Helgarpósturinn - 12.11.1987, Blaðsíða 6

Húsnœdiskerfiö
EINUM HAGUR - ÖÐRUM SKATTBYRÐI
Guðmundur H. Garðarsson var sem formaður VR um
árabil einn helsti sérfræðingur verkalýðshreyfingarinnar
um málefni lífeyrissjóðanna. Frá upphafi hefur hann var-
að við því að afsala í hendur ríkisvaldinu ákvörðunarrétti
um ráðstöfun fjármagns þeirra og ávöxtunarkjör, sem og
að þeir yrðu notaðir sem skiptimynt í samningum við
stjórnmálamenn. í viðtali við HP skýrir Guðmundur frá
skoðunum sínum á þessum málum.
EFTIR ÓLAF HANNIBALSSON MYND JIM SMART
Ertu sammála því, sem kom
fram hjá Pétri Blöndal í síöasta
bladi HP, ad nýja húsnœdiskerfid
sé nánast dulbúid búsetukerfi
undir yfirskini séreignarkerfis?
Ég er sammála því, eins og lögin
í fyrra eru fram sett. Meginástæð-
an er sú, eins og Pétur bendir á, að
þegar lánað er allt að 80% til 40
ára verður nettóeignamyndun svo
hæg, að það tekur heila starfsævi
manns að komast yfir umtals-
verða eign. Sumir eru þeirrar
skoðunar, að í þessu kerfi verði
auðveldara að kaupa og selja. Það
er misskilningur. Þegar fram í
sækir verður allt slíkt erfiðara, sér-
stakiega þegar um er að ræða
eignir í strjálbýli, sem aftur mun
ieiða til þess, að fjármagn lífeyris-
sjóðanna sópist utan af lands-
byggðinni til Reykjavíkursvæðis-
ins.
Kerfið í dag verkar ekki hvetj-
andi á fólk til að eignast sem mest
sem fyrst, meðan menn bera mest
úr býtum. Þetta gerist af því að við
stefnum nú inn í svo miðstýrt kerfi
með þeim afleiðingum sem Pétur
lýsir og gera alla eignatilfærslu til
muna erfiðari.
En hvernig gat þad átt sér stað
ad áhrif Sjálfstœdisflokksins á
mótun þessa kerfis urdu ekki
meiri en raun ber vitni, þegar haft
er í huga, ad hann er valdaadili á
öllum þrennum vígstödvum i
senn: í ASÍ, VSI og átti fjármála-
rádherrann í ríkisstjórninni, sem
vid var samið?
Hvað Sjálfstæðisflokkinn varðar
voru ekki allir sammála um
ágæti þess að samþykkja þessi lög
á sínum tíma, þótt meirihluti feng-
ist fyrir mörkun þessarar stefnu.
Sjálfstæðismenn hafa raunar mikil
áhrif í öllum þeim stofnunum, sem
þú nefndir, en hvergi þó næg til að
marka stefnuna einir. Við verðum
að komast að samkomulagi við
menn með aðrar lífsskoðanir og
úr öðrum flokkum, sem ráðið geta
úrslitum, m.a. fulltrúa byggingar-
iðnaðarins, sem höfðu sig mjög í
frammi við þessa lagasetningu,
bæði sveinar og meistarar.
OÆSKILEG
MIÐSTÝRING
Ég var varaþingmaður á þess-
um tíma, en ég gerði þá strax
opinberlega grein fyrir minni af-
stöðu, sem var sú að meginreglan
yrði að fjármagni til húsbygginga
og húsakaupa yrði veitt gegnum
banka, sparisjóði og aðrar viður-
kenndar fjármálastofnanir allt í
kringum landið, í stað þess að
beina því öllu í gegnum eina opin-
bera stofnun í Reykjavík, sem á að
ráða öllu í þessum efnum.
Þetta er vægast sagt mjög
óæskilegt, bæði frá sjónarmiði
þeirra, sem eru að eignast íbúð,
sem og þeirra, sem koma til með
að standa að verulegu leyti á bak
„Ég hef gengid á allan þingflokk Alþýöu-
bandalagsins og óskað honum til hamingju
með hinn nýja formann, og fengið misjafnar
undirtektir." ólafur
Þ. Þórðarson,
þingmaöur Framsóknar.
„Ég tel að eftir þennan landsfund
veröi Alþyöubandalagið róttækari
flokkur en áður. Flokkurinn mun
bjóða upp á skýrari og aðdráttar-
lausari svör og meiri fjöldavirkni á
breiðum grundvelli en undanfarin
ár."
