Morgunblaðið - 01.12.1985, Blaðsíða 36

36 B
MORCUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR1. DESEMBER1985
Að bera sig eftir björginni
ást er.
... að finna aö
það besta er eftir.
TM Rm. U.S. Pat. Off.-all riahts raswvwl
01983 Angetea Tlmea Syndlcate
I>að væri fínt að hafa svona
margar hendur um borð í
flugvélinni okkar?
HÖGNI HREKKVlSI
„HANN WILL AV fXJ 6EFIR HÖNU/ld VOTT-
CHP UPP 'A „OF VEIKL/K Ttt APBERA VtlNl"
Kæri Velvakandi.
Þú býður pláss fyrir dægurmála-
uppákomur, það ber að þakka og
nota. Við sem erum að verða aldnir
að árum og all sjóaðir í lífsins
skóla, ættum ekki að láta okkur
bregða við smámuni. Þó gerðist sá
atburður nú á dögunum, að smá-
bátaeigendur, eða í daglegu máli
nokkrir trillukarlar úr Reykjavík,
Hafnarfirði og héðan af Skipa-
skaga lokuðu gömlu Reykjavíkur-
höfn, smástund, til að eftir þeim
yrði tekið og á þá hlustað. Þrátt
fyrir kröfugerðar- og heimtu-
frekjutíma, sem við lifum nú á,
hlýtur hver sæmilega gerður ís-
lendingur að líta við og spyrjast
frétta þegar slíkt ber við. fslensk-
um sjómönnum er annar mann-
dómur ríkari í eðli en efna til
uppþota. Skapið er stórt og lundin
hörð, engu að síður, og hafa þeir
oft þurft á hörkunni að halda í
glímunni við Ægi konung. Þó sjó-
mennirnir okkar láti ekki orða-
laust misbjóða rétti sínum, eru
þeir drengskaparmenn, sem dugað
hafa þjóð sinni bezt og drengileg-
ast, þegar mest hefur á reynt. Á
þeim sannast ætíð, að sá er vinur,
sem í raun reynist beztur.
Þó að sá er hér skrifar eigi all-
langan ævislóða að baki í hinni
hugljúfu bænabyggð sem ungling-
ur og síðar bóndi, þá er hitt stað-
reynd, að 16 æviárum var eitt hér
á Akranesi, áður en bóndastarfið
hófst á Miðfelli. Á þeim árum var
sjávarútvegur undirstöðuatvinnu-
greinin hér. Allt mitt starf á sjó
og landi var henni tengt. Þess-
vegna hefi ég alla tíð verið vin-
veittur íslenska sjómanninum.
Reynslan sannaði mér það, að þar
fór kjarni þjóðarinnar. Það er
margt minnisstætt frá stríðsárun-
um, þó ekki verði talið hér. Ég
segi í fullri alvöru: Hvar væri ís-
lenzka þjóðin stödd í dag, ef sjó-
mennirnir hefðu lagt árar í bát
og gefist upp, þegar mest á reyndi.
Þegar dráptólin lágu í leyni við
hvert fótmál sjómannsins. Og
skipin hurfu í hafið með manni
og mús, hvert af öðru. Það heyrðist
aldrei æðru- né uppgjafarorð. En
hvernig aðstandendum, ættingjum
og vinum var innanbrjósts, það er
óskráð saga, harm- og hetjusaga,
sem þeirri kynslóð stóð ekki á
sama um. í þá daga voru íslenzku
sjómennirnir virtir og dáðir. Þeim
að baki stóð öll þjóðin, sem ein
fjölskylda. Nú eru flestar gömlu
hetjurnar komnar í land. Sá maður
sem fórnaði manndómsárunum á
sjónum, á erfitt þegar í land
kemur. Það eru ekki allir sem
kunna til verka í landi, því úr litlu
er að velja, þegar aldur færist yfir.
Því verður mörgum á að fá sér
trillubát og dunda sér á grunnslóð
með færi eða línuspotta. Sú var
tíðin að á íslandi var sjálfsbjarg-
arviðleitnin talin til beztu dáða.
Það var þegar hver og einn gerði
kröfur til sjálfs sín. Þá voru tímar
dáða og hygginda, metnaður að
verða að manni og komast af án
hjálpar samfélagsins. Þetta hug-
arfar blundar en í brjósti sjó-
manna okkar. Ráðherrar og fræð-
ingar sem ráð vilja gefa, vita vel
að fiskur er flökkuvera, sem eng-
inn geymir sér á vísum stað. Því
þarf að bera sig eftir björginni
þegar hún býðst, með hæfilegri
gát. Ég vil láta veðurguðina, að
mestu, segja trillukörlum hvenær
þeim hentar að ýta úr vör með
færið sitt eða línuspotta.
Smábátaútgerðin er þjóðinni
ódýr og hagstæð. Aflinn er úrvals
vara. Það ætti að verða þjóðarhefð
og metnaðarmál, að halda í heiðri
og varðveita þetta góða einstakl-
ingsframtak. Ég trúi núverandi
sjávarútvegsráðherra til að leysa
þetta hagsmunamál framtaks og
dugandi manna.
