Helgarpósturinn - 18.12.1986, Blaðsíða 16

eftir Jónínu Leósdóttur myndir Jim Smart
Leifur Þórarinsson, tónskáld, lítur málið ef
til vill alvarlegum augum.
Frú Halldóra Eldjárn. Flestir hefðu búist
við því að ganga að henni vísri í skrá yfir
samtíðarmenn.
Skrítið að stórpólitíkus á borð við Jón
Baldvin skuli ekki komast á blað.
Ómar Ragnarsson, áðuren hann frétti um
afdrif sin ( bókinni. Hvernig ætli honum
líði núna?
Bessi Bjarnason tekur þessum örlögum
eflaust létt.
Margirþurfa mjög nauðsynlega á
uppsláttarritum um nafnkunna ís-
lendinga að halda. Nýjasta ritiö af
slíku tagi, er Æviskrár samtíðar-
manna í þremur bindum, sem gefiö
var út á árunum 1982—84. En þó
svo í skránni séu upplýsingar um
ýmsa, sem mikiö ber á í þjóöfélag-
inu, er ekki síöur athyglisvert aö
kanna hverjir eru ekki meö íþessari
samantekt.
Fjöldi fólks hefur gaman af að
skoða bækur eins og Æviskrár sam-
tíöarmanna, vegna þess að það hef-
ur áhuga á ættum og tengslum
þeirra innbyrðis. Aðrir fletta bók-
inni af einskærum áhuga á mann-
fólkinu í okkar litla þjóðfélagi. Sum-
ir myndu eflaust kalla það forvitni
og þeir ofstækisfyllstu teldu þetta
nálgast persónunjósnir.
Nokkrar þjóðfélagsstéttir þurfa
öðrum fremur á að halda uppslátt-
arbókum um þekkt fólk, atvinnu
sinnar vegna. Fréttamenn eru t.d.
ein slík stétt, enda eru bækur eins
og Alþingismannatal, Verkfrœö-
ingatal, Lögfrceöingatal og Ævi-
skrár samtíöarmanna jafnnauðsyn-
legar og ritvélar á ritstjórnum og
fréttastofum.
Það kemur sér því auðvitað afar
illa, þegar kanna þarf skyndilega
helstu æviatriði ákveðins einstakl-
ings, sem áberandi er í þjóðfélaginu,
og hans er að engu getið í ritinu.
Slíkt kemur ótrúlega oft fyrir, með
tiliiti til þess að í Æviskrám samtíö-
armanna er að finna fróðleik um
nokkur þúsund Islendinga.
Ýmsar ástæður geta legið að baki
því að einhvern einstakling er ekki
16 HELGARPÓSTURINN
að finna í skránni. Að sögn umsjón-
armanns verksins, Torfa Jónssonar,
voru send út um 11 þúsund bréf,
þegar unnið var að bókinni. Einung-
is brot af þeim fjölda svaraði. Þá var
beiðni um æviatriði ítrekuð og ef
það bar heldur ekki árangur, tók
höfundurinn sjálfur saman nokkur
atriði úr lífshlaupi viðkomandi, eftir
því tök voru á. Þetta hefur sem sagt
ekki verið auðvelt verkefni viður-
eignar, sérstaklega þar sem einn
einasti maður bar hitann og þung-
ann af öllu starfinu.
FORMANNSHJÓNIN,
VERKALÝÐSFORYSTA
OG KAPÍTALISTAR
En hverjir skyldu það annars vera,
sem ekki er getið um í þessari biblíu
fréttamanna, ættfræðiáhugamanna
og afkomenda Gróu á Leiti? Eru
þessir aðilar bara ekki of kröfuharð-
ir og vilja geta flett upp á hverjum
einasta smálistamanni og popp-
stjörnu, sem skýtur upp kollinum?
Látum oss sjá...
Maður skyldi ætla að fyrrverandi
forsetafrú Halldóra Eldjárn, verð-
skuldaði nokkrar línur sem „samtíð-
armaður". Því er þó ekki að heilsa.
Formann þess flokks, sem nú slær
hvert metið á fætur öðru í skoðana-
könnunum, er heldur ekki að finna
í ritinu. Þar er nefnilega enginn Jón
Baldvin Hannibalsson. Þetta ætti þó
ekki að valda neinum heimiliserj-
um, þar sem Bryndís Schram kemst
ekkert frekar á blað en ektamakinn.
Hvað með manninn, sem sagt er
að hafi stjórnað landinu í laumi und-
anfarinn áratug eða svo, og nú er í
fyrsta sæti á lista Jóns Baldvins og
félaga í Reykjavík? Því miður... Eng-
inn Jón þjóðhagi Sigurösson. En
lögfræðingur ASI, sem vann barátt-
una um fjórða sætið á umræddum
framboðslista? Nei, þarna er enga
Láru V. Júlíusdóttur að finna.
Talandi um ASÍ, mætti athuga
hvort Guöríöur Elíasdóttir, varafor-
seti þess, sé ekki í bókinni. Slík leit
ber engan árangur og ekki er Ragna
Bergmann, formaður Verkakvenna-
félagsins Framsóknar þarna heldur.
