Tímarit FHH - 01.09.1984, Blaðsíða 34

Guðný Anna Amþórsdóttir B.Sc., Magnús Ólafsson B.Sc.
Fræðsla sem þáttur í
endurhæfingu geðsjúkra
Hér er ætlunin að fjalla um fræðslu,
sem þátt í endurhæfingu geðsjúkra.
Hvað snertir endurhæfingu geð-
sjúkra má segja að þessi hugtök,
fræðsla og endurhæfing, séu svo
samofin að hvorugt geti staðið án
hins.
Endurhæfing hefur verið skil-
greind sem ferli, er leiðir til mestu
mögulegrar vellíðunar einstaklings-
ins. Nokkurs misskilnings hefur gætt
í notkun þessa hugtaks. Eins og
þegar er fram komið, er talað um 1.,
2., og 3. stigs fyrirbyggingu. Borið
hefur við, að hugtakið endurhæfing
höfði einungis til 3ja stigsins, sem er
þó ekki allskostar rétt. Endurhæfing
ætti, eðli málsins samkvæmt, að
hefjast um leið og einstaklingurinn
leitar sér hjálpar. Það er, áður en
hann festist í einhverju óheppilegu
atferlismynstri, sem einangrar hann
í samfélaginu.
Endurhæfing geðsjúkra er í eðli
sínu ekki svo frábrugðin líkamlegri
endurhæfingu. Markmiðið er hið
sama, en aðferðirnir að nokkru ólík-
ar, þar sem vandamálin eru annars
eðlis. Innsæismeðferð, hópmeðferð
ýmiskonar, iðjuþjálfun, verndaðir
vinnustaðir, áfangastaðir og fl. og
fl., eiga hér stóran hlut að máli.
Á síðustu árum hefur átt sér
stað almenn hugarfarsbreyting
varðandi þjónustu til handa geð-
sjúkum og er það vel. Það vekur þá
spurningu, hvort ekki sé þörf aukins
gæðaeftirlits á þessu sviði. Tilgang-
urinn með þessu erindi er þó ekki að
Guðný Anna Arnþórsdóttir
lauk B.S. prófi í hjúkrunarfræði frá Há-
skóla íslands 1977 og prófi í kennslu- og
uppeldisfræði 1978. Hefur síðan starfað
sem hjúkrunarfræðingur á Landakots-
spítala og geðdeilduni ríkisspítala. Auk
þess hefur hún skipulagt og kennt geð-
hjúkrunarfræði í Háskóla Islands síðustu
2 ár. Er nú aðstoðardeildarstjóri á deild
33-C, geðdeild Landspítala og stunda-
kennari í Háskóla Islands.
leggja mat á þá þjónustu, sem nú er
fyrir hendi. Fremur að varpa ljósi á,
hvernig á markvissari hátt mætti
miðla fræðslu í þeirri endurhæfingu,
sem nú er veitt í geðheilbrigðiskerf-
inu.
Segja má, að fræðsla sé bæði upp-
haf og endir endurhæfingar geð-
sjúkra. Hér er hlutverk hjúkrunar-
Magnús Ólafsson
lauk B.Sc. prófi í hjúkrunarfræði frá Há-
skóla íslands 1981. Hóf þá störf á geð-
deildum ríkisspítalanna, í fyrstu á legu-
deild en frá janúar 1983 ágöngudeild
geðdeildar á Landspítala og er þar nú
aðstoðardeildarstjóri. Jafnframt þessu
hefur hann sl. 2 ár skipulagt og kennt
bóklega og verklega kennslu í geðhjúkr-
un við hjúkrunarfræðideildina í Háskóla
Islands. Pá hefur hann setið sem vara-
maður í stjórn FHH 1982-1983 og sem
fulltrúi í kjaranefnd FHH frá 1982.
fræðingsins, svo og annarra með-
ferðaraðila, afar þýðingarmikið.
Kanna þarf getu einstaklingsins til
að lifa gefandi lífi í samfélaginu. Nú,
— en hvaða eiginleikar þurfa að vera
fyrir hendi, til að slíkt sé mögulegt?
Jú, — einstaklingurinn þarf að hafa
til að bera ákveðna líkamlega, til-
finningalega og hugarfarslega færni.
Tímarit Fhh
32