Morgunblaðið - 18.05.1999, Blaðsíða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 18. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Reuters
KIRO Gligorov, forseti Makedóníu, heilsar flóttamanni frá Kosovo í flóttamannabúðum við landamærin að
Júgóslavíu. Gligorov sagði í gær að flytja ætti allt að 100.000 Kosovo-búa frá Makedómu.
Vitni segir flóttafólki hafa verið smalað saman inn í Korisa
„Nú fáið þið að kynn-
ast NATO-árás“
London. The Daily Telegraph.
Leiðtogar NATO
kanna hugsanleg-
an landhernað
MEIRA en 600 Kosovo-Albönum
var haldið nauðugum í bænum
Korisa í Kosovo, sem NATO-flug-
vélar réðust á sl. fóstudag. Kom það
fram í yfírlýsingu frá þýska varnar-
málaráðuneytinu á sunnudag og í
viðtali við heimsfréttaþjónustu
þýska útvarpsins, Deutsche Welle,
við Kosovo-AIbana, sem var í
Korisa er árásin var gerð. Að sögn
yfirvalda í Belgrad létust þá 87
manns og 78 særðust.
I viðtalinu við Deutsche Welle
segir Kosovo-Albaninn, að hópi
flóttamanna hafi verið haldið föngn-
um í Korisa.
„Okkur var sagt, að reyndum við
að flýja myndi eitthvað slæmt
henda okkur,“ sagði Albaninn og
bætti því við, að einn serbnesku lög-
reglumannanna hefði sagt við fólk-
ið: „Nú fáið þið að kynnast því hvað
NATO-árás er.“
Smalað saman inn í þorpin
Yfirlýsing þýska vamarmála-
ráðuneytisins og viðtalið við
Kosovo-Albanann styðja þær full-
yrðingar NATO og Breta, að
serbnesku hermennirnir hafi notað
fólkið sem eins konar skjöld. í yfir-
lýsingum frá NATO á sunnudag
sagði, að bærinn hefði verið eðli-
legt skotmark. Búið hefði verið að
fylgjast með honum dögum saman
og sést hefði til serbneskra her-
flokka koma þangað og fara. Allir
íbúar bæjarins voru þá fiúnir burt
en þeir segja, að serbneskir lög-
reglumenn hafi smalað þeim saman
aftur og neytt þá til að hafast við í
bænum.
Talsmaður breska varnarmála-
ráðuneytisins sagði í gær, að margir
flóttamenn segðu frá því, að Serbar
væru famir að sækja fólkið, sem
flúið hefði þorpin, og neyða það til
að snúa aftur.
„Því er þó ekki leyft að búa á
heimilum sínum, heldur er því hald-
ið nauðugu á ákveðnum stöðum þar
til NATO-flugvélamar gera árás,“
sagði talsmaðurinn.
Stjórnstöðvar Serba innan
um óbreytta borgara
Jamie Shea, talsmaður NATO,
sagði, að ekkert lát yrði á árásum á
serbneska herinn þrátt fyrir þetta.
„Við eigum í höggi við andstæð-
ing, sem telur það eðlilegt að skýla
sér á bak við óbreytta borgara. Að
sjálfsögðu verðum við að hafa það í
huga en við ráðumst aldrei vísvit-
andi á óbreytta borgara."
William Walker, yfirmaður eftir-
litssveita ÖSE, Öryggis- og sam-
vinnustofnunar Evrópu, sagði í gær,
að ljóst væri, að serbneski herinn
hefði flutt stjómstöðvar sínar í þorp
og inn á svæði þar sem óbreyttir
borgarar og flóttafólk héldi til. Væri
það augljóslega gert í því skyni, að
NATO gæti ekki ráðist á þá nema
eiga á hættu að deyða marga
óbreytta borgara um leið.
