Fróðskaparrit - 01.01.1966, Blaðsíða 73

Skiftið millum framgóma- og afturgómaframburð
81
011 dømini í I), II) og III) verða sostatt ikki hildin at vera
fornar samansetingar k-g + ø, men ymist annað, stundum hevði
kanska verið beinast at skrivað t fyri k; tey hava sína serligu
søgu og hava tí ikki longur áhuga fyri ta í petti 1. a), b) og
c) umrøddu skipan av tilfarinum.
3.
Málini fyri sunnan, Hetlandsmálið og Orknoyggjamálið, eru
her ógreið.
Orknoyggjamálið hevur vanliga uppgómaframburð framm-
an fyri fortunguljóði, men dømi eru eisini um uppgómafram-
burð framman fyri baktunguljóðum (fn. garðr, ganga o. o.),
sbr. MARWICK (1929).
Viðvíkjandi Hetlandsmálinum nevnir HÆGSTAD (1901)
dømi um uppgómaframburð av g og k framman fyri fn. i og e,
umframt uppgómaframburð av fn. gj (gjarna) og vísir annars
til JAKOBSEN (1897).
JAKOBSEN (1897) skrivar, at uppgóma- og afturgómafram-
burður av g og k (»navnlig almindeligt pá N0«) í herðingar-
sterkari staving verða nýttir 'hvør um annan framman fyri fn.
e, ei, (hetta tvíljóðið rennur í Hetlandsmálinum saman í eitt
Ijóð) og i, »samt et af y, ý fremgáet ø. . . .«. — Um uppgóma-
framburð av g og k framman fyri fn. ø skrivar hann einki. Av
lýsingarorðinum fn. kærr prentar hann bert ein framburð,
afturgómaframburð. Men bókin er minni enn so fullfíggjað,
hann skrivar sjálvur í fororðinum um hana: »Hvad jeg har til-
stræbt er først og fremmest at give en almindelig karakteristik
af det i nyshetlandsk bevarede norrøne ordforrád uden noget
forsøg pá tilnærmelsesvis at udtømme mine samlinger«, og við
at hyggja eftir í hini stóru Hetlandsorðabókini hjá honum,
JAKOBBSEN (1921), finnur tú einstøk dømi um skiftandi
framburð av g og k framman fyri fn. æ, t. d. køf, v., og enntá
eisini fn. p, t. d. køs, s. (eins og norskt — og mótvegis før-
oyskum og íslendskum — hevur hetlendskt ikki vanliga gongd-
ina samsvarandi fortunguljóð, men undantøk eru, t. d.
køs, gøda). — Kortini eru viðurskiftini í hetlendskum ikki