Morgunblaðið - 21.01.1994, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. JANÚAR 1994
27
Ragnheiður Jóns-
dóttir - Minning
Fædd 25. nóvember 1896
Dáin 13. janúar 1994
í dag fer fram jarðarför móður-
systur minnar, Ragnheiðar Jónsdótt-
ur, sem andaðist í svefni hinn 13.
janúar í hárri elli. Hún var fædd í
Otradal við Arnarfjörð hinn 25. nóv-
ember 1896, dóttir prestshjónanna
sr. Jóns Árnasonar og Jóhönnu Páls-
dóttur. Sr. Jón var Húnvetningur,
sonur Árna hreppstjóra og
dannebrogsmanns Jónssonar á Þverá
í Hallárdal við Skagaströnd, en móð-
ir Jóns var Svanlaug Bjömsdóttir frá
Þverá.
Móðir Ragnheiðar, Jóhanna, var
Vestfirðingur, dóttir Páls Símonar-
sonar útvegsbónda í Stapadal við
Arnarfjörð og konu hans Sigríðar
Jónsdóttur frá Dynjanda.
Árið 1906 flutti fjölskyldan til
Bíldudals og þar stóð heimili Rönku
frænku, eins og hún var kölluð í fjöl-
skyldunni. Hún ólst þar upp í stórum
systkinahópi, en alls urðu börnin
átta. Tveir bræður dóu, en það voru
Árni þriggja vikna og Páll, sem
drukknaði 16 ára, er seglskipið Gyða
fórst 1909. Systkini hennar, sem upp
komust, voru Sigríður, sem gift var
Sigurði próf. Magnússyni á Vífils-
stöðum, Anna Guðrún, gift Gunnari
Bjarnasyni, skólastjóra, Svanlaug
gi'ft Gísla Pálssyni lækni, og tvíbur-
arnir Árni, stórkaupmaður, giftur
Stefaníu Stefánsdóttur, og Marinó,
iðnrekandi, giftur Soffíu Vedholm.
Mjög voru þau samrýnd systkinin,
enda þröngt setin húsakynnin, því
að sr. Jón var lengi í hreppsnefnd
og oddviti hreppsins og frú Jóhanna
kunn fyrir hjálpsemi. Það var því oft
margt fólk þar í húsinu til viðbótar
um styttri eða lengri tíma.
Ég hafði oft heyrt talað um
þrengslin, en samt undraðist ég,
hvernig allt þetta fólk gat búið í
þessu litla húsi, sem ég sá, þegar
ég kom í fyrsta skipti til Bíldudals.
En þau Bíldudalssystkinin áttu ekki
nema góðar og ánægjulegar endur-
minningar þaðan og oft heyrðust
ánægjuraddir frá fólki, sem lifði
þessa uppgangstíma á Bíldudal, þeg-
ar útgerð Péturs Thorsteinssonar
blómstraði þar.
Síðan lá leiðin suður til Reykjavík-
ur, en þar gekk Ragnheiður í
Kvennaskólann. Það var náms-
áfangi, sem dugði mörgum vel.
Eftir að hafa starfað á Landsím-
anum um skeið, tók hún að sér bók-
hald og fjárreiður Vífilsstaðaspítala.
Ekki man ég nú eftir þeim tíma,
yrði ég mjög ánægð ef hún myndi
líkjast henni í sem flestu.
Ég vil nota tækifærið og þakka
öllum þeim sem sýndu henni hlýhug.
Ég var lánsöm að eignast svona
góða ömmu sem kenndi mér margt
fallegt.
Blessuð sé minning hennar.
Sólveig.
Okkur langar með örfáum orðum
að minnast Kristínar Gunnarsdóttur
sem lést hinn 13. janúar sl. á 96.
aldursári.
Stína, eins og við jafnan kölluðum
hana, var fastur punktur í tilveru
okkar krakkanna i götunni á upp-
vaxtarárunum. Kannski fastari en
við gerðum okkur grein fyrir á þeim
tíma því þótt hún flyttist á Grund
fyrir nokkrum árum þá er Stínuhús
alltaf á sínum stað. I Stínuhús, og
seinna á Grund kíktum við oft og
af heimsóknum okkar varð okkur
ljós áhugi hennar á spírítisma en
hún var greinilega vel lesin í þeim
efnum. En meira var rætt um en
andleg málefni því oft voru bollar
með torkennilegum kaffislettum
dregnir upp úr vösum og töskum
undirritaðra því ekki vildi hún að
það spyrðist út að hún kíkti í bolla
af og til. Hún var lúnkin að lesa úr
þeim kaffitaumum sem við sýndum
henni og höfðum við allar ætíð gam-
an af þessum stundum okkar saman.
