Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1961, Side 4

8
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
um myndina af hinni fornu byggð, enda hafa rannsóknirnar því
meira almennt gildi því víðtækari sem þær eru. Grein sú, er hér
birtist, er dálítið framlag í þessa átt, skýrsla um rannsókn nafn-
lausra bæjarrústa í Gjáskógum, nr. 33 í yfirliti Gísla Gestssonar
og Jóhanns Briems.
Saga uppgraftarins.
Rannsóknir Gjáskógarústa hafa gengið nokkuð skrykkjótt, verið
unnar í ígripum um langan tíma. Olli því margt, sem hér er óþarft
upp að telja, en æskileg vinnubrögð eru þetta ekki, þótt vonandi hafi
ekki að skaða komið. Bezt er að geta haldið áfram við rannsókn sem
þessa í góðu tómi og einni lotu og ganga frá rannsóknarskýrslunni
þegar á eftir, meðan allt er í fersku minni. Það er öruggast og sparar
tvíverknað.
Uppgröfturinn hófst 22. júlí 1949, en þegar á næsta degi urðum
við frá að hverfa sökum óhagstæðs veðurs. Aftur var tekið til við
rannsóknina 24. ágúst og haldið áfram til 28., en þá varð enn óvinn-
andi sökum úrkomu og vatnavaxta, sem gerðu Fossá ófæra bílum.
Dagana 2. og 3. september var þó enn unnið að rannsóknunum, og
var þá að mestu lokið við rannsókn skála og kamars, en sýnilegt að
mikið var eftir. Að þessum rannsóknum unnu með mér Gísli Gests-
son, Sigurður Þórarinsson og Odd Nordland frá Noregi. Varð nú ekki
lengra haldið sumarið 1949.
Aftur var tekið til við rannsóknina 14. júlí 1952,, og voru að þessu
sinni með mér Gísli Gestsson og Þóroddur Oddsson. Héldum við áfram
til 20. júlí, en urðum þá að hætta sökum annarra anna. Töldum við
okkur nokkurn veginn búna með rannsóknina, ,e.n þó kom í ljós á
síðustu stundu, að athuga þyrfti gólf, sem virtist vera undir stofu-
gólfi, og varð því rannsókn ekki að fullu lokið. Dróst það enn til
1960, en þá vorum við Gísli Gestsson og Halldór J. Jónsson í Gjá-
skógum dagana 29. sept. — 1. okt. og skoðuðum mannvistarmerki
undir stofugólfi. Töldum við þá, að lokið væri rannsókninni, svo að
viðhlítandi væri, og hefði þó verið fróðlegt að grafa meira frá út-
veggjum en við gerðum. Sökum þess hve mokstur er mikill, létum
við það undir höfuð leggjast að skyggnast nokkuð verulega eftir
þessu atriði og vitum fyrir bragðið fremur lítið um gerð eða þykkt
útveggja. Þó þykir þetta ekki skipta svo miklu máli, að þar fyrir sé
ástæða til að fresta enn að gera grein fyrir þessari rannsókn.