Helgarpósturinn - 15.10.1987, Blaðsíða 9

6 NÝIR
BÁTARINN-
KALLAÐIR
Siglingamálastofnun hefur sent skipasmíðastöðinni Stál-
vík bréf þess efnis að 6 þilfarsbátar, sem stöðin hefur
smíðað á þessu ári, standist ekki kröfur um sk. form-
stöðugleika og er úrbóta krafist fyrir næstu mánaðamót.
Bátar þessir fengu haffærisskírteini frá stofnuninni með
skilyrðum um að þeir stæðust endanlega úttekt, en nú
krefst stofnunin úrbóta. Það er eigendanna að greiða
fyrir nauðsynlegar viðgerðir, sem gætu reynst tímafrek-
ar og dýrar.
EFTIR FRIÐRIK ÞÓR GUÐMUNDSSON MYND: JIM SMART
Að sögn Magnúsar Jóhannesson-
ar siglingamálastjóra var bréf sent
til „einnar skipasmíðastöðvar'1 um
síðustu mánaðamót vegna þess að 6
bátar stöðvarinnar fullnægðu ekki
kröfum um formstöðugleika, sem er
útreiknaður samkvæmt reglum frá
1984 og á við öll ný skip. Teikningar
og breytingar höfðu verið sam-
þykktar af stofnuninni og bátarnir
fengið haffærisskírteini og haldið á
veiðar með ágætum árangri. Að
sögn Magnúsar var samþykki stofn-
unarinnar veitt með fyrirvara um að
bátarnir stæðust endanlega úttekt.
Aðspurður um hvers vegna niður-
staða þessi kæmi nú, löngu eftir að
bátarnir hafa verið sjósettir, sagði
Magriús að heildargögn frá viðkom-
andi stöð hefðu ekki borist tíman-
lega og því hefðu bátarnir verið af-
greiddir með þessum fyrirvara.
Skipasmíðastöðin Stálvík
„Góðir bátar," segir forstjórinn. „Það
þarf að auka stöðugleikann" segir
siglingamálstofnun.
ÓSKILJANLEGT BRÉF
Jón Sueinsson, forstjóri Stálvíkur,
var í samtaii við Helgarpóstinn
þungorður í garð stofnunarinnar og
sagði að bréf hennar væri óskiljan-
legt.
,,I bréfinu segir að það þurfi að
auka stöðugleika þessara báta og að
nærtækast sé að auka fríborð
þeirra, en enn er of fljótt að segja til
um hvað er nánar tiltekið átt við, því
okkur hefur enn ekki tekist að
vinna úr þessu bréfi. Ég veit ekki
annað en að allt sé í lagi með þessa
báta, enda fara engir bátar frá okkur
án þess að öllum gögnum sé skilað
inn. Staðreyndin er sú að þessir bát-
ar koma jafnvel betur út en flestir
aðrir litlir bátar. En þetta er flókið
mál að tala um og sérfræðingur
okkar í þeim staddur í Póllandi,
þannig að ég get ekki úttalað mig
um þau áður en botn fæst í bréf
stofnunarinnar," sagði Jón Sveins-
son.
GÖGNIN KOMU OF
SEINT
Eftirspurn eftir þilfarsbátum undir
10 tonnum hefur stóraukist að und-
anförnu. Fyrstu átta mánuði þessa
árs voru þannig fluttir til landsins
eða smíðaðir innanlands 47 bátar af
þessari tegund, sem er meira en öll
árin 1982—1986 til samans.
Siglingamálastofnun hefur hert á
kröfum sínum til nýrra báta og
skipa. Allar teikningar og breyting-
ar á þeim verða að hljóta samþykki
stofnunarinnar og eftir halla- og
veltipróf fer fram útreikningur á
formstöðugleika, sem í stuttu máli
fer eftir tvennu; lögun skrokksins og
þyngdarpunkti skipsins. Reiknað er
út hvernig fjarlægðin á milli
þyngdarpunktsins og sk. málmiðju
breytist eftir því hvernig skipinu er
hallað — hvar vatnslínan sker skip-
ið.
