Morgunblaðið - 21.01.1994, Blaðsíða 40

Mewii£d
-setur brag á sérhvern dag!
^fgnnfrlftfrtfe
UOKGUNBLADID, KRINGLAN I 103 REYKJAVÍK
SÍMl 691100, StMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 3040 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FOSTUDAGUR 21. JANUAR 1994
VERÐ I LAUSASOLU 125 KR. MEÐ VSK.
Bátur sökk út af Barða í slæmu veðri um miðjan dag í gær
Einn maður fórst og
tveimur var biargað
Máni IS 54 fórst laust
eftir hádegi í gær
Skipbrotsmönnum
var bjargað um ki. 18:00
EINN maður fórst og tveir björguðust þegar Máni ÍS 54, 36
lesta eikarbátur, sökk 11 sjómílur vestur af Barða rétt eftir
hádegið í gær. Slæmt veður var á þessum slóðum, 7-8 vind-
stig. A bátnum voru þrír menn og komust þeir allir í gúm-
björgunarbát. Einn skipveija var látinn þegar skipbrotsmenn-
irnir fundust um kl. 18 í gærkvöldi.
Máni var á línuveiðum og var
verið að draga iínuna þegar brot
kom á bátinn. Áhöfninni rétt tókst
að komast í gúmbjörgunarbátinn
áður en Máni sökk.
Nokkru síðar bárust upplýs-
ingar til stjórnstöðvar Landhelgis-
gæslunnar um að gervihnöttur
næmi merki frá neyðarsendi á
hafsvæðinu vestur af Barða.
Neyðannerkið var á 243 MHz
hertíðni, en neyðarsendar gúm-
björgunarbáta senda merki á
tveimur tíðnisviðum, hertíðninni
og neyðartíðni flugvéla.
Gaf upp staðsetningu
Samkvæmt upplýsingum Tilkynn-
ingaskyldunnar voru 24 skip á
svæðinu og tókst að ná sambandi
við þau öll nema Mána ÍS. Að
sögn Hálfdáns Henryssonar deild-
arstjóra hjá SVFÍ hafði báturinn
tilkynnt sig til Tilkynningaskyld-
unnar kl. 9.30 í gærmorgun og
gefið upp staðsetningu samkvæmt
nýju og nákvæmu undirreitakerfi
Tilkynningaskyldunnar.
Haft var samband við Flug-
málastjóm og fór flugvél hennar
af stað til leitar um klukkustund
eftir að merkjanna varð vart, en
samkvæmt upplýsingum Hálfdáns
er það regla að nema endurtekin
merki áður en leit er hafín. Varð-
skipið Ægir var fyrir vestan og
lagði þegar af stað á leitarsvæðið
auk björgunarbáts SVFÍ á ísafirði,
Daníels Sigmundssonar, einnig
var skipum og bátum á svæðinu
gert viðvart.
Þegar flugvél Flugmálastjórnar
nálgaðist Látrabjarg nam hún
greinileg merki frá neyðarsendin-
um. Skömmu síðar sást svifblys
um 5 sjómílur út af Önundarfirði
og var öllum skipum stefnt á þann
stað. Flugvél Flugmálastjórnar
kom rétt eftir það yfir gúmbjörg-
unarbát og sást maður um borð í
honum veifa neyðarblysi. Vélbát-
urinn Sigurvon IS 500 sigldi fram
MÁNI ÍS 54 hét áður Friðrik Bergmann II og var smíðaður í
Reykjavík 1953.
á mannlausan gúmbjörgunarbát
rétt fyrir klukkan 18, en tveir
gúmbjörgunarbátar voru á Mána
IS. Var rétt um ein sjómíla á milli
gúmbátanna.
Sigurður Þórðarson skipstjóri á
Sigurvón ÍS 500 lýsti atvikum
þannig: „Við vorum að fara á stað-
inn þar sem flugvélin flögraði yfir,
þá urðum við varir við tóma gúm-
bátinn og tókum hann um borð.
Svo komum við að gúmbátnum
með mönnunum í svipaðan mund
og varðskipið.“
Bjargað um borð í Ægi
Skipbrotsmennirnir og gúmbát-
arnir voru teknir um borð í varð-
skipið Ægi sem hélt þegar í stað
til Þingeyrar og kom þangað kl.
20.30. Á Þingeyri gengust skip-
brotsmennirnir tveir undir læknis-
skoðun og samkvæmt upplýsing-
um héraðslæknisins voru þeir ekki
slasaðir en þrekaðir eftir þessa
mannraun.
Siæmt veður hafði verið á mið-
unum fyrir vestan en var að ganga
niður þegar gúmbátarnir fundust.
Sigurður skipstjóri á Sigurvon tel-
ur að um hádegisbilið hafi verið
þarna 7 til 8 vindstig af suð-suð-
vestri og norðurfall þannig að
gúmbátana rak hratt undan veðri
og straumi.
Máni ÍS 54 hét áður Friðrik
Bergmann II SH 240. Báturinn
var smíðaður í Reykjavík árið
1953 og var gerður út frá Þing-
eyri.
ÞESSI fálki hefur haldið til í Grafarvogi og nágrenni í vetur. Hér situr hann
á ljósastaur við Gullinbrú. Hann lifir á vaðfuglum, öndum og hettumávum
sem aftur éta smádýr og gróður á leirunni í Grafarvogi.
