Morgunblaðið - 01.12.1985, Blaðsíða 29

MOttGUNBl.AtWfr SUNNUIMGUIM
% 3&
hjá honum eru kjarngóðar og erf-
iðar ferðir. „Menn vilja að á þá sé
lagt og þegar það er gert er eins
og lifni yfir starfinu", segir hann.
Um það eru þeir félagar sammála
að ekki sé nóg að eiga hús og tæki
ef þjálfunin er ekki í góðu lagi.
Nú að loknu byggingarstreðinu og
tækjauppbyggingunni sjá þeir
fram á meiri tíma til þjálfunar
félaganna. „Nú förum við að rækta
rósagarðinn," segir Jón og óhætt
er að bæta við „enn frekar," því
HSSR hefur verið í fremstu víglínu
í þessum efnum undanfarin ár.
„Björgunarmál á íslandi standa
á tímamótum," segir Kristinn.
„Tækjakostur flestra sveita hefur
batnað mikið með árunum og
samfara því hefur metnaður
Hjálparsveitar skáta Reykjavík
má sjá að svo hefur ekki alltaf
verið. Hún hefur þurft að berjast
fyrir tilverurétti sínum. Hjálpar-
sveitin var stofnuð af ötuium fé-
lögum úr skátahreyfingunni undir
forystu Jóns Oddgeirs Jónssonar,
sem varð fyrsti sveitarforingi
hennar. Um árabil höfðu skátar
aðstoðað lögreglu við leit að týndu
fólki og á Alþingishátíðinni á
Þingvöllum 1930 sáu skátar um
sjúkragæslu og hjálp í viðlögum.
Varð það ein helsta kveikjan að
stofnun hjálparsveitarinnar.
Sveitin tók frá fyrstu tíð þátt í
leitum og kom fyrir að þær stóðu
í fleiri sólarhringa. Kom þá oft
fyrir að félagar sveitarinnar fengu
ávítur frá skólum eða vinnuveit-
endum. Var þá brugðið á það ráð
manna til að vera vel þjálfaðir
aukist."
Gott samstarf
Björgunarmál á íslandi standa
á tímamótum að öðru leyti. Fyrir
hálfum mánuði var gengið frá
samkomulagi björgunarveita í
Reykjavík og nágrenni um sameig-
inlega aðgerðastjórn. Stuðlar það
að markvissari vinnubrögðum í
leitum og björgunaraðgerðum. í
framhaldi af þessu samkomulagi
verður væntanlega samvinna um
s.k. „undanfara", en það er sérsveit
sem fer fyrst allra á vettvang.
„Undanfararnir" verða skipaðir
félögum frá öllum björgunarsam-
tökunum. Þeir verða með kalltæki
á sér til að bæta viðbragðsflýtinn.
Þeir félagar Jón og Kristinn eru
óhressir með umfjöllun blaða um
samstarf björgunarsveitanna, því
hún er yfirleitt í þeim dúr að draga
fram það neikvæða. „Það virðist
vera útbreiddur misskilningur hjá
sumum blöðunum að þetta sé eitt-
hvað stríð milli björgunarsamtak-
anna. Menn leggja sig misjafnlega
fram um að afla sér nákvæmra
frétta af björgunarstarfi," segir
Kristinn. „Við höfum haft forystu
um samstarfsviðræður," segir Jón,
„og þær hafa borið meiri árangur
eftir því sem lengra hefur liðið.
Meðal sveitanna á höfuðborgar-
svæðinu er samstarfsvilji og sýnir
nýja samkomulagið það glögg-
lega.“
Ávítur fyrir skróp
Mörgum nútímamanninum þyk-
ir starf hjálparsveitanna vera
sjálfsagður hlutur, en þegar litið
er til rúmlega hálfrar aldar sögðu
að láta prenta skírteini fyrir félag-
ana og voru þau undirrituð af
lögreglustjóranum í Reykjavík.
Sveitin sinnti ýmsum verkefn-
um á fyrstu árunum, t.d. skipu-
lagningu á gjafamóttöku fyrir
vetrarhjálpina, aðstoð í óveðrum,
stofnun blóðgjafasveitar skáta og
á stríðstímuTium voru starfandi
loftvarnarflokkar innan sveitar-
innar.
Fyrstu árin var farið fótgang-
andi eða á hestum í æfingaferðir
og það var ekki fyrr en 1955 sem
sveitin eignaðist sinn fyrsta bíl.
Bíllinn var gjöf frá kvenndeild
Slysavarnafélagsins og var hann
nefndur „Græna-Maja“, því félag-
ar sveitarinnar máluðu hann
grænan. Rekstur þessa fyrsta bíls
gekk erfiðlega vegna peninga-
skorts og engan stað hafði sveitin
til að geyma hann. Eftir blómlegt
starf um tíma dró mjög úr starfi
hjálparsveitarinnar vegna af-
skipta skátahreyfingarinnar, sem
taldi að sveitin drægi kraft frá
öðru starfi. í fjögur ár lá starf að
mestu leyti niðri og starfaði hjálp-
arsveitin nær eingöngu sem boð-
unarflokkur.
Stöðug uppbygging
Lífi var blásið í starfið að nýju
árið 1962 og rétti hjálparsveitin úr
kútnum á nokkrum árum. Enn í
dag býr sveitin að því sem gert var
á þessum endurreisnarárum. Byrj-
að var að halda námskeið í notkun
áttavita og landabréfa fyrir
rjúpnaskyttur og aðra ferðalanga.
Námskeið þessi hafa síðan verið
haldin á hverju hausti við góða
aðsókn í nær tuttugu ár og hefur
Ljósmynd/KÓ.
árangurinn orðið sá, að útköll til
leitar að rjúpnaskyttum eru nú
fátíð en voru áður mjög algeng.
Um svipað leyti hóf sveitin að selja
flugelda og hefur það síðan verið
hennar mikilvægasta tekjulind.
Jafnt og þétt hefur verið unnið
að uppbyggingu hjálparsveitar-
innar og er hún í dag ein best út-
búna alhliða landbjörgunarsveit
áhugamanna á Islandi. „Þær eru
óteljandi vinnustundirnar sem
liggja að baki uppbyggingu hjálp-
arsveitarinnar, en markmiðum
sínum getur hún aðeins náð með
stuðningi íbúa Reykjavíkur," segir
Jón Baldursson, sveitarforingi, og
bætir við að endingu: „Sveitin er
þakklát fyrir þann stuðning sem
hún hefur hlotið og félagar hennar
eru ávallt viðbúnir að sýna þakk-
læti sitt í verki þegar mikið liggur
við.“
Félagar á æfingu (l’órsmörk 1956. Bfllinn var gefinn af kvennadeild SVFÍ.
Björgunaræfing í Gígjökli.
Ljósmynd/KÓ.
Allir félagar sveitarinnar
þurfa að Ijúka námskeiði
í skyndihjálp.

mr.