Morgunblaðið - 18.05.1999, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 18. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eldur í olíu-
tönkum
í Abidjan
Upplausn í herbúðum andstæðinga Borís Jeltsíns á russneska þinginu
Líklegt að dúman samþykki
tilnefningu Stepashíns
Moskvu. AP, The Daily Telegraph.
AUKNAR líkur eru taldar á því að
dúman, neðri deild rússneska
þingsins, samþykki tilnefningu
Sergejs Stepashíns sem forsætis-
ráðherra í atkvæðagreiðslu, sem
fram fer á morgun, eftir að tilraun-
ir stjómarandstæðinga til að fá
samþykkt í dúmunni að höfðað yrði
mál á hendur Jeltsín til embættis-
sviptingar fóru út um þúfur. Upp-
lausn ríkir í herbúðum andstæð-
inga Jeltsíns í kjölfar ósigursins á
laugardag.
Stepashín átti í gær viðræður við
þingmenn og fór fram á stuðning
þeirra og var haft eftir kommúnist-
anum Gennadí Seleznjov, forseta
dúmunnar, að hann ætti von á því
að Stepashín yrðu samþykktur
strax við íyrstu atkvæðagreiðslu.
Upphaflega hafði stjórnarandstað-
an hins vegar brugðist ókvæða við
þegar Jeltsín vék Jevgení Príma-
kov úr embætti forsætisráðherra
fyrir helgi og tilnefndi Stepashín í
hans stað.
„Ég er ekki frá því að Stepashín
henti í embættið,“ hafði Interfax-
fréttastofan eftir Seleznjov. „Hann
er afar varkár maður, en hann er
ekki undirróðursmaður,“ sagði Sel-
eznjov. Seleznjov hafði á laugar-
dag, skömmu eftir að kommúnist-
um mistókst að fá tilskilinn fjölda
þingmanna fyrir tillögum sínum
um að hefja málshöfðun á hendur
forsetanum, látið hafa eftir sér að
hann vissi ekki til þess að þing-
menn dúmunnar hefðu sérstaka
andúð á Stepashín.
Litlar breytingar
á stjórninni
Orð Seleznjovs eru sögð til
marks um að kommúnistar séu lítt
reiðubúnir í frekari átök við Jeltsín
og að dúman muni jafnvel staðfesta
tilnefningu Stepashíns við fyrstu
eða aðra atkvæðagreiðslu. Fari svo
þykir ljóst að Jeltsín hafi sýnt og
sannað að hann er fjarri því að
vera dauður úr öllum æðum.
Stepashín mun hafa heitið því í
viðræðum sínum við þingmenn að
ríkisstjórn sín myndi ekki hafa
innanborðs neina „illa þokkaða að-
ila“, en þar er talið að átt sé við
umbótasinna í efnahagsmálum.
Líklegt er talið að ríkisstjórn
Stepashíns verði að mestu leyti
skipuð sömu mönnum og gegndu
störfum í ríkisstjóm Prímakovs en
fyrir Jeltsín skiptir öllu máli að
hann er laus við Prímakov, en
samskipti þeirra þóttu erfið. Jafn-
framt er ekki talið líklegt að
kommúnistinn Júrí Masljúkov fái
sæti í stjóminni.
SLÖKKVILIÐSMENN á Ffla-
beinsströndinni reyndu í gær að
slökkva mikinn eld í stórum olíu-
tönkum í hreinsunarstöð í
Abidjan en urðu nær uppi-
skroppa með efnakvoðu sem not-
uð var til að reyna að kæfa eld-
inn. Eldurinn kviknaði á fimmtu-
daginn var og talið var að tekist
hefði að slökkva hann að mestu á
laugardag eftir að 25 franskir
slökkviliðsmenn komu á staðinn
frá Frakklandi til að aðstoða við
að þekja tankana með þykku lagi
af kvoðu. Rok varð hins vegar til
þess að kvoðan fauk af tönkunum
á sunnudag og eldurinn blossaði
upp á ný.
Talið er að 30.000 rúmmetrar
af olíu hafi brunnið og eldtung-
urnar voru allt að þrjátíu metra
háar. Ekki var vitað um orsök
eldsins.
Evrópusinnaðir íhaldsmenn
í Bretlandi stofna nýjan flokk
Sótt að Hague
úr öllum áttum
Aðild að EMU eitt stærsta málið
í Evrópuþingskosningunum
London. The Daily Telegraph.
