Eir - 01.01.1900, Side 25

25
honum svo að gagni. Hvernig hún komist úr þörmunum inn
í líkamann, og hvað verði úr henni.
f’egar fæðan er melt, eru eggjahvituefnin orðin að peptón-
um. Feitin er mestöll orðin að fltudropum svo smáum, að
þeir sjást ekki með berum augum, eins og i mjólkinni. Kol-
vetni eru orðin að þrúgusykri, eða ofnum sem eru honum ná-
skyid. Þetta er árangurinn ai meltingarstarfanum og skilyrði
fyrir því að fæðan komist úr meltingarveginum inn í lík-
amann.
Það mætti svo virðast, sem það væri ekki bundið miklum
erfiðleikum fyrir matinn að komast gegn um slímhimnu þarm-
anna, því að hún er að innan öll klædd einu einasta lagi af
seilum. Fyiir utan þær taka þegar við æðar, bæði þær er
blóð rennur eftir og sogæðar. En þó er það svo, að þetta
eina selluiag veldur ósigrandi tálmun fyrir þann mat, sem er
ómeltur. En hann kemst í gegn þegar hann er meltur. Pað
er ekki nákvæmlega rétt að hann fari í gegn, brjótist í gegn,
eins og þegar vökvi rennur gegnum sáld eða drepur gegnum
fat, heldur draga þessar sellur hann í sig, og sleppa honum
aftur úr sér inn í æðar og sogæðar. Þær sjúga hann
í sig.
Sellurnar í slímh’imnu magans sjúga tiltölulega lítið í sig,
en í þörmunum kveður miklu meira að þvi, enda er yfirborðið
þar mörgum sinnum meira. í smáþörmunum verður þvi bæði
melting og sellurnar sjúga í sig þann mat sem meltur er. En
í ristlinum eru engir meltingarkirtlar sem teljandi séu. fJar
hafa sellurnar þeim einum starfa að gegna að sjúga þann mat
i sig, sem meltist í mjógirninu, og vatnið sem er blandað
saman við hann. Þeim mun lengri timi sem líður án þess
saurinn tæmist niður af manninum, því meira eyðist úr hon-
um af vatni, og því harðari verður hann.
Ef það er ómögulegt vegna einhverra sjúkdóma að koma
fæðunni rétta leið, eða ef meltingin er engin, má stundum
takast að fleyta lífinu fram nokkra daga með því að spýta
matarmauki blönduðu saraan við hrátt brys inn í endaþarminn.
Brysið meltir hann þá að nokkru leyti og sellurnar sjúga hann