Helgarpósturinn - 11.12.1986, Side 16

eftir Sigmund Erni Rúnarsson mynd Jim Smart
vera með hana í smíðum frá því þær
hófu fyrst samstarf árið 1979. Aðal-
vinnan fór hinsvegar af stað á þessu
ári og útskriftin hófst í haustbyrjun
Bókaútgáfa Helgarpóstsins gefur
út. Verkið telur alls 224 síður og
skiptist í fjórtán kafla og fjölda und-
irkafla. Kaflaheitin gefa nokkra hug-
mynd um inntak og efnistök: Fyrsti
hlutinn nefnist Hver er ég? og síðan
koma þeir hver af öðrum; Aö vera
ástfanginn, Hvernig var fjölskyldan
mín?, Hvers vœntum viö af sambúö-
inni?, Ad eignast barn, Aö geta ekki
eignast barn, Afhverju rífumst við?,
Sérstakur vandi í sambúð, Skilnað-
ur, Sambúð í annað sinn, Starfið,
Andleg heilsa, Sálrœn einkenni, og
að síðustu Nútímafólk.
SÁLFRÆÐIÞJÓNUSTA
EKKI LENGUR
TILTÖKUMÁL
Guðfinna og Álf heiður luku báðar
sálfræðinámi árið 1975, en hittust
ekki fyrr en fjórum árum seinna á
ráðstefnu norrænna sálfræðinga á
Loftleiðahótelinu. Af tilviljun lentu
þær svo saman í Barnaverndarráði
Islands og störfuðu upp frá því við
hlið hvor annarrar í Foreldraráðgjöf
ríkisins. Frá árinu 1983 hafa þær svo
rekið Sálfrœðistöðina. Sálfræðing-
arnir voru spurðir hvort fordómar
fóiks gagnvart sálfræðiþjónustu
hefðu minnkað á undanförnum
árum.
„Hugur fólks til þessarar þjónustu
hefur gjörbreyst á síðustu fimm ár-
um," eru þær sammála um og segj-
ast meðal annars marka það á auk-
inni sókn karla í þessa ráðgjöf.
„Fjöldi fólks er farinn að líta á hana
sem jafn sjáifsagða og aðstoð lög-
fræðinga eða jafn hversdagslegan
hlut og að fara til tannlæknis. Þetta
er ekki lengur tiltökumál. Það er
enginn lengur feiminn við að segja
frá sínum krísum og játa að hann
þurfi utanaðkomandi aðstoð til að
komast út úr þeirn," segir Álfheiður.
Guðfinna bætir við: „Þetta leiðir
kannski af auknum áhuga fólks á
sálfræði almennt. Hún hefur opnast
fólki sem fræðigrein og er ekki leng-
ur eins dularfull og almenningi
fannst hún framan af. Fólk er líka
uppiýstara og spekúlerar meira í
sjáífu sér en áður. Nútímafólk þarf
að kunna inn á sálfræðilega þætti ef
því á að vera unnt að lifa við þann
hraða sem einkennir umhverfi þess.
Það er sífellt verið að krefjast meiri
færni af fólki. Andlegrar lipurðar er
óskað..."
•— Og sálfrœðingar orðnir eins-
konar skriftafeður nútímans?
„Nei,“ svara þær samstundis.
-Nú?
„Skriftafeðurnir taka aðeins við.
Sálfræðingarnir vinna ekki þannig.
Þeir greina, komast til botns og
benda á leiðir. Leiðbeina fólki um
það hvernig það sjálft getur tekið á
málunum. Skriftafeðurnir eru aftur
á móti bara gámar. Þeir taka aðeins
við.“
— En varla verður allt lífið
skilgreint?
„Nei, sem betur fer ekki. Það
verður líka að vera mystík í lífinu,"
svara höfundar Nútímafólks.
Álfheiður Steinþórs-
dóttir og Guðfinna
Eydal: „Það er von
okkar, að þessi bók
geti varpað einhverju
Ijósi á margbreytileika
lífsins — ( blíðu og
stríðu. Jafnframt von-
um við lesendur deili
með okkur þeirri
skoðun, að lífið sé
spennandi, flókið og
stundum erfitt — en
sjaldnast óyfirstígan-
legt."
Sálfrœdingarnir
Álfheiöur Steinþórs-
dóttir og Guöfinna
Eydal hafa sent frá
sér ítarlega bók um
sálarþœtti mannlífs-
ins. Nútímafólk er
fyrsta íslenska verkiö
um sálfrœöileg efni,
sem fjallar um líf full-
oröins fólks í íslensku
umhverfi.
,,Hugsið ykkur mann í líkams-
rcekt. Hann teygir sig og sveigir og
reynir af öllu afli á líkamskrafta
sína. Það gerist ýmislegt inni í
manninum við þessa breytingu, sem
hœgt er að mœla. Það er hœgt að
athuga hjartslátt, blóðþrýsting, þol,
og sjá hvernig efnaskiptin breytast
við áreynsluna. Slíkar athuganir
vœru á sviði lœknis- og líffrœði. Það
vœri hinsvegar einnig hœgt að snúa
dœminu við og athuga hvers vegna
maðurinn fór í líkamsrœkt, hvaða
hvatir liggja þar að baki, og hvað
hann er að hugsa meðan hann
stundar œfingarnar.