Þetta eru þó ekki samantekin ráð
gegn konum í verkalýðshreyfing-
unni, því lengi má líka leita án þess
að finna Björn Þórhallsson, hinn
varaforseta ASI.
Snúi maður sér frá verkalýðsfor-
ystunni og fletti upp fólki, sem teng-
ist atvinnurekstri, verður afrakstur-
inn litlu betri. Hvar er t.d. Þórarinn
V. Þórarinsson, framkvæmdastjóri
VSÍ? Eða Flugleiðamennirnir Sig-
uröur Helgason og nafni hans ,,júní-
or“ sem þar stjórna? Og hvað með
menn eins og Ingólf Guöbrandsson
í Útsýn, og Stein Lárusson, sem lengi
var forstjóri hjá Úrvali en er nú yfir-
maður Flugleiða í Noregi? Þeirra er
ekki getið í skránni.
Þetta eru þó engan veginn einu
stjórnendurnir, sem fyrirfinnast
ekki í Æviskrám samtíöarmanna.
Þar má t.d. lengi leita að Rolf
Johansen, Pétri Sveinbjarnarsyni,
Björgólfi Guömundssyni og Olafi
Laufdal. Án árangurs. Þessir menn
eru þó, eða voru, við stjórnvölinn á
nokkrum stærstu fyrirtækjum
landsins.
Þarna er heldur ekki Sverrir Þór-
oddsson, sem lengi hefur rekið flug-
skóla og flugfélag. Og enginn Jón
Hjaltason. Hann hefur þó um árabil
verið mjög framarlega í veitinga-
húsarekstri á höfuðborgarsvæðinu.
Hvað með Ólaf Ragnarsson, fjöl-
miðlamann og bókaútgefanda?
Hann fannst hvergi.
LISTAMENN OG ANNAR
LYÐUR
Snúi maður sér að listamönnum
ýmiss konar, í þeirri von að slíkra
þjóðfélagsþegna sé a.m.k. getið sem
merkra samtíðarmanna, verður les-
andinn oft fyrir vonbrigðum. Kristj-
án Jóhannsson, stórsöngvari að
norðan, er ekki í bókinni. Inga
Bjarnason, margreyndur leikstjóri
hjá Alþýöuleikhúsinu og víðar, er
þarna ekki heldur. En hún er nú líka
kona...
Omar Ragnarsson, sem sagt er að
gæti fengið fyrsta sæti hvaða fram-
boðslista sem er á silfurfati, er þó
altént karlmaður. Samt er hans að
engu getið í umræddu riti. Og Alfreö
Flóki hefur kannski verið of flók-
inn?
En hver var feilnóta Garöars
Cortes? Af hverju fékk hann ekki að
vera með?
Fyrst Garðar kemst ekki á blað, er
ekki von að Ólöf Kolbrún Haröar-
dóttir sé þarna, eða hvað?
Ýmsa þjóðkunna leikara er heldur
ekki að finna þarna, jafnvel ekki
menn sem hafa þar að auki leikstýrt
af krafti, svo sem Benedikt Arnason.
Bessi Bjarnason fær alls ekki að
vera með í leiknum og meira að
segja ekki Egill Olafsson, sem þó er
líka Stuðmaður og voða vinsæll.
Þetta er kannski eitt heljarinnar
samsæri, því hvorki Tinna Gunn-
laugsdóttir, kona Egils, né hinn víð-
kunni mágur hans, Hrafn Gunn-
laugsson, eru í bókinni.
Svo við höldum okkur við leikara,
þá ber það engan árangur að leita
að Guömundi Pálssyni hjá Leikfélagi
Reykjavíkur. Það er eitthvað bogið
við þetta, því konan hans er þarna,
ef vel er að gáð. En hún er nú líka af
góðri ætt frá Vestfjörðum...
Hallveig Thorlacius er einnig leik-
húskona með ættarnafn og meira
að segja gift þingmanni og leikrita-
skáldi. Það dugar samt ekki til, þrátt
fyrir að brúðuleikhús og rússnesku-
kunnátta fylgi með. Jafnvel leikkon-
ur, sem komast á þing fyrir eigin
rammleik, ná ekki inn í bókina.
Þessu verður t.d. Sigríöur Þorvalds-
dóttir að taka af karlmennsku.
Hjónin Helgi Skúlason og Helga
Bachmann héldu kannski flestir að
væru vel þekkt, bæði í sjón og
heyrn. Þau verða hins vegar bara að
hugga hvort annað, því hvorugt
þeirra er að finna í skrá yfir samtíð-
armenn okkar. Alveg makalaust...
Það er líka ómögulegt að vita
hvers Leifur Þórarinsson, tónskáld,
á að gjalda í þessu sambandi. Tæp-
ast er hann of klassískur, því ýmsu
tónlistarfólki af léttara tagi er einnig
úthýst. Hvar er t.d. Haukur
Morthens? (Manni dettur nú ekki
einu sinni í hug að reyna að fletta
upp á litla frænda hans!) Eða hinn
sígildi poppari, Björgvin Halldórs-
soríl Komast ekki á blað.
Það dugar ekki einu sinni að vera
með norðlenskan hreim og kveða