Samkvæmt siglingamálastjóra
bárust gögn frá skipasmíðastöðinni
of seint og því væri niðurstaðan
þetta seint á ferðinni.
En hvers vegna í ósköpunum
fengu bátarnir samþykki og haffær-
isskírteini án þess að öll gögn lægju
fyrir — var ekki nærtækara að
stofnunin biði með skírteinin þar til
endanleg úttekt lá fyrir?
„Það getur vel verið að það sé rétt
að hafa þá reglu á,“ sagði Magnús.
„En við hljótum að bera visst traust
til hönnuða og skipasmíðastöðva
sem starfað hafa um langt árabil."
Einn viðmælandi blaðsins var aft-
ur á móti á öðru máli um þetta
atriði.
„Ef Siglingamálastofnun á að
heita marktæk stofnun þá finnst
manni að ábyrgðin hljóti að liggja
þar. Svona lagað á ekki að geta
gerst, að samþykktar séu teikningar
og bátar smíðaðir og sjósettir, en
þeir síðan lögnu síðar dæmdir ófull-
nægjandi og dýrra úrbóta krafist.1
STÖÐVARNAR BERA
KOSTNAÐINN!
Siglingamálastofnun segir gögn
hafa vantað og að samþykktir hafi
verið háðar skilyrðum um að bát-
arnir stæðust endanlega úttekt.
Skipasmíðastöðin segir aftur á móti
að mjög góð reynsla sé af bátunum
og málið óútkljáð.
Samkvæmt heimildum Helgar-
póstins liggur fyrir að óhjákvæmi-
legt sé að bátarnir fari í slipp til
breytinga og þær breytingar geta
reynst dýrar. Togast verður á um
ábyrgðina, en ljóst er, að það eru
kaupendur bátanna sem þurfa að
borga brúsann — auk þess sem tafir
frá veiðum kosta sitt.
„Eigendur bátanna hafa vafalaust
verið í góðri trú, en þeir vissu auð-
vitað um þann fyrirvara sem settur
var gegn því að skírteini var veitt til
bráðabirgða. Það er auðvitað samn-
ingsatriði milli stöðvarinnar og
kaupenda hver ber kostnaðinn af
úrbótunum, en að jafnaði er það
stöðvanna að fullnægja öllum kröf-
um og bera kostnaðinn," sagði sigl-
ingamálastjóri.
KAUPENDURNIR
BORGA BRÚSANN
„Það er með stöðugleika skips
eins og með músíkina, að þær eru
margar nóturnar og þarf að spila
þær vel saman til að allt hljómi vel
og aldrei of vel af því gáð. Ég ítreka
þó að mjög góð reynsla er af þessum
bátum og að þetta er óútkljáð mál,“
sagði Jón Sveinsson, en aðspurður
um á hverjum kostnaðurinn lenti ef
á annað borð þyrfti að breyta bát-
unum sagði hann að það myndi
bætast ofan á kostnaðarverð báts-
ins.
ERLEND YFIRSÝN
eftir Magnús Torfa Ólafsson
Úrslit í Kiel geta
haft eftirköst í Bonn
Fylkisþingskosningar fóru fram í Slésvík-Holtseta-
landi, nyrsta fylki Vestur-Þýskalands, 13. september.
Fylkisþingið í Kiel kemur svo saman 22. október til að
velja nýjan forsætisráðherra til að mynda stjórn. Úrslit
þeirrar atkvæðagreiðslu eru tvísýn, eftir voveiflegan
atburð um síðustu helgi. Hversu atkvæði falla í Kiel
getur svo orðið til að tefla í tvísýnu meirihluta núver-
andi sambandsstjórnar í Bonn í efri deild Sambands-
þingsins.