Ólafur Ragnar Grímsson,
formaður Alþýðubandalagsins.
„Mér finnst ég oft hafa farið heim af
landsfundi upptendraðri til að berj-
ast fyrir málefnum."
Sigriður Stefánsdóttir,
fallkandidat til fomannsembættis í Al-
þýðubandalaginu.
„Ég hef alltaf verið á móti Ólafi. Ég
sagði reyndar strax og hann gekk
úr Möðruvallahreyfingunni, vegna
ágreinings viö Ólaf heitinn Jó-
hannesson, að hann myndi drepa
Alþýðubandalagið. Og það er nú að
koma fram. Sigfinnur Karlsson,
formaður Verkalýðsfélags Norðfjarðar.
„Hann Þorsteinn Pálsson er ungur,
blessaður, og hefur átt á brattan að
sækja en sem forsætisráðherra
verður hann að sýna þann dug að
standa gegn flokkseigendafélag-
inu en ekki láta það ráða ferðinni,
eins og hann gerði í sambandi við
Útvegsbankamálið."
Steingrimur Hermannsson,
forsætisráðherra.
„Ég vil aö vísu breyta Framsóknar-
flokknum, gera hann opnari og nú-
tímalegri, og neita því ekki að
menn eins og Páll Pétursson vilja
standa f vegi fyri því."
Steingrimur Hermannsson,
utanríkisraðherra.
„Þaö er alveg Ijóst að viö Stein-
grímurerum ekki sammála um alla
skapaða hluti. Við erum sammála
um afar margt en ekki allt."
Páll Pétursson,
formaður þingflokks Framsóknar.
Stéttarfélögin eru réttmætir eigendur fjármagns lifeyrissjóðanna, segir Guð-
mundur H. Garðarsson, og þau eiga að ráðstafa því innan ramma almennra
laga og reglna. Þurfum ekki miðstýrt húsnæðisbákn. Ávöxtum féð á því land-
svæði, sem er uppspretta þess — og ekki síður í atvinnulífi en í húsbygg-
ingum.
við fjármögnunina, þ.e. lífeyris-
sjóðakerfið, sem teygir rætur sínar
vítt og breitt um landið.
Eins og nú háttar til sogast 55%
ráðstöfunarfjár lífeyrissjóðanna —
ef menn vilja fullkominn rétt, sem
nú er stefnt að því að skerða á
grundvelli mats um efni og ástæð-
ur — suður til Reykjavíkur, en það-
an á síðan að deila fjármagninu
eftir skiptingu fólks í forgangs-
hópa, sem ekkert er farið að út-
færa nánar.
Ég vil þó taka það strax fram til
að fyrirbyggja misskilning, að ég
er fullkomlega sammála því sjón-
armiði, að í sameiginlegu átaki
verðum við að leysa vandamál
þess fólks, sem á að flokkast undir
svokallaða forgangshópa.
Hver er þá afstada þín til þess
frumvarps, sem félagsmálarád-
herra, Jóhanna Siguröardóttir,
hefur nýlega lagt fram um hús-
nœdismálin?
Ég sit í efri deild Alþingis, en
málið er lagt fram í neðri deild.
Það kemur því ekki til okkar kasta
í e.d. fyrr en eftir meðferð n.d. og
félagsmálanefndar hennar. Ég
geri mér glögga grein fyrir því að
erfitt er nú að breyta út frá þeim
„Presfar eru langt frá þvi að
vera heilagar kýr. Þeir eru allir
syndarar. Og sumir miklir synd-
arar og þar a meðal ég/#
Sigurður Arngrimsson, fyrrverandi prestur í Hrisey.
„Svavar Gestson er dæmi um hat-
ursfullan stjórnmálamann og Davíð
Oddsson má passa sig á hrokan-
um."
Steingrímur Hermannsson,
utanríkisráðherra.
„Kannski er Ólafur Ragnar Gríms-
son tákn um heimsborgara í stjórn-
málum, hann er fluggáfaður en
óþolandi egóisti."
Steingrimur Hermannsson,
utanrfkisráðherra.
„Mér finnst sú niðurstaða biasa viö,
að dómarar við Hæstarétt íslands
hafi mjög rikar tilhneígingar til að
draga taum ríkisins og þrengja
vernd mannréttindanna."
Jón Steinar Gunnlaugsson,
hæstaréttarlögmaður.
Greih í Helgarpóstinum frá 8, 'október
siðastliðnum.