Það vœri sálfrœði."
Og svona skrifa einmitt sálfræð-
ingarnir Álfheiður Steinþórsdóttir
og Guðfinna Eydal á einum stað í
Nútímafólki, nýútkominni bók
þeirra um manneskjuna í einkalífi
og starfi.
Bókin fæst um andlega líðan,
ástæður Iangana okkar og lyndis.
Hún tekur á þeim ólíku viðbrögðum
sem við sýnum við mismunandi
kringumstæður, varpar ljósi á bak-
grunn hegðunar okkar, eða eins og
Guðfinna segir: „Þetta eru útlitslýs-
ingar á lífi nútímafólksins..."
.. en settar fram á ákaflega
ódramatískan hátt,“ bætir Álfheiður
við. Hún meinar: „Við höfum orðið
varar við það álit fólks að sálfræðin
fáist aðeins um sjúklegar geðsveifl-
ur og afbrigðileika og af þeim sök-
um hefur það jafnvel hryllt við
okkur sálfræðingunum. Eg man
eftir konu sem hitti mig einu sinni
og vissi hvað ég starfaði: „Ég veit þú
sérð í gegn um mig, ég veit það,“
endurtók hún með angist í augna-
ráðinu." Álfheiður heldur áfram:
„En sálfræði fæst bara í langflestum
tilvikum við venjulegt líf fólks sem á
sínar sorgir og sínar gleðistundir,
lendir stundum í „krísum" og kemst
yfir þær, þarf öðru hvoru á leiðsögn
að halda og fær hana með einum
eða öðrum hætti."
SNÖGGSOÐNU
LAUSNIRNAR FJARRI
Þær segjast hafa reynt að skrifa
þessa bók fyrir hvern sem er;
„hvern þann sem vill komast að því
hvers vegna hann lifi, hugsi og
breyti eins og hann gerir..." En þetta
sé heldur ekki uppskriftabók að
bestu hugsanlegu líðan, ekki verk
sem svari því hvað maður eigi að
gera ef... Snöggsoðnu lausnirnar
séu líka fjarri. „Það hafa verið þýdd-
ar all nokkrar sálfræðibækur á ís-
lensku á undanförnum árum,"
benda þær á „og þessar bækur hafa
gjarnan verið settar fram eins og
mataruppskriftir, að okkar dómi
klisjukenndar og stundum villandi.
Þar hefur oft verið gert ráð fyrir
bakgrunnsþekkingu lesenda sem
hefur ekki verið fyrir hendi, einföld-
unin hefur verið um of...“
— En hvaða leiö fóru Álfheiður og
Guðfinna?
„Við kusum að fjalla um þetta
flókna efni með lýsingum og fjölda
dæma. Við rekjum lífsferil
fullorðinna..."
—■ Meöaltalsmannsins?
„Ja, útgangspunktur bókarinnar
er í venjulegum einstaklingi. En síð-
an tökum við líka fyrir allar hugs-
anlegar aðstæður sem hann getur
lent í, þau viðbrögð sem hann kann
að sýna í þeim, aðdraganda þeirra,
ástæður — og lausnir ef ratað er í
erfiðleika.
Þessi bók fæst á sinn hátt um
margbreytileika mannlífsins," segja
höfundarnir ennfremur. „Þegar ver-
ið er að fjalla um samskipti fólks
kemur gjarnan mæðusvipur á fólk,
þar sem svo mörg vandamál koma
fyrir í þeim þætti mannlífsins. En
það er engin ástæða að líta óglað-
beittum augum á þessi vandamál.
Þau eru eðlilegur hluti lífsins og
samveru okkar með öðru fólki."
ÁHUGI Á SÁLFRÆÐI
VANMETINN
Álfheiður og Guðfinna segja að
svörun fólks við þýddum sálfræði-
bókum hafi vakið bókaútgefendur
til umhugsunar um þetta efni á und-
anförnum árum. Áhugi íslendinga á
þessum efnisþætti hafi verið stór-
lega vanmetinn. Þær hafi verið
spurðar árum saman afhverju eng-
inn íslenskur sálfræðingur hafi tekið
sig til að skrifa íslenska bók um sál-
arþætti mannlífsins. Og afhverju
ekki til dæmis þær...
En nú þarf ekki lengur að spyrja
þeirrar spurningar. Nútímafólk er
komin út, fyrsta íslenska sálfræði-
bókin fyrir leikmenn. Álfheiður og
Guðfinna eru svo gott sem búnar að
ÞAÐ VERÐUR LÍKA AÐ
ÍLÍFINU
16 HELGARPÓSTURINN