Við vottum aðstandendum samúð
^ okkar.
Sigríður og Björg.
enda nýfæddur, en Ranka minnti
mig oft á að hún hefði gætt mín þá,
enda alltaf fjarskalega barngóð, eins
og barnabörn systkina hennar hafa
ávallt reynt.
Eftir 1930 réð hún sig til starfa
í Landsbankanum í Reykjavík og
starfaði þar til starfsloka eða í meir
en 30 ár. Vissi ég að störf hennar
voru mikils metin, enda sérstaklega
nákvæm í öllum störfum og sam-
viskusemin einstök. Ég heyrði líka
frá viðskiptavinum bankans, sem
hrósuðu störfum hennar og greið-
vikni við þá. Einnig var hún mjög
vinsæl meðal samstarfsfólks og eign-
aðist marga vini.
Á þessum árum kynntist hún list-
málaranum Brynjólfí Þórðarsyni,
sem varð unnusti hennar. Þá lifði
hún sína sælustu daga, en Brynjólfur
var ekki heill heilsu lengst af og
andaðist um aldur fram.
Síðan hafði Ragnheiður mikið yndi
af málaralist og vann mikið að því
að kynna list Brynjólfs. Stærsta
átakið var þó mikil sýning, sem ASÍ
safnið sýndi á myndum Brynjólfs,
en þá var Hjörleifur Sigurðsson for-
stöðumaður safnsins.
Á seinni árum dapraðist mjög sjón-
in og var það aðdáunarvert, hve lengi
hún gat bjargað sér heima á Lyng-
haganum. En að lokum fékk hún
vist í Hafnarbúðum, þar sem hún
naut einstakrar aðhlynningar og
umönnunar starfsfólks alls, sem við
ættingjar hennar þökkum nú fyrir.
Ranka frænka er síðust af systk-
inum sínum til að kveðja þennan
heim. Margar hlýjar minningar koma
í hugann, þegar hún kveður og við
þökkum fyrir þær allar.
Páll Gíslason.
Nú er elsku Ranka farin í ferðalag
til annarra ástvina, sem ég veit að
taka vel á móti henni. Við sem eftir
sitjum getum ekki annað en sam-
glaðst henni, því hún var farin að
þrá þetta ferðalag. Við erum þó rík
af góðum minningum sem hún skilur
eftir sig og lifa í hugum okkar um
ókomin ár. Eitt af því fyrsta sem ég
man eftir mér var Ranka að segja
mér sögur, eða syngja um „ástina
mína“ (Sofðu unga ástin mín) fyrir
svefninn. Síðan kemur hver minning-
in annarri betri: Ranka að fara með
okkur í leikhúsið, Ranka með okkur
á 17. júní, Ranka með okkur á ferða-
lögum, Ranka með garðveislu og
svona mætti lengi telja. Alltaf svo
gefandi og tilbúin til að gleðja aðra.
Vænst þykir mér þó um þær stundir
er við áttum saman við lestur, spil,
spjall og gönguferðir. Hún hafði frá
svo mörgu að segja, hafði upplifað
svo margt og var frábær sögumaður.
Ranka fór í gegnum lífið af mik-
illi jákvæðni og þrautseigju sem ein-
kenndi hana. Tók á hveiju áfalli og
vann sig í gegnum það. Alltaf var
hún tilbúin að hlaupa undir bagga
og hjálpa öðrum, þó að þröngt væri
í búi hjá henni og held ég að hún
hafi leyst vandamál margra.
Eftir að hún fór að missa sjónina,
aðlagaði hún sig fljótt að því, fékk
Fæddur 17. júní 1926
Dáinn 13. janúar 1994
Svo er því farið:
Sá er eftir lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna.
Þeir eru himnamir
honum yfir.
