Fróðskaparrit - 01.01.1999, Blaðsíða 263

NÝTTINNAN VÍSINDI 1998
267
that were not originally inhabited by
Nordic people, e.g. Normandy in France
and the Danelag in England.
The thesis is organized into three main
sections: 1) aims and method, the area of
investigation, the sources and the period in-
cluded by the investigation; 2) the list of
names, presented with the intention of cor-
rect classification and grouping; 3) results
of the correlation between the geographic
and chronological systematisation of the
names and the historical pattem of settle-
ment in the Utland. Included in the re-
search is a zone adjacent to the Utland,
stretching from the town of Tønder down
Central Schleswig into the northem part of
Dithmarschen The most essential source
material was taken primarily from unpub-
lished taxation lists from the 15th century
and later. The names with all occuring vari-
ants are presented according to how they
were first found in the sources.
As one of the results it is to be consid-
ered likely that most of the Nordic names
in Utland were assimilated before the mid-
dle of the 13th century, some before the
14th century and very few later than this
period. In the somewhat higher areas (the
so-called Geest-land) on the islands of
Sylt, Ammm and Fohr as well as in the
south of the Utland in the Geest areas of the
Eiderstedt peninsula, Nordic personal
names that seem to be relic forms, suggest
that Nordic people settled here early. (In
Eiderstedt these names appear partly as de-
terminants of place-names.) After the early
Middle Ages and into the 17th century,
however, not many people from Jutland
seem to have moved to the Utland. In the
um í økjum, har norðurlendingar hava ikki
upprunaliga búð, til dømis í Normandínum
í Fraklandi og í „Danelagh“ í Onglandi.
Ritgerðin er skipað í tríggjar høvuðspartar:
1. endamál og mannagongd, kanningarøk-
ið, keldurnar og kanningarskeiðið; 2.
navnatilfarið verður lagt fram og viðgjørt
mest úr hesum sjónarhomi: røtt bólking; 3.
úrslit av navnageografiskum, navnakrono-
logiskum og búsetingarsøguligum slagi.
Kanningarøkið fyri viðgjørd nøvn fevnir
eisini um eina leingju uttan fyri Utland, ið
toyggir seg norður úr Tønder og suður
ígjøgnum Miðslesvík inn í norðrara partin
av Dithmarschen. Týdningarmesta keldu-
tilfarið umfatar - fyri tað mesta óútgivin -
fíggjarskjøl úr 15. øld og seinni. Nøvnini
og allir teir variantar, ið fyrikoma, verða
løgd fram í tí líki, tey fyrst koma fyri í elstu
heimildunum.
Kanningin vísir, at meginparturin av
norðurlendsku nøvnunum í Utland trúliga
vórðu tikin upp fyri miðja 13. øld, nøkur
fram til miðja 14. øld og bert ógvuliga fá
eftir hetta. í teimum høgtliggjandi so-
nevndu geest-umráðunum á oyggjunum
Sylt, Amram og Fohr og somuleiðis á hálv-
oynni Eiderstedt benda fomleivdarlig per-
sónsnøvn (sunnanfyri partvís sum forliðir í
bústaðamøvnum) á mangan hátt á búseting
av norðbúgvum tíðliga í tíðini. Eftir eldri
hámiðøld og upp í 17. øld hevur harímóti
allarhelst bara eitt sløð av jútum búsetst í
Utland. Á valloymnum í Utland hava frísar
tikið við lítlum av tí norðurlendska navna-
tilfarinum, og sostatt er stórur munur á hes-
um økinum og nevndu geest-oyggjunum,
har frísar longu umleið 300 ár framman-
undan (í 8. øld) høvdu sett seg niður. Eitt av