Síðastliðinn sunnudag fannst
Uwe Barschel, forsætisráðherra
fráfarandi fylkisstjórnar kristi-
legra demókrata í Slésvík-Holt-
setalandi, örendur í hótelherbergi
í svissnesku borginni Genf. Sat lík-
ið uppi, fullklætt nema skólaust, í
baðkeri með vatni í. Fyrst var sagt
að skammbyssa hefði fundist í
baðherberginu og skotsár væri á
hinum látna, svo víst var talið að
maðurinn hefði svipt sig lífi. Degi
seinna báru lögregluyfirvöld í
Genf þessa fregn til baka, en
sögðu að bráðabirgðalíkskoðun
benti til að banamein Barschels
hefði verið hjartabilun. Þegar
þetta er ritað eru svissneskir rann-
sóknarmenn orðnir þrísaga um at-
burðinn, segja að þótt krufning
hafi leitt í ljós hjartakvilla sé allt
enn í óvissu um banameinið sjálft.
Aðstandendur hins framliðna
halda því fram fullum fetum, að
hann hafi verið myrtur.
Uwe Barsche! féll frá degi áður
en hann átti að koma fyrir rann-
sóknarnefnd þingsins í Kiel til að
standa fyrir máli sínu. Hneykslis-
mál kom upp um sömu mundir og
íbúar Slésvíkur-Holtsetalands
gengu að kjörborði. Reiner Pfeiff-
er, einn af blaðafulltrúum forsætis-
ráðherrans, hafði ljóstrað upp við
fréttatímaritið Der Spiegel áformi
yfirboðara síns um að eyðileggja
með persónunjósnum og rógburði
mannorð keppinautar sins, Björns
Engholm, merkisbera sósíaldemó-
krata í fylkinu. Bar Pfeiffer að
Barschel hefði falið sér að ráða
njósnara til að hnýsast í einkahagi
Engholms og senda þar að auki
skattyfirvöldum falsaða kæru um
skattsvik af hans hálfu.
Barschel bar af sér allar sakir, en
varð svo að hörfa smátt og smátt.
Kosningaúrslit í Slésvik-Holtseta-
landi urðu þau, að kristilegir
demókratar stórtöpuðu, misstu
hreinan meirihluta á fylkisþinginu
og fóru niður í 33 þingsæti. Sósíal-
demókratar urðu stærsti flokkur-
inn með 36 þingsæti. Stjórnar-
myndun veltur því á frjálsum
demókrötum með fjögur sæti og
einum þingmanni danska þjóð-
ernisminnihlutans í Slésvík.
Fyrir kosningar höfðu frjálsir
demókratar heitið að mynda
samsteypustjórn með kristilegum,
fengju þeir til þess fylgi, en á fyrra
þingi átti flokkurinn engan mann
eftir að atkvæðahlutfall hans féll
niður fyrir 5%. Svo voru sakir
bornar á Barschel, og þegar svo
var komið lýstu frjálsir demókrat-
ar yfir að hann gætu þeir ekki
stutt til endurnýjaðrar forsætisráð-
herratignar. Varð það til þess að
maðurinn dró sig í hlé úr forustu
kristilegra og hélt einn síns liðs í
hvildardvöl í sólarlöndum.
í fjarveru hans bárust böndin
enn frekar að Barschel, og það svo
mjög að sá maðurinn sem hann
átti einkum að þakka frama sinn
skoraði á hann að láta af þing-
mennsku og stjórnmálaafskipt-
um. Það var Gerhard Stoltenberg,
Björn Engholm átti að sæta
mannorðsmorði.
fjármálaráðherra í sambands-
stjórninni í Bonn og áður um lang-
an aldur farsæll leiðtogi kristilegra
í Slésvík-Holtsetalandi. Stolten-
berg þykir standa næst því að taka
við flokksforustunni af Helmut
Kohl kanslara, og þykist þvi tilknú-
inn að sýna myndugleik í að losa
flokkinn við skjólstæðing sem
valdið hefur honum álitshnekki.
Sakargiftir á hendur Barschel
höfðu orðið til að vekja athygli á
öðrum óþverraskap kristilegra í
baráttunni fyrir fylkisþingskosn-
ingarnar. Til að mynda fengu sósí-
aldemókratar lagt lögbann við
dreifingu kosningasnepils úr her-
búðum Barschels, þar sem því var
haldið blákalt fram, að eitt af
stefnumálum krata í kosningabar-
áttunni væri að nema úr lögum
viðurlög við kynmökum við börn,
næðu þeir völdum í Slésvík-Holt-
setalandi.