Reuters
Bill Clinton ræðir kvikmyndaiðnaðinn í útvarpsávarpi
Hvetur til að dregið verði
úr ofbeldi í kvikmyndum
Los Angeles. Reuters.
BRESKIR íhaldsmenn, sem
hlynntir em aðild að Myntbanda-
lagi Evrópu (EMU), kynntu
stefnuskrá sína um helgina en þeir
munu bjóða fram sérstakan lista í
Evrópuþingskosningunum 10. júní
nk. Sögðu þeir við það tækifæri, að
þeir, sem hlynntir væru Evrópu-
sambandinu, ESB, ættu ekld leng-
ur heima í Ihaldsflokknum. Hugs-
anleg aðild að myntbandalaginu
verður líklega eitt af stóru málun-
um í kosningabaráttunni en ekki er
þó talið, að kunnir Evrópusinnar í
Ihaldsflokknum eins og þeir Mich-
ael Heseltine, fyrrverandi aðstoð-
arforsætisráðherra, og Kenneth
Clarke, fyrrverandi fjármálaráð-
herra, muni ganga til liðs við nýja
flokkinn.
Ihaldsflokkurinn h'tið annað en
baráttusamtök ESB-andstæðinga
Það voru þeir John Stevens og
Brendan Donnelly, tveir fyrrver-
andi þingmenn Ihaldsflokksins á
Evrópuþinginu, sem stofnuðu Evr-
ópusinnaða íhaldsflokkinn vegna
óánægju með afstöðu Williams
Hagues, leiðtoga íhaldsflokksins,
til myntbandalagsins. Þegar þeir
kynntu stefnuskrá sína á sunnudag
sögðu þeir, að Ihaldsflokkurinn
væri nú lítið annað en baráttusam-
tök Evrópuandstæðinga og því
fengju þeir, sem hlynntir væru
Evrópusambandinu, gott tækifæri
í Evrópuþingskosningunum 10.
júní til að lýsa yfir andstöðu við
þetta „feigðarflan" gamla flokks-
ins_.
I stefnuskrá Evrópusinnaða
íhaldsflokksins er hvatt til, að
Bretland gerist sem fýrst aðili að
myntbandalaginu.
Ekki á útleið en þó ...
Donnelly sagði á blaðamanna-
fundinum á sunnudag, að nýi flokk-
urinn byggði ekki síst á stefnu
þeirra Evrópusinnanna Heseltines
og Clarkes. Heseltine virðist þó
ekki vera á leið úr íhaldsflokknum
og raunar þykir líklegt, að hann
ætli sér að sitja áfram á þingi fyrir
sitt kjördæmi, Henley, en að und-
anfömu hefur verið lagt mjög hart
að honum að segja af sér.
Clarke er ekki heldur á leið úr
flokknum en hann ætlar samt að
taka upp samvinnu við Evrópu-
sinna í Verkamannaflokknum í því
skyni að hvetja til aðildar að mynt-
bandalaginu. Hefur hann lofað að
gera það ekki fyrr en að loknum
Évrópuþingskosningunum en þó
að því tilskildu, að kosningabarátta
Ihaldsflokksins verði ekki öll upp á
Evrópuandstöðuna.
Reynir að sigla milli
skers og báru
Það eru þó ekki aðeins Evrópu-
sinnamir, sem valda Hague
áhyggjum, heldur einnig hörðustu
Evrópuandstæðingamir í flokkn-
um. Þeir leggja fast að honum að
herða enn á andstöðunni við yfir-
stjómina í Brussel og segja, að nú-
verandi stefna flokksins í þessum
málum sé allt of loðin enda verið
sett saman m.a. til að þóknast
Kenneth Clarke.
Viðbrögð Hagues við þessu eru
að gera hvorugum til hæfis. í
ræðu, sem hann flutti í Búdapest
fyrir nokkmm dögum, lagði hann
áherslu á, að Rómarsáttmálanum
yrði að breyta til að einstök aðild-
arríki gætu farið sínar eigin leiðir á
ýmsum sviðum, t.d. í fiskveiðimál-
um.
Jafnframt því lýsti hann yfir ein-
dregnum stuðningi við aðild Breta
að Evrópusambandinu. Vonast
hann augljóslega til, að þessi stefna
geti höfðað til efasemdamanna í
Evrópumálunum í öðram flokkum
en jafnlíklegt er, að hún reiti til
reiði Evrópuandstæðingana í hans
eigin flokki.