Valgarður L. Jónsson
Víkverji skrifar
Jólafastan hefst í dag og þar
með nýtt kirkjuár. f mörgum
kirkjum verður efnt til athafna í
kvöld, þar sem flutt verður talað
orð og tónlist til að minna okkur
á þá hátíð, sem er í vændum.
Tíminn flýgur, segir gamla fólkið,
og fyrr en varir eru komin jól og
daginn tekur að lengja. Hraðinn
er mikill þessar síðustu vikur árs-
ins. Sú hugsun gerist áleitin, þegar
annirnar eru sem mestar, hvort
þetta sé allt nauðsynlegt til að
minnast þess, að jólabarnið var
vafið reifum og lagt í jötu.
Það er ekki í tísku að fárast yfir
öllu umstanginu. Og vissulega er
ánægjulegt að vera þéss megnugur
að geta glatt aðra með gjöfum á
stundum sem þessari. Mestu skipt-
ir þó að tilefnið gleymist ekki.
Ástæðulaust er að veraldarvafstr-
ið sé svo mikið, að annað komist
alls ekki að. Sigurbjörn Einarsson
biskup kemst þannig að orði í
Víðförla, blaði Þjóðkirkjunnar:
„En í djúpum hugans, í dulvit-
undinni, er margt geymt, sem við
höfum bælt, lokað úti frá dagvit-
und, vísvitandi eða ómeðvitað. Og
margt af því, sem dylst í þessum
fylgsnum, varpar frá sér skuggum,
þar eru rökkvuð svæði. Guð þarf
að komast í gegnum skuggana og
rökkrið. Hann vill lýsa upp leyni
hugans. Það gerist ekki í vetfangi.
Aldrei til fulls hér á jörð. En þegar
hann er að hreinsa til hið innra
og þegar hinn innri maður er að
komast til sjálfs sín, getur skýjum
svifað fyrir ljósop sálarinnar, sem
skyggja á Guð með óvæntu móti.
Hann virðist hverfa.
Sá sem reynir þetta skal ekki
missa móðinn né gefast upp. Guð
er að verki, Guð er að blessa, þótt
þér finnist hann hafa dregið sig í
hlé eða snúið baki við.“
XXX
Skammdegisfréttirnar eru nú
flestar um fjármál og peninga.
í raun þarf það ekki að koma á
óvart, að íslensk fjölmiðlun snúist
að verulegu leyti um þennan þátt
þjóðlífsins. En hann er þó óvenju-
lega rúmfrekur núna vegna þeirra
sviptinga, sem eru í viðskipta- og
fjármálalífinu. Þeir, sem best
fylgjast þar með, hafa lengi spáð
því, að sú stund myndi renna upp
fyrr en síðar, þegar ekki yrði
lengra haldið á sömu braut. Við
erum enn að súpa seiðið af því, að
allt peningakerfið fór úr skorðum
á tímum óðaverðbólgunnar. Hún
verður okkur ekki síður dýrkeypt
en öðrum þjóðum, sem hafa þolað
sambærilega óáran.
Á þessari stundu sér ekki fyrir
endann á þessum vandræðum öll-
um. Þeir eru ekki öfundsverðir,
sem takast á við hann á hefðar-
tindi háum. Til þeirra eru gerðar
miklar kröfur. I því vafstri öilu
vill kjarninn gleymast: Allir þurfa
að leggja hönd á plóginn, eigi það
markmið að nást, að hér ríki
bærilegur friður milli manna og
stétta. Einnig í þessu efni er mikil-
vægt að missa ekki móðinn né
gefast upp.
XXX
Jólin sameina okkur á næstu
vikum, þegar við undirbúum
þessa mestu hátíð kristinna
manna. En við eigum ekki ein-
vörðungu að miða þennan undir-
búning við hin ytri tákn jólahalds-
ins. Þau eru aðeins ytri tákn,
umbúðir utan um það, sem við
erum að minnast, komu frelsarans.
Samtíminn krefst þess af mönn-
um, að þeir fari hratt yfir. Sumir
telja það jafnvel síst til bóta að
staldra við og líta í eigin barm,
skynsamlegra sé að líta í barm
annarra og sjá hvort þar sé ekki
eitthvað að. Flótti undan sjálfum
sér er ekki í samræmi við þann
boðskap, sem á að vera okkur efst
í huga á jólaföstunni. Eins og
Sigurbjörn Einarsson biskup orðar
það: „En það ríður á því að horfast
í augu við allt, sem kemur fram í
dagsljós vitundarinnar, játa fyrir
Guði hverja flekkaða minningu,
hvert brot og brest, tala opinskátt
við hann um það allt, biðja um
fyrirgefningu hans og treysta náð
hans í Jesú Kristi. Og reyna að
bæta úr og fyrir að því leyti sem
unnter."