Fróðskaparrit - 01.01.1966, Síða 85

Tá ið Føroyar komu upp í donsku stættatingini
93
men hon hevði eisini hugsað um staðbundin, mentunarlig o. o.
viðurskifti; Schlegel ivaðist í, at føroyingar skuldu ikki hava
hug at taka lut í stættatinginum, uppaftur meira var hann í
iva um ta frágreiðing, sum yvirvaldið kundi hava givið um
hetta — um so var, at yvirvaldið hevði sent frágreiðing um
hetta. Frágreiðingar frá yvirvaldinum gjørdust ofta eintátt-
aðar, helt Schlegel; sjálvur hevði hann tikið tingsvitni fram
um frágreiðing frá yvirvaldinum. Schlegel royndi eisini at reka
fram undir, at um Føroyar framvegis høvdu verið saman við
Noregi, so høvdu føroyingar átt lut í teimum stjórnarrætt-
indum, sum norska fólkið hevði fingið. Seinast minti Schlegel
á, at brøðrafólk føroyinga í Fíetlandi og Orknoyggjum fyri
stuttum høvdu fingið sama umboðsrætt, sum skotar høvdu5).
Tilmælini frá »De oplyste Mænd« skuldu verða handfarin
av »Stænderkomiteen«; í hesi stættanevndini sótu teir fýra
embætismenninir Stemann, Ørsted, Molkte og Hopp. Stætta-
nevndin vísti aftur uppskotinum frá Schlegel; hetta varð gjørt
í nevndaráliti dagfestum hin 28. mai 1833. At føroyingar vóru
hildnir uttan fyri stættatingið (»den stænderiske repræsenta-
tion«), komst ikki av nøkrum ynski um at forfjóna áhugamál
føroyinga ella til at forða teimum í at njóta gagn av tí nýggja
stovninum; óivað var orsøkin tann, helt stættanevndin, at
menn høvdu hildið Føroyar vera ov lítlan landslut til, at tær
kundu krevja serstakt umboð, heldur ikki høvdu Føroyar bein-
leiðis samband við Danmark6). Allir nevndarlimirnir høvdu
havt við málið at gera frá fyrsta degi.
Spurningurin um Føroyar og stættatingið var ikki umtal-
aður í tilmæli, dagfestum hin 8. nov. 1833, sum Danske Kan-
celli gjørdi til ríkisráðsfundirnar. Ríkisráðið viðgjørdi donsku
stættatingini í november mánaði í 18337).
5) D. K., 2. dep. Stændersager; Bilag til Forordningen ang. Provind-
sial Stændernes Indretning.
6) D. K., 2. dep. Stændersager; Forestillinger og kgl. Ordre ang. Pro-
vindsial Stænderne.
7) Hans Jensen I, bls. 250.