Blair hlynntur evrunni
Tony Blair forsætisráðherra og
leiðtogi Verkamannaflokksins
kveður aftur á móti æ skýrar að
orði um þann vilja sinn, að Bretar
verði fullkomnir þátttakendur í
öllu starfi ESB. Kom það fram í
ræðu, sem hann flutti í Aachen í
Þýskalandi en þar tók hann við
verðlaunum, sem kennd era við
Karlamagnús eða Karl mikla og
veitt fyrir mikið framlag til evr-
ópskra málefna. Kvaðst hann
hlynntur því í grandvallaratriðum,
að Bretland gengi í myntbandalag-
ið og tæki upp evrana í því skyni
„að öðlast sinn rétta sess í Evr-
ópu“.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti
hvatti kvikmyndaframleiðendur í
Hollywood til að draga úr ofbeldi í
myndum sínum í vikulegu útvarps-
ávarpi til bandarísku þjóðarinnar á
laugardag.
„Það er enn alltof mikið ofbeldi á
tjaldinu og skjánum," sagði forset-
inn. Hann skoraði á kvikmyndafyr-
irtækin í Hollywood að endurskoða
mat sitt á því hvaða myndir væra
við hæfi bama og athuga hvort „of
mikið tilefnislaust ofbeldi" væri í
myndum sem ekki era bannaðar
börnum.
Forsetinn sagði að draga þyrfti
veralega úr ofbeldinu og kvað sér-
fræðinga hafa áætlað að „venjuleg-
ir Bandaríkjamenn sjái 40.000 leik-
in morð“ í kvikmyndum og sjón-
varpi áður en þeir ná átján ára
aldri.
Börn sjái ekki byssur
í auglýsingum
Clinton hvatti ennfremur kvik-
myndafyrirtækin til að láta ekki
byssur sjást í auglýsingum og
kynningarefni um kvikmyndir sem
böm væra líkleg til að sjá. Hann
skoraði einnig á eigendur kvik-
myndahúsa og myndbandaleigna
að leggja sitt af mörkum til að
koma í veg fyrir að böm horfðu á
kvikmyndir sem ekki væra ætlaðar
þeim. „Þið ættuð að kanna per-
sónuskilríki þeirra, ekki snúa ykk-
ur undan þegar böm, sem era ekki
í fylgd fullorðinna, ganga inn til að
horfa á bannaðar myndir.
Það era enn of mörg berskjölduð
böm sem era gagntekin af ofbeld-
ismenningunni, verða æ ónæmari
fyrir ofbeldinu og afleiðingum
þess, þannig að hundrað þeirra
verða líklegri til að fremja ofbeldis-
glæpi sjálf, eins og rannsóknir hafa
leitt í Ijós,“ sagði forsetinn.
Clinton lagði ennfremur áherslu
á að allir Bandaríkjamenn þyrftu
að leita leiða til að blóðsúthelling-
amar í framhaldsskólanum í Litt-
leton í síðasta mánuði endurtækju
sig ekki. Tveir unglingar myrtu þá
tólf nemendur og einn kennara í
skotárás í skólanum áður en þeir
sviptu sig lífi. Clinton hyggst fara
til Littleton á fimmtudag til að
hitta foreldra fómarlambanna og
nemendur skólans.
Forsetinn gagnrýndi einnig öld-
ungadeild Bandaríkjaþings, þar
sem repúblikanar era í meirihluta,
fyrir að samþykkja byssulög, sem
hann sagði að dygðu engan veginn
til að koma í veg fyrir að böm og
unglingar gætu eignast skotvopn.
Hann sagði að lögin væra „undir-
lögð af smugum".
Fjársöfnun Clintons
í Hollywood gagnrýnd
Nokkram klukkustundum eftir
að ávarpinu var útvarpað fór Clint-
on í veislu í Hollywood í boði SKG
DreamWorks, kvikmyndafyrir-
tækis Davids Geffens, Stevens
Spielbergs og Jeffreys Katzen-
bergs. Fjölmargar kvikmynda-
stjömur vora í veislunni, sem var
haldin til að afla fjár í kosninga-
baráttu demókrata á næsta ári.
Ágóðinn af veislunni var tvær
milljónir dala, andvirði tæpra 150
milljóna króna.
Trent Lott, leiðtogi repúblikana
í öldungadeildinni, gagnrýndi
Clinton fyrir að „betla fé af einum
af mengunarvöldunum sem bera
ábyrgð á siðferðislegri hnignun
þjóðarinnar".
„Hver era skilaboðin til barna
okkar?“ spurði Lott. „Demókratar
láta sér annt um öryggi ykkar,
nema þegar það hentar ekki félög-
um þeirra í Hollywood.“