Tímarit FHH - 01.09.1984, Blaðsíða 18

eru námskeið sótt hlutfallslega oftar
af konum í yngri aldurshópum,
frumbyrjum og konum úr efri þjóð-
félagsstéttum.(6)
Námsefni það sem kennt er fjallar
um undirbúning undir fæðingu,
upplifun konunnar á meðgöngu,
reynslu hennar af sængurlegu,
ásamt vexti og þroska barna. Sum-
staðar er allt efni kennt á með-
göngutíma, en annarsstaðar bæði
fyrir og eftir fæðingu. Þátttaka feðra
á námskeiðum virðist æskileg frá
sjónarhóli flestra leiðbeinenda. Á
mörgum stöðum er feðrum bent á
sérstaka tíma, sem þeir eru hvattir
til að sækja. Aðstöðuleysi sem ríkir
víða varðandi húsakynni, ásamt tak-
mörkuðum fjölda leiðbeinenda
leyfir varla að bjóða feðrum í alia
tíma.
Leiðbeinendur námskeiða Ieggja
áherslu á mismunandi fræðsluefni
og beita mismunandi kennsluað-
ferðum. Mismunandi menntun,
þekking og reynsla móta kennslu
þeirra. Það eru ljósmæður, heilsu-
gæsluhjúkrunarfræðingar, sjúkra-
þjálfarar, læknar, félagsráðgjafar og
e. t. v. fleiri, sem leggja sitt af mörk-
um til foreldrafræðslu. Ekki er ólík-
legt að einhver ágreiningur um hlut-
verk kennarans kunni að koma upp,
þegar margar stéttir eiga í hlut.
Sumir telja ef til vill að ein ákveðin
stétt gæti öðrum fremur annast alla
þessa fræðslu. En hver mundi vera
hæfastur til að annast foreldra-
fræðslu? Tveir þekktir breskir
kennarar í foreldrafræðslu, Willi-
ams og Booth að nafni, svara þessari
spurningu í bókinni „Antenatal
Education“ á eftirfarandi hátt:
„Hinn hæfi kennari í foreldra-
fræðslu ætti að vera Ijósmóðir,
heilsugæsluhjúkrunarfræðingur,
sjúkraþjálfari og sálfræðingur í
senn. Auk þess ætti hann að vera
foreldri að minnsta kosti sex barna,
sem öll hefðu fæðst á mismunandi
hátt og á mismunandi stofnunum.
Hann ætti að vera skilningsríkur á líf
ungs fólks og hann má ekki skorta
kímnigáfu. En raunverulegir kenn-
arar eru þó mannlegar verur, sem
oftast hafa góða menntun og von-
andi einhverja eiginleika, sem verð-
andi foreldrar kunna að meta. Þeir
reyna eftir bestu getu að nýta sér þá
menntun, sem þeir hafa og auka
hana með lífsreynslu og símennt-
un.(2)
Eg tel að samstarf milli stétta í
foreldrafræðslu gæti aukið fjöl-
breytni efnis og kennsluaðferða og
gert fræðsluna jafnvel áhugaverðari.
Þetta hefur sannast á ýmsum stöð-
um á Islandi þar sem samstarf ríkir.
En aðstæður á hverjum stað ráða þó
líklega mestu um hverjir annast
námskeið handa verðandi foreldr-
um.
Uppfylla námskeið frœðslu-
þarfir verðandi foreldra?
Staðreyndin er sú að námskeið fyrir
verðandi foreldra hafa verið haldin
á íslandi sl. 30 ár og eru sífellt haldin
á fleiri stöðum um land allt. Það sýn-
ir best hina miklu þörf á slíkri
fræðslu. Ætla mætti að fólk sem hef-
ur nóg með tíma sinn að gera
myndi ekki sækja neina fræðslu,
K.. lfUMM«raU^HaHraV raBHBnUu:,.,
nema það teldi sig hafa gagn af
henni.
Erfitt er að meta fræðsluþarfir
foreldra nákvæmlega og einnig er
vandasamt að meta árangur for-
eldrafræðslunnar í hcild. Þau nám-
skeið sem nú standa til boða virðast
betur uppfylla fræðsluþarfir frum-
byrja en fjölbyrja, því hinar síðar-
nefndu eru hlutfallslega færri í nám-
skeiðum, þótt þær fæði hlutfallslega
miklu fleiri börn samanlagt en frum-
byrjur. Einnig koma námskeiðin
betur til móts við þarfir verðandi
mæðra en feðra af ástæðum sem
áður hafa verið greindar. Þá mætti
athuga betur hvort fræðsla sú sem
stendur til boða henti konum úr
lægri þjóðfélagsstéttum.í6)
Hefur foreldrafrœðsla hagnýtt
gildi?
í könnun hjúkrunarfræðinema var
reynt að meta hagnýtt gildi foreldra-
fræðslunnar við fæðingu. Helstu
niðurstöður voru þær, að konur sem
sækja námskeið telja sig ráða yfir
fleiri leiðum til að draga úr sársauka
í fæðingu, þótt enginn mælanlegur
munur á sársauka finnist hjá þeim.
16
Tímarit Fhh