Hæstiréttur telur Hagkaup hafa átt rétt á að flytja inn skinku
Deilt um hvort ný lög
útiloki innflutninginn
Bónus pantaði kalkúnalæri á ný þegar dómur lá fyrir
HÆSTIRÉTTUR komst í gær að þeirri niðurstöðu að landbúnaðarráð-
herra og fjármálaráðherra hafi verið óheimilt að koma i veg fyrir að
Hagkaup fengi að flytja inn til landsins rúmlega 1 tonn af soðinni
skinku og 1,5 tonn af hamborgarhrygg í september. Strax eftir að
dómurinn gekk í gær pantaði Jóhannes Jónsson kaupmaður í Bónus
200 kíló af kalkúnaleggjum og hyggst fá þá flutta inn til landsins á
næstunni.
„Eg varð mjög undrandi yfir þess-
um dómi,“ sagði Halldór Blöndal
landbúnaðarráðherra. Hann telur að
Norðurlöndin semja um opinn menntunarmarkað
Islendingar undanþegn-
ir ákvæði um greiðslu
NORÐURLONDIN hafa samið um að norrænir háskólanemar skuli
eiga rétt til inngöngu í háskóla hvarvetna í löndunum, uppfylli þeir
sömu skilyrði og heimamenn. Samningurinn á að gilda fram á mitt
4 ár 1996 en með honum fylgir viljayfirlýsing um að þá muni liggja
fyrir nýr samningur með ákvæði um að kostnaður vegna menntunar-
innar verði greiddur af heimalandi stúdentanna. íslendingar yrðu
þó undanskyldir þessu ákvæði.
Menntamálaráðherrar Norður-
landanna samþykktu í sumar svo-
nefndan opinn menntunarmarkað á
Norðurlöndunum. Nemar eiga að
hafa jafnan aðgang að háskólanámi
í hvaða landi sem er. Hingað til hafa
verið settir kvótar á íslenska nemend-
ur í einstökum skólum, einkum í
Danmörku og eftir sem-áður er nor-
rænum skólum fijálst að setja kvóta
á nemendur frá hinum Norðurlönd-
unum, svo framarlega sem eitt verði
látið yfir alla ganga.
Danir komu fram með kröfu um
að heimaríki greiði kennslukostnað
neménda sem sækja háskólanám í
öðrum Norðurlöndum. Þetta atriði
varð til þess að endanlegur samning-
ur dróst á langinn en að lokum varð
samkomulag um að frá þessu yrði
gengið innan tveggja ára en íslend-
ingar yrðu undanþegnir ákvæðum um
greiðslu.
eftir breytingar sem gerðar voru á
búvörulögum í desember sl. hafi ver-
ið eytt öllum vafa um að innflutning-
ur af þessu tagi sé nú óheimill. Ósk-
ar Magnússon forstjóri Hagkaups
segist á hinn bóginn hafa þann skiln-
ing á niðurstöðum dómsins að inn-
flutningurinn sé enn heimill en breyt-
ingarnar í desember hafi veitt víð-
tækari heimildir til álagningar jöfn-
unargjalda á innflutninginn. Jón
Baldvin Hannibalsson utanríkisráð-
herra tekur í sama streng og segir,
að með dóminum staðfesti Hæstirétt-
ur þær lagatúlkanir sem hann og
starfsmenn utanríkisráðuneytisins
hafi haldið fram þegar deilt var um
mál þetta í ríkisstjórn síðsumars.
Niðurstaða Hæstaréttar var á því
byggð, að ekki felist sjálfstæð tak-
mörkun á innflutningi landbúnaðar-
vara í því ákvæði búvörulöga þar sem
kveðið sé á um, að leita skuli álits
og tillagna Framleiðsluráðs landbún-
aðarins og innflutningur því aðeins
leyfður að Framleiðsluráð starðfesti
að innlend framleiðsla fullnægi ekki
neysluþörf. Með lagaákvæðinu sé
verið að tryggja Framleiðsluráði
umsögn um þann innflutning land-
búnaðarvara sem takmarkaður sé af
öðrum lagaákvæðum, en talsmenn
ríkisvaldsins í málinu hafi ekki bent
á lagaákvæði þar sem innflutningur
soðinnar skinku og hamborgarhryggs
sé bannaður án innflutningsleyfís.
Skaðabótum hafnað
Hæstiréttur varð hins vegar ekki
við kröfum Hagkaups um 1,3 milljóna
króna skaðabætur á þeim forsendum
að fyrirtækið hefði getað firrt sig
tjóni með því að beina fyrirspum um
innflutninginn til yfirvalda áður en í
hann var ráðist eða borið ágreining
um hann undir dóm. Þá var hvorum
aðilanna gert að bera sinn kostnað
af rekstri málsins. Þrír af sjö hæsta-
réttardómurum vildu staðfesta niður-
stöðu Héraðsdóms og vísa kröfum
Hagkaups á bug.
„Við eigum von á að fá kalkúna-
Ieggi með skipi innan hálfs mánaðar.
Það er ekki til sambærileg vara við
þetta á markaðnum þannig að það
verður fróðlegt að sjá hvað menn
finna sértil til að leggja á sem jöfnun-
argjöld. Það var ákveðin siðferðisupp-
reisn að það var ekki ólöglegt sem
við aðhöfðumst í haust. Þess vegna
ætlum við að endurtaka leikinn og
sjá hvort þetta fær að vera hér á
markaðnum,“ sagði Jóhannes Jóns-
son.
Sjá nánar á bls. 2 og miðopnu