Robin Cook, utanríkisráðherra
Bretlands, sagði í gær, að nú væri
vitað samkvæmt vitnisburði flótta-
fólks um 80 tilfelli þar sem Serbar
hefðu skýlt sér á bak við óbreytta
borgara en lagði um leið áherslu á,
að ekkert lát yrði á árásunum á
serbneska herinn. Sagði hann, að
fréttir væru um vaxandi uppgjafar-
anda í hans röðum og hafði meðal
annars eftir Hashim Thaci, einum
helsta leiðtoga Frelsishers Kosovo,
að serbneskum liðhlaupum fjölgaði
stöðugt.
RÁÐAMENN í NATO-ríkjunum
hafa falið embættismönnum
bandalagsins að meta hvenær
hægt væri að hefja landhernað í
Kosovo án þess að hann leiddi til
mikils mannfalls, að sögn breska
útvarpsins BBC í gær. Banda-
ríska dagblaðið The Washington
Post sagði þó ekkert benda til
þess að NATO-ríkin hygðust
safna saman nógu miklu herliði til
að hægt yrði að gera innrás í Ser-
bíu.
Tímaritið Newsweek skýrði frá
því að yfirmenn Bandaríkjahers
hefðu sagt stjórninni í Was-
hington að NATO gæti ekki náð
fram hernaðarlegum markmiðum
sínum með loftárásunum einum.
Colin Powell, fyrrverandi forseti
bandaríska herráðsins, hefur
einnig gagnrýnt hvernig staðið
hefur verið að hernaðaríhlutun-
inni í Júgóslavíu.
BBC hafði eftir Robin Cook, ut-
anríkisráðherra Bretlands, að
stjórnvöld í NATO-ríkjunum
hefðu falið embættismönnum
bandalagsins að meta varnarmátt
Júgóslavíuhers og hvenær hægt
yrði að senda hermenn til Kosovo
án þess að það leiddi til mikils
mannfalls.
Javier Solana, framkvæmda-
stjóri NATO, á að leggja mat á
hvaða áhrif loftárásirnar hafa haft
á vamarmátt Júgóslavíuhers og
hvenær óhætt yrði að hefja hugs-
anlegan landhernað. „Við ætlum
ekki að hefja mikla innrás gegn
skipulagðri hernaðarmótspyrnu,"
sagði Cook. Utanríkisráðherrann
bætti við að Solana hefði verið
beðinn að meta hversu lengi Jú-
góslavíuher yrði fær um að veita
verulega mótspyrnu.
Solana hefur ennfremur falið
Wesley Clark, yfirhershöfðingja
NATO, að meta á ný hversu
marga hermenn þyrfti að senda
til Serbíu. Talið hefur verið að
NATO myndi þurfa um 75.000
hermenn til að hernema Kosovo
og 200.000 til að ná allri Serbíu á
sitt vald.
The Washington Post sagði að
NATO hefði sent 27.000 hermenn
til Albaníu og Makedóníu og að
minnsta kosti fjórðungi þeirra
væri ætlað að taka þátt í hjálpar-
starfinu meðal flóttafólksins frá
Kosovo. Þessi mannafli væri langt
frá því að duga til að framfylgja
hugsanlegu friðarsamkomulagi í
Kosovo og ekkert benti til þess að
NATO hygðist safna saman her-
liði sem dygði til innrásar.
„Engin samstaða
um landhernað"
Embættismenn Bandaríkja-
stjórnar óttast að tilraunir til að
hefja landhernað geti valdið
klofningi innan NATO og grafið
undan samstöðu þeirra um loft-
árásirnar. Þeir hafa því jafnvel
neitað að stuðla að opinberri um-
ræðu um málið.
„Það er engin samstaða um
landhernað innan bandalagsins,"
sagði William Cohen, varnarmála-
ráðherra Bandaríkjanna, í um-
ræðuþætti í bandaríska sjónvarp-
inu CBS á sunnudag.