(Hannes Pétursson)
Við viljum minnast afa okkar, sem
lést á Landspítalanum eftir stutt en
erfið veikindi.
Afí var fæddur í Vestmannaeyjum
sér hvítan staf, band um arminn og
þeyttist út um allar trissur. í stað
bókanna sem hún hafði hlakkað til
að lesa, fékk hún sér segulband og
hlustaði á sögur og ljóð. Þannig lifir
minningin um Rönku, hún lét ekki
vandamálin aftra sér, heldur leysti
þau eftir bestu getu.
Ranka var ein sú besta og yndis-
legasta manneskja sem ég hef
kynnst, svo gefandi, kát og glöð, til-
búin að gera hvað sem var fyrir
mann, en þó ákveðin og stolt.
Elsku Ranka, ég veit að nú líður
þér vel, ert kát og glöð og munt
vaka yfir okkur sem þykir svo vænt
um þig.
Far þú í friði.
Ragnheiður.
Mig langar til að minnast Rönku
frænku minnar með nokkrum orðum.
Hugurinn ieitar til baka þegar ég
var barn, barnæska mín hefði verið
snauðari án hennar. Hún var óþreyt-
andi að spila við okkur krakkana og
gera eitthvað skemmtilegt. Hún vann
í Landsbankanum í Austurstræti og
ógleymanleg eru jólaböllin sem hún
fór með okkur á. Slík jólaböll voru
ekki algeng fyrir 40 árum.
Ranka frænka var einstök heim
að sækja, sérstakt andrúmsloft var
heima hjá henni á Lynghaganum
innan um allar myndirnar eftir Brynj-
ólf Þórðarson listmálara, sem var
unnusti Rönku. Hún var óþreytandi
að bjóða heim í fjölskylduboð sem
hún hélt með mikilli reisn.
Það er ekki hægt að minnast
Rönku án þess að minnast systra
hennar, Svönu, Önnu og Sigríðar,
ömmu minnar, en þær héldu vikuleg-
an spilaklúbb á meðan þær höfðu
hver aðra og á milli þeirra voru mjög
sterk bönd. Þær áttu tvo bræður,
tvíburabræðurna Árna og Marinó og
er Ranka síðust þeirra systkina að
fara yfir móðuna miklu. Hafa marg-
ir verið til að taka á móti henni þeg-
ar hún yfirgaf þennan heim.
Elsku Ranka frænka, ég þakka
þér fyrir allar góðu stundirnar sem
við höfum átt saman og ég bið góð-
an guð að blessa þig.
Sigríður Einars og fjölskylda.
Mig langar til að minnast, í örfáum
orðum, elskulegrar ömmusystur
minnar, sem jarðsett verður í dag.
Ranka frænka var mér og systkinum
mínum sem amma en hún giftist
aldrei né eignaðist börn sjálf. Þær
eru margar góðar stundirnar sem ég
hef átt með Rönku. Það var ætíð
tilhlökkunarefni að fara í heimsókn
til hennar því hún tók svo vel á
móti manni og hafði mikið við og
maður fann að maður var auðfúsu-
gestur. Hún var alltaf að gera eitt-
hvað fyrir okkur, fór með okkur á
jólaböll, á hátíðahöldin á 17. júní,
bauð okkur á barnaleikritin og svona
mætti lengi telja.
Ranka var sterkur persónuleiki,
tignarleg, ákveðin og sjálfstæð með
sterka réttlætiskennd. Lýsandi fyrir
hana finnst mér sagan af því þegar
hún var að passa okkur systkinin lít-
il og gaf bróður mínum, þá nokkurra
mánaða gömlum, kók á pelann af
því henni fannst ekki hgggt að skilja
hann útundan þegar við hin fengum
kók. Ranka ferðaðist mikið, bæði
innanlands og utan, og man ég
glöggt spenninginn þegar hún var
að koma erlendis frá en utanlands-
og ólst þar að mestu leyti upp. Þó
að hann hafi búið í Eyjum stysta
hluta lífs síns, bar hann ætíð mikinn
hlýhug til Eyja og fólksins þar.
Það var alltaf nóg að gerast í
kringum afa, hann fylgdist vel með
því hvað við barnabörnin tókum okk-
ur fyrir hendur og studdi okkur af
alhug. Hann sagði okkur líka ef
honum fannst við geta gert betur.