Fall Barschels, sem var í miklu
dálæti hjá Kohl og Stoltenberg
meðan allt lék í lyndi, er enn eitt
áfall fyrir hróður kristilegra demó-
krata. Þeir hafa tapað fylgi í kosn-
ingum til þriggja fylkisþinga á ár-
inu. Efri deild þingsins í Bonn,
Sambandsráðið, er skipuð jöfnum
fjölda fulltrúa frá öllum fylkjum og
borgríkjum. Staða hefur verið sú,
að stjórnarflokkarnir í Bonn
stjórna sjö fylkjum en sósíaldemó-
kratar fjórum. Fari svo að Björn
Engholm verði kjörinn forsætis-
ráðherra í Kiel færi meirihluti
stjórnarflokkanna í efri deild for-
görðum við eitt tap enn í fylkis-
þingskosningum. Sambandsráðið
hefur stöðvunar- eða frestunar-
vald í löggjafarefnum, og sam-
bandsstjórn sem þar á undir högg
að sækja er naumast starfhæf til
lengdar, sér í lagi ef hún þar á ofan
býr bersýnilega við þverrandi lýð-
hylli og álit. Svo er nú tvimæla-
laust ástatt um stjórn Kohls.
Ekki voru það frjálsir demókrat-
ar einir, sem tóku afstöðu sína til
endurskoðunar eftir að mál
Barschels kom upp. Sama máli
gegnir um fulltrúa danska minni-
hlutans á þingi í Kiel. Hann hafði
í fyrstu lýst þeim ásetningi, að
greiða atkvæði með áframhald-
andi setu oddvita kristilegra
demókrata á stóli forsætisráð-
herra. En þegar forsætisráðherr-
ann var borinn sökum kvaðst sá
danski telja sig lausan allra mála
og myndi hann ráðgast við fylgis-
Uwe Barschel — morö eða
sjálfsmorð?
menn sína um hvað gera skyldi.
Varð þessi yfirlýsing til að stór-
þýska dólgshættinum skaut upp á
yfirborðið hjá leiðtogum vestur-
þýska íhaldsins. Franz-Josef
Strauss, forsætisráherra Bæjara-
lands, var auðvitað fremstur i
flokki. Hann kvaðst vilja vara
danska Slésvíkinga við, þeir gætu
haft verra af og teflt í tvisýnu sér-
réttindum sínum sem þjóðernis-
minnihluti færu þeir að blanda
sér í átök stóru flokkanna í land-
inu með þeim hætti að ætla sér að
riða baggamun við myndun fylkis-
stjórnar og hafa þar með áhrif á
valdahlutföll í Sambandsráðinu.
Heiner Geissel, framkvæmda-
stjóri Kristilega demókrataflokks-
ins, tók í sama streng og Strauss.
Danska þjóðarbrotinu í Slésvík
gest ekki sem best að þessum tón
sunnan að, og hafa heitingarnar
frá Múnchen og Bonn aukið lík-
urnar á að Björn Engholm hljóti
danska atkvæðið við forsætisráð-
herrakosningu eftir viku. Gæti for-
ingi sósíaldemókrata þá fengið
umboð til stjórnarmyndunar í
hlutkesti eftir jöfn atkvæði, eða
jafnvel hreinan meirihluta, því
óvíst er að samstarf kristilegra og
frjálslyndra á fylkisþinginu haldi
svo eftir það sem á undan er geng-
ið að ekkert flísist úr því í at-
kvæðagreiðslunni um forsætisráð-
herra.
Nái forsætisráðherraefni kristi-
legra aftur á móti kjöri í hlutkesti
með jöfnum atkvæðum verður
stjórn hans tvímælalaust veik.
Geta því sósialdemókratar gert sér
góða von um að fella hana og
knýja fram nýjar fylkisþingskosn-
ingar, þar sem þeir telja sig muni
græða á upplausn í röðum kristi-
legra. Hún gæti enn magnast, ef
staðhæfing ekkju og bróður Uwes
Barschel reynist rétt og það kemur
í Ijós að morðingi hafi orðið hon-
um að bana í hótelherberginu i
Genf.
HELGARPÓSTURINN 9