„Þegar menn velja til forystu mann
eins og Ólaf Ragnar taka þeir
áhættu."
Sighvatur Björgvinsson,
þingmaður Alþýðuflokksins.
„Það á ekki að vera neitt truaratriði
eða sjálfsagður hlutur að ríkið hafi
alitaf rangt fyrir sér, fjarri því."
Magnús Thoroddsen,
forseti Hæstaréttar.
„Það er ekki hægt að leyfa helmingi
þjóðarinnar að sigla þjóðarskút-
unni á slig og segja svo við hinn
helminginn: Austu nú."
Þórhildur Þorleifsdóttir,
þingmaður Kvennalistans.
„En mér finnst ég alveg geta talað
um mafíu. Mér finnst það ekkert
Ijótt."
Eyjólfur Konráð Jónsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins.
„Allir vilja vera sjálfs sín herrar, en
ég held að þaö sé allt of stór hluti
þjóðarinnar sem er kominn út í
verslun og viöskipti."
Ólafur Laufdal,
veitingamaður.
meginstofni, sem er uppistaða nú-
verandi löggjafar. En það er nauð-
synlegt samt að gera meginbreyt-
ingar á löggjöfinni frá því í fyrra að
því leyti, sem hún snýst öndverð
gegn sinni eigin grundvallarfor-
sendu, sem er séreignarstefnan,
og miðast að því að leggja hana í
rúst.
VÆNTINGAR OG LÖG
En það er brýnt að þessi mál fái
eðlilegan framgang. En röskun á
henni nú má ekki tefla í hættu
hagsmunum þeirra hópa, sem
höllustum fæti standa í húsnæðis-
málum. Það voru vaktar með
mönnum miklar væntingar, þegar
þessi lög voru sett, og, að mati ým-
issa, meiru lofað en nokkurn tíma
verður, því miður, hægt að standa
við, nema íslendingar séu reiðu-
búnir að gangast undir gífurlega
skattbyrði vegna þeirra laga. Hér
á ég m.a. við niðurgreiðslu vaxt-
anna.
Varðandi þær breytingar á lög-
um, sem frumvarp Jóhönnu gerir
ráð fyrir, er m.a. það að segja, að
ég er hlynntur því að lögð sé
áhersla á, að tryggja stöðu þeirra,
sem eru í fyrsta skipti að eignast
íbúð, og þann þátt, sem lýtur að
öldruðum og því fólki, sem á við
erfiðastar aðstæður að búa.
Sérstaklega finnst mér það
ámælisvert að ekki skuli við und-
irbúning málsins hafa verið haft
samráð við þá aðila, sem eru
veigamiklir samningsaðilar um
húsnæðis- og lífeyrissjóðamál. Þó
svo að ég hafi haft ýmislegt við
það að athuga, hvernig þessir aðil-
ar sömdu á sínum tíma um frá-
gang þessara mála, þá lít ég á það
sem undanbragðalausa skyldu
stjórnvalda að virða rétt þeirra til
áframhaldandi afskipta af þeim.
Það er því réttmæt spurning,
hvort ekki beri að vísa húsnæðis-
löggjöfinni aftur til samningsaðila
um þjóðarsáttina. Ég er sannfærð-
ur um, að þeir vilja stuðla að
áframhaldandi þróun þessara
mála, en með ákveðnum breyting-
um að fenginni reynslu og eftir að
hafa séð ágalla núverandi löggjaf-
ar.
í greinargerð frv. Jóhönnu er
skýrt tekið fram að vaxtaniður-
„Það er ekki hægt að treysta rikis-
stjórnum."
Ásmundur Stefánsson,
forseti Alþýðusambandsins.
„Ég veit ekki hvort þessi kvikindi
kallast eðlur eða eitthvaö annað.
Enda er ég ekki náttúrufræðingur."
Pétur Guðmundsson,
flugvallarstjóri á Keflavikurflugvelli.
„Það er orðið tímabært að spoma
við þessum hávaða."
Svanhildur Halldórsdóttir,
einn af forkólfum í Samtökum gegn
hávaða.
"Ég kannast ekki við að nýtt nauta-
kjöt sé notað í refafóður."
Jóhannes Torfason,
stjómarformaður framleiðnisjóðs land-
búnaðarins.
„Þetta er fínasta nautakjöt sem við
erum að hakka ofan i refina... Þetta
kjöt er ekki einu sinni frosið."
Hatldór Sigurðsson
framkvæmdastjóri Fóðurstöðvar vestur-
lands
6 HELGARPÓSTURINN