Við gátum alltaf leitað til hans ef
við höfðum einhver vandamál, þá
sérstaklega ef vandamálið snerist
um rétt okkar í atvinnumálum eða
að fjármálum. í þeim málum var
hann snillingur og leysti úr vanda-
málum okkar greiðlega. Honum var
Kristinn Gíslason
Wíum - Minning
ferðir voru ekki svo algengar þá.
Þegar maður stóð við girðinguna við
flugvöllinn og beið spenntur eftir
flugvélinni og síðan eftir að sjá
Rönku koma út.
Ranka var bókhneigð, las mikið
og var það mikið áfall fyrir hana að
missa sjónina. Hún var þó dugleg
að laga sig að breyttum aðstæðum
og bar sig sjálf eftir björginni eins
og alltaf. Hún notfærði sér þjónustu
Blindrafélagsins, sem var ómetanleg
fyrir hana, og fékk lánaðar bækur á
segulbandsspólum. Þegar ég kom í
heimsókn sat hún oftar en ekki í
uppáhaldsstólnum sínum og hlustaði
á spólu eða á útvarpið en hún fylgd-
ist vel með því sem var að gerast í
kringum hana og hafði skoðanir á
flestu. Hún hafði yndi af að segja
frá og var gaman að hlusta á hana
lýsa uppvaxtarárum sínum og þvi
fólki sem hún hitti á lífsleiðinni. Sam-
band Rönku við foreldra mína var
alla tíð mjög náið og reyndust þau
henni sérlega vel. Er hún fluttist til
Hafnarbúða gat hún verið í samvist-
um við mömmu dag hvern sem var
ómetanlegt þeim báðum. Starfs-
mönnum þar eru færðar þakkir fyrir
mjög góða aðhlynningu.
Langt er síðan ég heyrði hana
fyrst tala um það að hún væri tilbú-
in að kveðja þennan heim. Hún sagði
mér oft frá draumum þar sem Brynj*-
ólfur birtist henni og taldi hún þá
að hann væri kominn að sækja sig
og var hún mjög sátt við þá tilhugs-
un. Nú hefur hún loksins fengið
hvíldina og þakka ég henni allt það
sem hún hefur verið mér. Það eru
allir auðugri sem hafa átt hana að.
Blessuð sé minning hennar.
Þóra Víkingsdóttir.
Frá því ég man eftir mér hefur
Ranka ömmusystir mín verið óijúf-
anlegur hluti af lífí mínu og fjöl-
skyldu minnar. Hún var ómissandi
gestur á stórhátíðum, fór með okkur
í útilegur á sumrin, kom í sunnudags-
steikina og svo hélt hún skemmtileg-
ustu barnaboð ársins fyrir börnin í
stórfjölskyldunni þar sem hún tjald-
aði öllu sem til var. Nú þegar komið
er að leiðarlokum leitar hugurinn til
baka og ótal myndir koma upp í
hugann. Myndir frá stofunni hennar
á Lynghaganum sem i raun var lík-
ari listasafni en venjulegri stofu. Á
veggjunum hanga fjölmargar mynd-
ir, langflestar eftir Brynjólf Þórðar-
son listmálara. Afburða fallegar
myndir málaðar af miklu næmi lista-
manns sem dó langt um aldur fram.
Stærsta myndin, olíumálverk af
Rönku sjálfri á yngri árum; lýsir vel
þessari glæsilegu og sviphreinu
konu. í andlitsdráttunum er festa og
gott ef þar má ekki líka greina sterka
réttlætiskennd sem var svo ríkur
þáttur í fari hennar.
Sjálf var hún listfeng, saumaði út
og átti safn góðra bóka fallega inn-
bundnum af henni sjálfri. Ranka gift-
ist aldrei en stóra ástin í lífi hennar
var hann Brynjólfur og bar hún for-
kunnarfallegan trúlofunarhring, sem
hann málaði gleym-mérr ei blómið
á, til æviloka. Brynjólfur var aldrei
langt undan í hugarheimi Rönku.
