Fróðskaparrit - 01.01.1999, Blaðsíða 1

5
”Mit forhold til det danske sprog
er fatalt bestemt“
William Heinesens dansksprogede forfatterskab.
Baggrund og konsekvenser
Hanne Flohr Sørensen
Stockholmsgade 21, 1. th., DK 2100 København 0., Tlf./fax. +45 35 38 79 73
Úrtak
William Heinesen er í serstøðu sum føroyskur rithøv-
undur, ið skrivar á donskum. Hansara danska skriftmál
er komið bæði av uppvøkstrinum í danskmæltum húsi í
Havn og av skúlanum, ið hevði danskt sum alment und-
irvísingarmál fram til 1938. Hóast danska málið hjá
Williami Heinesen sostatt er søguliga treytað, varð tað
longu tíðliga kjakevni í Føroyum og fekk ávirkan á met-
ingina av ritverki hansara.
Fyri William Heinesen sjálvan var danska málið ein
listarligur trupulleiki. Tað hevði við sær vantandi inni-
leika og nákvæmi í lýsingunum í teimum fyrstu prosa-
verkunum og finnur fyrstani av álvara eina loysn í tí
endurskoðaða og umskrivaða handritinum til De for-
tabte Spillemænd, sum upprunaliga varð sent Gyldendal
í 1945. Tí í útgivnu skaldsøguni frá 1950 hevur William
Heinesen skapað støðið undir sínum serstaka skaldskap-
arlagi, ið er eyðkent av tí margraddaða, sum júst er
íkomið av danskmælta uppvøkstrinum í Føroyum í eini
broytingartíð millum eitt miðaldarligt bóndasamfelag
og eina nútiðar fiskivinnutjóð.
Abstract
As a Faroese author writing in Danish, William Heine-
sen holds an exceptional position in Faroese literature.
This linguistic peculiarity results from his growing up in
a Danish-speaking family in Tórshavn, and from the fact
that until 1938 Danish was the official language of in-
struction in Faroese schools. William Heinesen’s Dan-
ish written language is then in a sense determined by
historical circumstances, but it soon became the subject
of discussion in the Faroes, and it had a bearing on the
appraisal of his works.
For William Heinesen himself, his Danish literary
language made for artistic difficulties. Descriptions in
his early fiction are void of intimacy and intensity, a de-
fect which was not completely remedied until in the re-
vised version of Defortabte Spillemænd, which had ini-
tially been sent to Gyldendal in 1945. In this novel, pub-
lished in 1950, William Heinesen created, as it were, his
own specific poetics, characterized by an artistic, lin-
guistic conflation that arises out of his Danish upbring-
ing in the Faroes in times of Faroese transition from a
medieval farming community into a modem fishing na-
tion.
Det sjette sprog i Norden
»Det er ikke og vil aldrig kunne blive en
danskfjendtlig Handling at gøre den danske
Offentlighed opmærksom paa en Sag, som
angaar dette Riges mest elementære nati-
onale Principper«, skriver Jørgen-Frantz
Jacobsen i en af sine kronikker i Politiken.
Og, fortsætter han:
»Ikke blot som Færing, men ogsaa - og ikke
mindst - som Dansker tillader jeg mig disse
Ord. Jeg er stolt af at være af delvis dansk
Slægt, og jeg vedgaar geme min store Gæld
til dansk Kultur, dansk Fomuft og dansk
Menneskelighed. Netop fordi jeg saa inder-
ligt er knyttet til Danmark ligger det mig paa
Fróðskaparrit 47. bók 1999: 5-31