-
bergur birkilendinu í þrjá hæðar-
flokka.
Ekki reyndist samt mikill mun-
ur á elstu trjám í kjarri og skógi.
Sjaldgæft er að íslensk birkitré
nái yfir 80 ára aldri og mjög fá yfir
100 ára.
Miðað við vaxtarhraða og vaxt-
arlag tekur:
* Kjarrið 74 ár að ná
2ja m hæð.
* Kjarrskóg 44 ár að ná
2ja m hæð.
* Skóg 37 ár að ná 2ja m hæð.
Elstu birkitré. Sumarið 1989
kannaði Ólafur Eggertsson aldur
20 trjáa, sem felld höfðu verið á
Hallormsstað veturinn á undan.
Elsta tréð var 149 ára gamalt.
f Skandínavíu telst sjaldgæft,
að ilmbjörk verði eldri en 200 ára
enda flokkast hún til skammlffra
trjáa.
Rúmtaksvöxtur viðar í íslensk-
um birkiskógi hefir nokkrum
sinnum verið mældur, sem prent-
aðar heimildir eru um:
* 1899. Sigurður Sigurðsson
frá Draflastöðum (þá nýkom-
inn frá skógræktarnámi í
Noregi) mældi allstórt sýnis-
horn íVaglaskógi.
* 1900. Christian Flensborg
mældi vöxt á litlum prufufleti
í Hálsskógi.
* 1913 - 1925. Agner Kofoed-
Hansen mældi tvo reiti í
Hálsskógi og einn í Hall-
ormsstaðaskógi.
* 1956. Snorri Sigurðsson
(einnig nýkominn frá skóg-
10
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2002