Hún hélt nafni hans á lofti og stóð
m.a. fyrir yfírlitssýningu á verkum
hans komin hátt á áttræðisaldur. Ég
geymi með mér óteljandi myndir af
Rönku frænku þar sem hún geislar
af lífi og orku. Þetta eru myndir af
henni þar sem hún ferðast um
óbyggðir landsins með Ferðafélaginu
eða sitjandi á úlfalda í eyðimörkum
Egyptalands. Myndir þar sem hún
heldur tombólur með okkur krökkun-
um eða puðar í garðinum sínum skít-
ug upp fyrir haus. En sterkust er
myndin af síðustu heimsókn hennar
til Þingvalla. Þangað fór hún með
okkur Ola, orðin alblind en staðráðin
í að vitja liðinna tíma og kynna okk-
ur eftirlætisstað Brynjólfs við Öxará,
þaðan sem hann horfði yfir þjóðgarð-
inn og málaði margar af sínum feg-
urstu myndum. Þessi staður liggur
upp með Öxará handan ár og gljúfra
og klöngruðumst við upp þessa leið
undir leiðsögn Rönku sem þekkti
hveija gjótu. Það er með ólíkindum
hvernig Rönku tókst að fikra sig
áfram, en á áfangastað komst hún
og stundin þar með henni er okkur
ógleymanleg.
Nei, Ranka var ekki á því að gef-
ast upp þótt mótvindar blésu. Þrátt
fyrir sjónleysið og þá einangrun og
öryggisleysi sem þvi fylgir, naut
Ranka lífsins í lengstu lög og fylgd-
ist vel með. Hún sótti málverkasýn-
ingar meðan hún mögulega gat og
átti fastan miða hjá Tónlistarfélaginu
frá stofnun þess. Meðan við Óli vor-
um í Berlín fylgdist hún grannt með
því nýjasta sem var að gerast í ís-
lensku tónlistarlífí, tók upp á segul-
bandsspólur flest íslensk tónverk sem
frumflutt voru í útvarpi þessi ár og
sendi okkur. Gjarnan fylgdu ein-
hverjar athugasemdir með, því
Ranka lá sjaldnast á skoðunum sín-
um.
Síðustu æviár sín dvaldi hún í
Hafnarbúðum í umsjón elskulegra
starfsmanna, sem hér eru færðar
þakkir fyrir frábæra umönnun.
Elsku Ranka frænka. Þú hefur
beðið svo lengi eftir brottfararkallinu
að við sem eftir stöndum hljótum að
samgleðjast þér, þrátt fyrir sáran
söknuð. Góða ferð og ég þakka þér
fyrir allt.
Svana Víkingsdóttir.
Elsku Ranka.
Fyrir mér hefur þú alltaf verið
tákn um það blíða og góða. Nú þeg-
ar þú ert dáin, fínnst mér eins og
að um leið hafí hluti af sjálfum mér
dáið. En ég á minningu um þig, káta
og fríska og hún mun lifa með mér
um ókomin ár. Ég þakka þér fyrir
samverustundirnar. Guð varðveiti
þig-
Þórhallur.
--------------------------,-----2.--
alltaf vel tekið þegar hann kom í
heimsókn. Ein jólin birtist hann með
pappakassa undir höndum og upp
úr kassanum kom langþráður kettl-
ingur. Eftir það skipuðu kettir stóran
sess í fjölskyldunni. Þar lét afi sitt
ekki eftir liggja og kettirnir fengu
alltaf klapp og vingjarnlegt orð frá
honum.
Afi fylgdist vel með því hvað var
að gerast innanlands jafnt sem utan.
Á því hafði hann sínar skoðanir sem
hann lét óspart í ljós. Oftar en ekki
spruttu skemmtilegar og líflegar
umræður út frá því sem hann hafði
til málanna að leggja. Þá var gott
að geta fylgt máli sínu af sannfær-
ingu því áður en maður vissi af var
afí búinn að snúa manni eða maður
gafst einfaldlega upp. Afi gerði hlut-
ina eftir bókinni og anaði aldrei út
í neitt án þess að vera búinn að
kynna sér málefnið. Þess vegna var
svo gott að leita til hans því hann
gaf góð og skýr svör.
Elsku afi, við þökkum þér fyrir
samveruna og vegni þér vel á nýja
staðnum. Guð veri með þér.
Bamabörn og
barnabarnabörn.