Ákveði NATO að hefja land-
hernað gæti undirbúningurinn
tekið langan tíma vegna ýmissa
hernaðarlegra og pólitískra
vandamála, að sögn The Was-
hington Post. Aibönsk stjórnvöld
eru fús til að heimila innrás frá
Albaníu, en mjög erfitt yrði að
skipuleggja slíkar hernaðarað-
gerðir vegna slæmra hafna, flug-
valla og vega í landinu og torfærs
fjallgarðs við landamærin að Ser-
bíu. Auðveldara væri að gera inn-
rásina frá Makedóníu en þar er
mikil andstaða við að leyfa NATO
að ráðast þaðan inn í Serbíu.
Dauðaleit gerð að morð-
ingja í Frakklandi
Thionville, París. AP, The Daily Telegraph.
Oopinberar kosningar
í Hvíta-Rússlandi
HUNDRUÐ franskra og þýskra
lögreglumanna leituðu í gær á
skóglendi í norðausturhluta Frakk-
lands, nærri landamærunum að
Þýskalandi, að manni sem grunað-
ur er um að hafa orðið fimm manns
að bana að morgni sunnudags og
sært átta. Mikill ótti greip um sig á
nálægum svæðum eftir að fréttist
að morðinginn léki lausum hala og
var allt kapp lagt á það í gær að
hafa hendur í hári mannsins. Lýstu
yfirvöld honum sem vopnuðum og
„stórhættulegum".
Þýska lögreglan nafngreindi
hinn grunaða í gær sem Gunter
Hermann Ewen en hann er þrjátíu
og sex ára og var til heimilis í bæn-
um Beckingen í Saarlandi. Ewen
var staddur á þýskum skemmtistað
í bænum Dillingen aðfaranótt
sunnudags þegar hann hóf skothríð
á um tuttugu gesti skemmtistaðar-
ins með þeim afleiðingum að tveir
létust og margir særðust. Komst
Ewen undan á flótta en fór ekki
langt heldur braust inn á heimili
breskrar konu og fransks eigin-
manns hennar í nágrenninu og
myrti bæði þar sem þau lágu sof-
andi í rúmi sínu. Jafnframt var ell-
efu ára dóttir þeirra alvarlega slös-
uð af völdum skotsára.
Ewen, sem vopnaður var hagla-
byssu, hélt þaðan yfír landamærin
til Frakklands og særði tvo er
hann hugðist yfirgefa skemmdan
bíl sinn og stela nýjum í bænum Si-
erck-les-Bains. Síðar braust morð-
inginn inn í hús þar í bæ og myrti
íbúa þess áður en hann hvarf spor-
laust.
Lögregla taldi sig að vísu hafa
króað Ewen af í ónotuðum her-
skála en varð seinna að viðurkenna
að hann hefði komist undan. Leitin
að morðingjanum hélt hins vegar
áfram og á annað hundrað
franskra og þýskra lögreglumanna
kom að henni, auk þess sem m.a.
var notast við þyrlur. Að sögn
fréttaskýrenda er skógasvæðið í
móselhéraðinu hins vegar vel til
þess fallið að fela sig í, þar er að
finna fjölda hella sem leynast má í,
sem og ónotraða herskála frá
seinni heimsstyrjöld.
TÍU daga óopinberum forseta-
kosningum stjórnarandstöðunnar
í Hvíta-Rússlandi lauk á sunnu-
dag. Stjórnarandstaðan efndi til
kosninganna til að leggja áherslu
á þá kröfu sína að Alexander
Lúkashenko, forseti iandsins, léti
af embætti. Samþykkt var í þjóð-
aratkvæðagreiðslu árið 1996 að
framlengja kjörtímabil
Lúkashenkos til ársins 2001,
veita honum víðtæk völd og leysa
upp þing landsins. Stjórnarand-
staðan og mörg vestræn ríki við-
urkenndu ekki þjóðaratkvæðið
°g segja að kjörtímabili
Lúkashenkos eigi að Ijúka í júlí.
Tveir menn voru í framboði í
kosningum stjórnarandstöðunnar
en annar þeirra dró sig í hlé
tveimur dögum áður en kosning-
unum lauk. Hvít-Rússi skoðar
hér kjörseðil í rútu, sem var not-
uð sem kjörstaður.